Geri Dön

Karaciğer nakli sonrasında gelişen kronik böbrek hastalığının metabolik sendrom ve perirenal yağ dokusu ile ilişkisi

The relationship between chronic kidney disease developed after liver transplantation and metabolic syndrome and perirenal fat tissue

PDF İndir

  1. Tez No: 935730
  2. Yazar: SEDA NUR BEYATLI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HALE GÖKCAN
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: İç Hastalıkları, Internal diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Karaciğer nakli, kronik böbrek hastalığı, metabolik sendrom, perirenal yağ dokusu, Liver transplantation, chronic kidney disease, metabolic syndrome, perirenal adipose tissue
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 82

Özet

Karaciğer nakli sonrasında sağkalım oranlarında kaydedilen önemli ilerlemelere rağmen, uzun vadeli sağkalım, büyük ölçüde karaciğerle doğrudan ilişkili olmayan komplikasyonlardan etkilenmektedir. Bu komplikasyonlardan biri de kronik böbrek hastalığıdır. Bu çalışmada, karaciğer nakli sonrası gelişen kronik böbrek hastalığının, nakil öncesi ve sonrası dönemde metabolik sendrom ve perirenal yağ dokusu ile olan ilişkisi araştırılmıştır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Karaciğer İzlem Polikliniği'ne 2024 yılında başvuran ve karaciğer nakli sonrasındaki en az bir yılını tamamlamış 109 hasta, çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların yaş, cinsiyet, karaciğer nakli etyolojisi, karaciğer nakli ile ilgili karaciğer nakil tipi (canlı, kadavra nakli), greft sağ lob yüzdesi, karaciğer donör bilgileri (yaş, cinsiyet), nakil öncesinde Child-Pugh skoru ve MELD Na skorları, nakil önce ve sonrasında diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi, aterosklerotik kalp hastalığı varlığı, ASCVD skoru, anti hipertansif, antidiyabetik ya da antilipidemik ilaç kullanım öyküleri, nakil öncesi ve sonrasında vücut kitle indeksi, nakil sonrası bel ve kalça çevresi ölçümleri, nakil sonrası kullanılan ilaçlar, nakil önce ve sonrasında açlık kan şekeri, tokluk kan şekeri, böbrek ve karaciğer testleri, lipid profili, idrar proteini, açlık insülin değerleri, HbA1c, C peptid , HOMA-IR skoru hesaplandı. Hastalara abdomen BT çekilerek Visseral Adipoz Doku (VAT), subkutan adipoz doku (SAT), total yağ alanı (TFA), VAT/TFA, VAT/SAT, perirenal yağ dokusu (PFT) değerleri hesaplandı, metabolik sendrom ve kronik böbrek hastalığı (KBH) gelişimi ile ilişkisi incelendi. Çalışmaya katılan 109 hastanın ortanca yaşı 61 (53,5-67) yıl olup, hastaların 70'i (%64,2) erkek, 39'u (%35,8) kadındır. Karaciğer nakli etyolojisi açısından en sık nedenler, 39 hastada HBV, 12 hastada HBV+HDV, 12 hastada MASLD olarak saptanmıştır. Nakil yapılan hastaların ortanca takip süresi 8 yıl (5,5-12,5) olarak hesaplanmıştır. Hastaların nakil tipi açısından %79,8'i canlı vericili nakil, %20,2'si kadavra donör nakli olarak gerçekleşmiştir. Nakil öncesinde hastaların %85,3'ü Child-Pugh C evresinde olup, ortanca Child-Pugh skoru 12 (10- 13) ve ortalama MELD Na skoru 20,5±7,4 olarak hesaplanmıştır. Çalışmaya dahil edilen 109 hastanın 35'inde (%32,1) nakil sonrası KBH gelişti. KBH gelişen hastaların 12'si evre 3A, 8'i evre 2 ve 7'si evre 3B olarak sınıflandırıldı. Nakil öncesinde ortalama glomerüler filtrasyon hızı (GFR) 91 ml/dk/1,73 m² iken, nakil sonrasında 82 ml/dk/1,73 m²'ye geriledi. KBH gelişen hastalarda ise ortalama GFR 55,3±24,8 ml/dk/1,73 m² olarak hesaplandı. KBH gelişen grupta, nakil öncesi tam idrar tahlilinde (TİT) ortalama protein düzeyi 4,3±9,3 mg/dl iken, nakil sonrası bu değer 53,7±96 mg/dl'ye yükseldi. Bu bulguyu destekler nitelikte, nakil sonrası ortanca spot idrarda ölçülen protein/kreatinin 317 (190-1313) mg/gr kreatinin olarak bulundu. Nakil öncesi ve sonrası ASCVD skoru, KBH gelişen grupta anlamlı yüksek bulundu. Nakil öncesi diyabet varlığı, nakil öncesi ve sonrası anti-diyabetik ilaç kullanımı KBH'lı hastalarda anlamlı olarak yüksekti. Nakil sonrası HT ve nakil sonrası anti-hipertansif ilaç kullanımı KBH gelişen hastalarda istatiksel olarak anlamlı yüksekti. Nakil öncesi ve sonrası metabolik sendrom varlığı KBH gelişen grupta anlamlı yüksekti. Nakil öncesi MASLD, KBH gelişen grupta anlamlı olarak yüksek bulunurken, nakil sonrası MASLD varlığının, kronik böbrek hastalığı gelişen ve gelişmeyen hastalar arasında anlamlı bir fark göstermediği saptandı. Nakil sonrası bel çevresi ölçümü, KBH gelişen hastalarda anlamlı yüksekti. Nakil öncesi açlık kan şekeri, nakil sonrası trigliserit düzeyi, tokluk kan şekeri, HbA1c ve C-peptit düzeyleri KBH gelişen hastalarda anlamlı düzeyde yüksekti. Ayrıca, KBH gelişen hastalarda HSK varlığı anlamlı olarak yüksek saptandı (p=0,035). Everolimus kullanımı, KBH gelişen hastalarda daha anlamlı yüksek saptandı. VAT, SAT, TFA, Sol ve Sağ PFT ve ortalama PFT değerleri KBH gelişen grupta sayısal olarak daha yüksek olmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Çalışmaya dahil edilen 109 hastanın 52'sinde (%47,7) nakil sonrası MS saptandı. MS gelişen hastalarda nakil sonrası GFR anlamlı olarak daha düşük, kreatinin düzeyi ise anlamlı olarak daha yüksek bulundu. MS gelişen 23 hastada (%44,2) KBH gelişti. Genel hasta grubuna benzer şekilde, kronik böbrek hastalığı gelişen hastalar arasında en yaygın evreler evre 3A ve evre 2 idi. VAT, TFA, Sağ PFT ve ortalama PFT değerleri MS gelişen hastalarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Sonuç olarak, karaciğer nakli sonrası gelişen KBH multifaktöriyel bir süreç olup, çalışmamızda yüksek oranda KBH gelişimi gözlenmiş ve metabolik sendromun bu riski artırdığı belirlenmiştir. Bu bulgular doğrultusunda, karaciğer nakli yapılan ve özellikle metabolik sendromu olan hastaların, KBH gelişimi açısından düzenli ve yakın takip edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

