Nuruosmaniye Kütüphanesi'nde yer alan 20 envanter numaralı Mushaf-ı Şerif'in tezyinatı
A study of the illuminations of the Holy Qur'an, inventory number 20 of Nuruosmaniye Library
- Tez No: 936429
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PINAR TOKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Araştırmada Nuruosmaniye Kütüphanesi'nde yer alan 20 envanter numaralı Mushaf-ı Şerif'in tezhip özellikleri incelenerek belgelenmesi amaçlanmıştır. Tatar Abdullah el-Kırımî tarafından yazılan eser, XVI. yüzyıla ait olup, tezyini açıdan oldukça zengin ve kıymetli bir belgedir. Mushaf-ı Şerif'in serlevhası, sûrebaşları, gülleri, durakları ve hatime tezhibi müzehhep olup dijital veriler üzerinden incelenmiş, birebir çizimleri yapılmıştır. Eserin müzehhep sayfalarındaki tezhip özellikleri renk, motif, teknik ve kompozisyon bakımından incelenerek eser inceleme formları ile belgelenmiş olup elde edilen verilerin istatistiksel olarak çözümlemeleri yapılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda Mushaf-ı Şerif'te zemini boyalı klasik tezhip, iğne perdahtı, çift tahrir ve zer-ender-zer tekniğinin yanında sıvama rumi, bulut ve yarı natüralist üslupta kompozisyonların da uygulandığı görülmüştür. Hatayi grubu motifler ile birlikte rumi çeşitleri, bulut ve bahar dalı motiflerinin kullanıldığı anlaşılmıştır. Desen açısından simetrili desen uygulandığı, zemin rengi olarak çoğunlukla altın ve lacivert kullanıldığı görülmüştür. Eserin müzehhibine dair herhangi bir bilgi bulunmadığı için, motif ve desen açısından benzer döneme ait farklı yazma eserlerdeki tezhip süslemeleri ile yayınlar üzerinden karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu karşılaştırmalar sonucunda eserin, klasik döneme ait olduğu tespit edilmiştir. Araştırma konusundan ilham alınarak, XVI. yüzyıl dönemi sanat anlayışını yansıtan 3 özgün eser tasarlanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine and document the illumination features of the Mushaf-i Sharif with inventory number 20, which is located in the Nuruosmaniye Library. The manuscript, written by Tatar Abdullah el-Kırımî, belongs to the 16th century and is a highly valuable and rich document in terms of ornamentation. The illumination of the Mushaf-i Sharif, including the font page (Serlevha), surah headings (sûrebaşı), roses (güller), pauses (duraklar) and the last page (hatime sayfası), has been studied through digital data, and precise drawings have been made. The illumination features of the manuscript's illuminated pages have been analyzed in terms of color, motif, technique, and composition, and documented using artwork examination forms. The data obtained has been statistically analyzed and interpreted. As a result of the study, it was found that the Mushaf-i Sharif incorporates classical illumination techniques, such as painted backgrounds, iğne perdahtı, double tahrir, and zer-ender-zer technique, alongside compositions in a style of applied rumi, cloud motifs, and semi-naturalistic designs. The use of Hatayi group motifs, various rumi patterns, cloud motifs, and spring blossom motifs was also noted. In terms of design, it was observed that symmetrical patterns were applied, with gold and navy blue being predominantly used as background colors. Since there is no information available about the illuminator of the manuscript, comparisons were made with the illumination decorations in other manuscripts from the same period and related publications in terms of motifs and designs. These comparisons led to the conclusion that the manuscript belongs to the classical period. Inspired by the research topic, two original works reflecting the artistic understanding of the 16th century have been created.
Benzer Tezler
- Ahmed-i Dai Tercüme-i Tefsir-i Ebu'l-Leys-i Semerkandi [142/188b-195b] [143/01a-50a] giriş-metin-dizin-tıpkıbasım
Tercüme-i Tefsir-i Ebu'l-Leys-i Semerkandi [142/188b-195b] [143/01a-50a] introduction-text-index-facsimile
PINAR VURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA
- Fatih Sultan Mehmed'e ithaflı beş yazma eserin bezeme analizi
The ornament analysis of five manuscripts dedicated to Fatih Sultan Mehmed
AHMET TAYLAN URAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. SEHER AŞICI
- İlm-i Simyâya dair iki mecmua ve Eşrefzâde Ali'nin şiirleri (İnceleme-metin-sözlük)
Başlık çevirisi yok
KADER YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN SARIÇİÇEK
- Seyfî-yi Buhârî'nin Farsça Dîvânı
Persian Divan Of Seyfi-yi Bukhari
MÜBERRA KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLLER NUHOĞLU
- Cafer Iyânî'nin Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh'i
Cafer Iyânî's Zübdetü'n-Nesâyih and Umdetü't-Tevârîh
SEVGİ BÜLGÜN TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ÜNLÜ