Soğuk ve yarı - kurak iklim zonunda geleneksel türk - islam mahalle dokusu: güncel kentsel gelişme yaklaşımları bağlamında bir değerlendirme
Traditional turkish-islamic neighborhood texture in the cold and semi-arid climate zone (an evaluation in the context of current urban development approaches)
- Tez No: 936012
- Danışmanlar: PROF. HALİL İBRAHİM ŞANLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Geleneksel Mahalle, Yeni Şehircilik, Otomobil, Mahallenin Dokusu, Güncel Şehircilik Yaklaşımlar, Traditional Neighborhood, New Urbanism, Automobile, Neighborhood Fabric, Contemporary Urbanism Approaches
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 316
Özet
Tarihi kentlerin tasarımında, özellikle geleneksel mahallelerin yapısında, iklimin yanı sıra mahalle sakinlerinin kültürü, kimliği ve mahalleye aidiyet duygusu büyük önem taşımaktadır. Eski yerleşim yerlerinin örüntüsü ve yapısal modeli, insanların toplu deneyimleriyle binlerce yıllık süreçte inşa edilmiştir. Sanayi devrimi ve otomobil kullanımının yaygınlaşmasının ardından kent ve mahalle tasarımında ciddi sorunlar ortaya çıkmış, bu durum mahallelerin dokusundaki değişimle birlikte çeşitli problemlere yol açmıştır. Bu çağın sorunlarını çözmek için çağdaş şehircilik yaklaşımları (yeni şehircilik yaklaşımı, Eko-kent, Akıllı Büyüme, Sürdürülebilir Şehircilik, Kompakt Kent, Komşuluk Ünitesi, Yeni Şehircilik ve diğer yaklaşımlar) önerilmiştir. Bu araştırmanın hipotezi, aslında bu güncel şehircilik yaklaşımlarının çoğunun Türkiye'nin geleneksel dokularında zaten mevcut olduğu ve bu yaklaşımların o kadar da yeni olmadığı yönündeydi. Bu araştırma, soğuk ve yarı kurak iklim zonlarında yer alan dört kentin tarihi koruma sınırları içinden seçilen birer mahalleyi kapsamaktadır. Bu iklimin seçilmesinin temel nedeni, Çin, Hindistan, Afganistan ve İran'dan Anadolu'ya uzanan geniş coğrafi alanın bu iklim zonlarına dahil olması ve bu bölgelerdeki veri erişilebilirliği ve varlığının önemli olmasıdır. Çalışma, bu iklim zonunda yer alan Kayseri, Ankara, Eskişehir ve Konya şehirlerindeki dört önemli mahallede gerçekleştirilmiştir. Bu mahalleler Kayseri'nin Kiçiköy Mahallesi, Konya'nın Sille Mahallesi, Ankara'nın Kale Mahallesi ve Eskişehir'in Paşa Mahallesi olarak belirlenmiştir. Mahallelerin belirlenmesinde literatüre erişilebilirlik, belediyeler tarafından koruma altına alınmış olmaları ve belediyelerin bu mahallelerin geleneksel yapısını koruma görevinin bulunması gibi faktörler önemli rol oynamıştır. Bu araştırmada, saha araştırması ve karşılaştırmalı araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan kavramlar ve tanımlar, çoğunlukla kitaplar, makaleler ve tezlerden derlenmiştir. Yeterli literatür bilgisine sahip olduğu belirlenen Kayseri, Konya, Ankara ve Eskişehir şehirlerinde saha araştırması yapılarak veri toplanmıştır. Toplanan bu veriler, analitik-karşılaştırmalı yöntem ve tablolar kullanılarak karşılaştırılmıştır. Yeni Şehircilik yaklaşımı yirmi yedi ilkesi, bölge, mahalle ve blok için dokuz ilkedir. Mahalle düzeyindeki Yeni Şehircilik ilkeleri, zamanla dokuz yerine on ilkeye dönüştürülmüştür. Bu tezde, Yeni Şehircilik yaklaşımı“mahalle düzeyi”ile ilgili on ilkesi, haritalar, görseller ve analizler kullanılarak belirtilen şehirlerin dört geleneksel tarihi mahallesinde gösterilmiştir. Daha sonra bu bilgiler, Likert ölçeği (çok kötü, kötü, normal, iyi ve çok iyi olmak üzere beş aşamalı) ile değerlendirilmiştir. Son olarak Türkiye'nin bu geleneksel soğuk ve yarı kurak bölgelerinde Yeni Şehircilik yaklaşımının on ilkesinin ne ölçüde var olduğu tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the development of historical cities, particularly in the structure of traditional neighborhoods, climate, along with the culture, identity, and sense of belonging of the neighborhood residents, holds great importance. The patterns and structural models of old settlements have been constructed over thousands of years through collective human experiences. Following the