Beyatlı S. The Relationship Between Chronic Kidney Disease Developed After Liver Transplantation and Metabolic Syndrome and Perirenal Fat Tissue. Ankara University Faculty of Medicine, Internal Medicine Thesis, Ankara 2025. Despite significant advancements in post-liver transplantation survival rates, long-term survival is largely influenced by complications unrelated to liver function. One such complication is chronic kidney disease (CKD). This study aims to investigate the relationship between post-liver transplant CKD, metabolic syndrome, and perirenal fat tissue in both the pre- and post-transplant periods. A total of 109 patients who presented to the Liver Transplantation Outpatient Clinic, Department of Gastroenterology, Ankara University Faculty of Medicine in 2024 and had completed at least one year of follow-up after liver transplantation were included in the study. Demographic and clinical data, including age, sex, liver transplantation etiology, transplantation type (living donor vs. cadaveric donor), graft right lobe percentage, donor characteristics (age, sex), pre-transplant Child-Pugh score and MELD Na score, presence of diabetes mellitus (DM), hypertension (HT), hyperlipidemia, and atherosclerotic cardiovascular disease (ASCVD) before and after transplantation, ASCVD risk score, history of antihypertensive, antidiabetic, or antilipidemic medication use, pre- and post-transplant body mass index (BMI), post-transplant waist and hip circumference measurements, post-transplant immunosuppressive therapy, fasting and postprandial blood glucose, renal and hepatic function tests, lipid profile, urine protein levels, fasting insulin, HbA1c, C-peptide, and HOMA-IR index, were systematically analyzed. Additionally, abdominal computed tomography (CT) scans were performed to assess visceral adipose tissue (VAT), subcutaneous adipose tissue (SAT), total fat area (TFA), VAT/TFA, VAT/SAT, and perirenal fat tissue (PFT). The relationship between these adipose indices, metabolic syndrome, and chronic kidney disease (CKD) development was examined. The median age of the 109 patients included in the study was 61 years (53.5–67), with 70 male (64.2%) and 39 female (35.8%) patients. Regarding liver transplantation etiology, the most common causes were HBV in 39 patients (35.8%), HBV+HDV in 12 patients (11%), and metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease (MASLD) in 12 patients (11%). The median follow-up duration was 8 years (5.5–12.5 years). Concerning transplant type, 79.8% of patients underwent living donor liver transplantation, while 20.2% received cadaveric donor transplantation. Before transplantation, 85.3% of patients were classified as Child-Pugh C, with a median Child-Pugh score of 12 (10–13) and a mean MELD Na score of 20.5±7.4. Among the 109 patients included in the study, 35 (32.1%) developed chronic kidney disease (CKD) post-transplantation. Among these, 12 patients were classified as stage 3A, 8 as stage 2, and 7 as stage 3B CKD. The mean pre-transplant glomerular filtration rate (GFR) was 91 mL/min/1.73 m², which declined to 82 mL/min/1.73 m² post-transplantation. In the CKD group, the mean GFR was further reduced to 55.3±24.8 mL/min/1.73 m². In the CKD group, the mean pre-transplant urinary protein level in urinalysis (UA) was 4.3±9.3 mg/dL, which increased to 53.7±96 mg/dL post-transplantation. Supporting this finding, the median post-transplant spot urine protein-to-creatinine ratio was 317 (190–1313) mg/g creatinine. Pre- and post-transplant ASCVD scores were significantly higher in the CKD group. The presence of pre-transplant diabetes mellitus (DM) and the use of antidiabetic medications before and after transplantation were significantly higher in CKD patients. Similarly, post-transplant hypertension (HT) and the use of antihypertensive medications were significantly more prevalent in patients who developed CKD. The presence of metabolic syndrome before and after transplantation was significantly higher in the CKD group. Pre-transplant MASLD was significantly more frequent in patients who developed CKD; however, post-transplant MASLD did not show a significant difference between those with and without CKD. Post-transplant waist circumference measurements were significantly higher in CKD patients. Additionally, pre-transplant fasting blood glucose, post-transplant triglyceride levels, postprandial blood glucose, HbA1c, and C-peptide levels were significantly elevated in the CKD group. Furthermore, the prevalence of hepatic steatosis and kidney disease (HSK) was significantly higher in CKD patients (p=0.035). Everolimus use was also significantly more frequent in the CKD group. Although VAT, SAT, TFA, left and right PFT, and mean PFT values were numerically higher in CKD patients, these differences did not reach statistical significance. Among the 109 patients included in the study, 52 (47.7%) developed metabolic syndrome (MS) post-transplantation. In patients with MS, post-transplant GFR was significantly lower, while serum creatinine levels were significantly higher. A total of 23 patients (44.2%) with MS also developed CKD. Similar to the overall study population, the most common CKD stages among MS patients were stage 3A and stage 2. Additionally, VAT, TFA, right PFT, and mean PFT values were significantly higher in patients who developed MS. Chronic kidney disease (CKD) following liver transplantation is a multifactorial process. In our study, a high incidence of CKD was observed, and metabolic syndrome was identified as a significant risk factor for its development. Based on these findings, patients who undergo liver transplantation, particularly those with metabolic syndrome, should be closely and regularly monitored for CKD development.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    334219

