Kırsal kültürel peyzajların dayanıklılığı: o rdu fındık kırsal kültürel peyzajı
Resilience of rural cultural landscapes: hazelnut rural cultural landscape in ordu
- Tez No: 935376
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA DİKÇINAR SEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Kırsal kültürel peyzaj, sosyo-ekolojik dayanıklılık, mevsimsellik, fındık, Ordu, Rural cultural landscape, socio-ecological resilience, seasonality, hazelnut, Ordu
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Bu tez, fındık üretimi ve Ordu ili örneği üzerinden kırsal kültürel peyzajların dayanıklılığını yere özgü dinamikler ve dinamikler arasındaki nedensel ilişkiler çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamıştır. Bu doğrultuda, dayanıklılığın tarımsal gelir, politika ve tarımsal üretim aktörleri ve kırsal yaşam biçimi arasındaki etkileşim ve bütünlük düzeyi üzerinden değerlendirilmesine yönelik bir kavramsal çerçeve sunulmuştur. Çalışmada, Ordu peyzajı, fındık üretimi ile biçimlenen bir kırsal kültürel peyzaj alanı olarak ele alınmış ve bu kavramsal çerçeve doğrultusunda, Ordu kırsal kültürel peyzajının 1950'li yıllardan günümüze değişimi analiz edilerek dayanıklılığı değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, Ordu kırsalında tarımsal üretimin ve kırsal yaşamın nasıl ve neden değiştiği ve bu değişimlerin Ordu kırsal kültürel peyzajına etkilerini keşfetmek amacıyla 11 muhtar, 51 tarımsal işletme ve 13 tarımsal üretim aktörüyle yarı-yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçları, fındık üretiminin Ordu kırsal kültürel peyzajının temel belirleyicisi olduğunu ortaya koymaktadır. Fındık üretiminin yaygınlaşmasında devletin teşvik edici rolü belirleyici olmuş ve tarımsal sürekliliği desteklemiştir. 1950'li yıllarda kırsalda ikamet eden ailelerin tarım yaptığı, yerel aktörlerin etkin olduğu bir peyzaj iken, süreç içinde göçle birlikte nüfus azalmış, tarımsal üretim daha çok ziyaret edilerek sürdürülen bir yapıya dönüşmüş ve değişen politikalarla küresel aktörlerin etkisi artmıştır. Tarımsal gelirin niceliği ve niteliği değişmekle birlikte, fındık üretiminin mevsimselliği, kente ve il dışına göç eden nüfusun yere aidiyetiyle üretim devam etmiş, böylece kırsal yaşam kültürü sürekliliğini korumuştur. Bu peyzajın, 1950-1980 döneminde uyumlu ve birleşik bir bütünlük sergilediği, ancak 1980-2000 ve 2000-2020 dönemlerinde politik, kurumsal, demografik ve mekânsal dinamiklerin etkisiyle çelişkili ve kopuk bir bütünlüğe doğru evrildiği, bu süreçte dayanıklılığının azaldığı ve kırılganlıklarının arttığı görülmüştür. Ancak temel yapısını ve işlevlerini sürdürebildiği için hala dayanıklı olduğunu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak, Ordu fındık kırsal kültürel peyzajı, kırsal kültürel peyzajların sürdürülmesinde çeşitliliğin bir dayanıklılık kaynağı olmadığını ortaya koymuş ve dayanıklılığın yerel bağlama bağımlı olarak her peyzajın kendi dinamikleri doğrultusunda şekillendirilebileceğini bir kez daha kanıtlamıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to assess the resilience of rural cultural landscapes through the example of hazelnut production and the province of Ordu, within the framework of place-specific dynamics and causal relationships between these dynamics. In this context, a conceptual framework for assessing resilience through the interaction and level of integrity between agricultural income, policies and actors of agricultural production and rural lifestyles have been presented. The study examines the Ordu landscape as a rural cultural landscape area shaped by hazelnut production and, in line with this conceptual framework, analyses changes in the rural cultural landscape of Ordu from the 1950s to present day to assess its resilience. To explore how and why agricultural production and rural life have changed in the countryside of Ordu, and impacts of these changes on the rural cultural landscape of Ordu, semi-structured in-depth interviews were conducted with 11 rural settlement heads, 51 agricultural producers, and 13 actors of agricultural production. The results reveal that hazelnut production is the main determinant of the rural landscape of Ordu. The state's role in promoting hazelnut production has been decisive and supported agricultural continuity. In 1950s it was a landscape where families living in the countryside were involved in agriculture and local actors were active, however the population decreased due to migration, so agricultural production became a more visited structure and the influence of global actors increased with changing policies. Although the quantity and quality of agricultural income changed, production continued with the seasonality of hazelnut production and the sense of belonging of the population migrating to the city and out of the province, thus the continuity of rural culture has been maintained. It has been observed that this landscape had a congruent and unified integrity in 1950-1980s, but under the influence of political, institutional, demographic and spatial dynamics in the 1980-2000s and 2000-2020s, it has evolved towards a contradictory and disjointed integrity, reducing its resilience and increasing its fragility. However, it is concluded that it is still resilient because it can maintain its main structure and functions. Hazelnut rural cultural landscape in Ordu has shown that diversity is not a source of resilience in the maintenance of rural cultural landscapes, and that resilience can be shaped according to the dynamics of each landscape, depending on the local context.
Benzer Tezler
- Quality of life as a criterion for the conservation of rural landscapes: The case of Karaköy, Datça
Kırsal peyzajların korunmasında bir kriter olarak yaşam kalitesi: Karaköy, Datça örneği
BETÜL ÜSTÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL YILDIRIM ESEN
- Kırsal mirasın kültürel peyzaj yaklaşımı ile korunması için bir model önerisi: İznik gölü havzası örneği
A model proposal for conservation of rural heritage with cultural landscape approach: The case of Iznik lake basin
ELİF ACAR BİLGİN
Doktora
Türkçe
2023
MimarlıkBursa Uludağ ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN KIVILCIM ÇORAKBAŞ
- Kırsal yerleşmelerin analizinde kültürel coğrafya yaklaşımı: Kocaeli, İzmit örneği
Cultural geography approach in the analysis of rural settlements: Kocaeli, İzmit case
ESRA BALCI
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İCLAL SEMA DİNÇER
- Köy tasarım rehberlerinin hazırlanmasında kırsal peyzaj karakterlerinin yeri: Antalya Elmalı örneği
The role of rural landscape characters in the preparation of village design statements: the case study of Elmalı, Antalya
SILA BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıAkdeniz ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERYEM ATİK
- An assessment and re-identification of the rural heritage site of Santa (Dumanlı köy, Gümüşhane)
Santa (Dumanlı köy, Gümüşhane) kırsal miras alanının değerlendirilmesi ve yeniden tanımlanması
PELİN ABAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK SERİN