Industrial Revolution and the widespread use of automobiles, significant issues arose in urban and neighborhood design, leading to various problems alongside changes in neighborhood fabric. To address the challenges of this era, contemporary urbanism approaches (such as New Urbanism, Eco-City, Smart Growth, Sustainable Urbanism, Compact City, Neighborhood Unit, and other approaches) have been proposed. The hypothesis of this research suggests that many of these contemporary urbanism approaches already exist in Turkey's traditional urban fabrics, indicating that these approaches are not entirely new. This study focuses on a neighborhood selected from within the historical preservation boundaries of four cities located in cold and semi-arid climate zones. The primary reason for selecting this climate zone is its inclusion in the vast geographical region spanning from China, India, Afghanistan, and Iran to Anatolia, as well as the accessibility and availability of data in these regions. The research was conducted in four prominent neighborhoods in the cities of Kayseri, Ankara, Eskişehir, and Konya, all located in this climate zone. These neighborhoods are identified as Kiçiköy Neighborhood in Kayseri, Sille Neighborhood in Konya, Kale Neighborhood in Ankara, and Paşa Neighborhood in Eskişehir. Factors such as access to literature, protection by municipalities, and the responsibility of municipalities to preserve the traditional structure of these neighborhoods played a significant role in their selection. Field research and comparative research methods were employed in this study. The concepts and definitions used in the research were mostly compiled from books, articles, and theses. Data was collected through field research in Kayseri, Konya, Ankara, and Eskişehir, cities identified as having sufficient literature. This data was analyzed and compared using an analytical-comparative method and tables. The twenty-seven principles of New Urbanism are nine principles for each one of the region, the neighborhood and the block. The principles of New Urbanism, at the level of the neighborhood, modified to be ten principles instead of nine over time. In this thesis, the ten principles of New Urbanism related to the“neighborhood level”were demonstrated in the four traditional historical neighborhoods of the cities which are mentioned by using maps, visuals, and analyses. Subsequently, this information was evaluated using a Likert scale (a five-point scale ranging from very poor to very good). Finally, the extent to which the ten principles of New Urbanism exist in these traditional cold and semi-arid regions of Turkey was discussed.
Benzer Tezler
- Hizan ve çevresinin (Bitlis) jeomorfolojisi
Hizan and its surroundings (Bitlis) geomorphology
BÜLENT MATPAY
- Soğuk ve yarı kurak iklim bölgelerinde düzlem güneş toplayıcılarının verimliliğinin araştırılması ve optimizasyonu
Başlık çevirisi yok
M.AYHAN AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Makine MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAİF GÜLER
- Identification of abiotic stress related mirnas in thellungiella halophila ecotypes
Thellungiella halophila ekotiplerinde abiyotik stresle ilişkili mirna'ların belirlenmesi
FERHUNDE AYSİN
Doktora
İngilizce
2015
BotanikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ELİF ERSON BENSAN
- Adopting the requirement of a proposed sustainable building design in Baghdad city
Bağdat şehrinde önerilen sürdürülebilir bina tasarımı gereksinimlerinin kabul edilmesi
AUSAID ATHEER SABAH AL-RAWI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Gedik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REDVAN GHASEMLOUNIA
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUAAD RIDHA
- Eskişehir-Sivrihisar-Günyüzü havzası hidrojeolojisi ve hidrojeokimyası
Hydrogeology and hydrogeochemistry of Eskişehir-Sivrihisar-Günyüzü basin
MUHTEREM DEMİROĞLU
Doktora
Türkçe
2008
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL ÖRGÜN