    Kolşisin kullanan böbrek fonksiyonu normal, kronik böbrek yetmezliği ve böbrek nakli hastalarında kolşisin kan düzeyleri

    Plasma colchicine levels in patients with normal kidney function, chronic kidney disease and renal transplant

    ANARA AMANOVA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    NefrolojiAnkara Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KENAN KEVEN

  2. Tez No

    738544

    Kronik karaciğer hastalığı olan çocuklarda ortotopik karaciğer nakli öncesi ve sonrasında antropometrik ölçümler, serum ıgf-ı, ıgfbp-3 düzeyleri ve antropometrik ölçümlerle serum ıgf-ı, ıgfbp-3 düzeyleri arasındaki ilişki

    Serum insulin like growth factor-1 (igf-i), insulin like growth factor binding protein-3 (igfbp-3) levels, anthropometric measurements and relationship between igf-i, igfbp-3 and anthropometric measurements in children with chronic liver disease before and after orthotopic liver transplantation

    FERDA ÖZBAY HOŞNUT

    Tıpta Yan Dal Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    GastroenterolojiBaşkent Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİGEN ÖZÇAY

  3. Tez No

    477996

    Karaciğer nakil sonrası çocuklarda immünolojik yanıtın amiloidoz gelişimi yönünden incelenmesi

    Investigation of immunological response in children after liver transplantation in terms of amyloidosis

    SEZİN AYDEMİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZLEM DURMAZ UĞURCAN

  4. Tez No

    540689

    Hematopoetik kök hücre nakli (HKHN) yapılan ve yapılmayan talasemi majorlü olgularda endokrinolojik yan etkilerin karşılaştırılması

    Comparison of endocrinological side effects in patients with thalassemia major with or without hematopoietic stem cell transplantation

    BAŞAK UZUNYAYLA SAYICI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ELİF İNCE

  5. Tez No

    774460

    Allojenik hematopoietik kök hücre nakli yapılan çocuklarda Graft Versus Host Hastalığı'nın retrospektif degerlendirilmesi

    Retrospective evaluation of Graft Versus Host Disease in children with allogenic hematopoiethic stem cell transplantation

    MERVE TELLİOĞLU SARIASLAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıErciyes Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSA KARAKÜKCÜ

Geri Dön