Okul yöneticilerinin kurumsal aidiyeti ve işyeri ruhsallığı ile iş motivasyonu arasındaki ilişki: Örgütsel sinerjinin aracılık rolü
The relationship between school principals' organizational belonging, workplace spirituality and work motivation: The mediating role of organizational synergy
- Tez No: 936545
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAMAZAN ATASOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Postmodern yaklaşımlar, insanın yalnızca biyolojik ya da maddi yönleriyle değil; duygusal, zihinsel ve ruhsal boyutlarıyla bütüncül bir şekilde ele alınması gerektiğini savunmaktadır. Bu anlayış, bireyin manevi gereksinimlerinin farkına varılmasını ve örgütsel yapılarda ruhsallık boyutunun da dikkate alınmasını gerekli kılmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, okul yöneticilerinin kurumsal aidiyeti ve işyeri ruhsallığı ile iş motivasyonu arasındaki ilişkiyi, örgütsel sinerji aracılığı ile incelemektir. Bu araştırmanın evrenini, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan okul müdürleri ile müdür yardımcıları oluşturmaktadır. Örneklem ise kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen ve Şanlıurfa iline bağlı ilçelerde görev yapan 356 okul yöneticisinden oluşmaktadır. Veriler,“Kişisel Bilgi Formu”,“İş Motivasyonu Ölçeği”,“Kurumsal Aidiyet Ölçeği”,“Örgütsel Sinerji Ölçeği”ve“İşyeri Ruhsallığı Ölçeği”aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma, nicel yöntemlerden ilişkisel tarama modeliyle desenlenmiş; veri analizinde ise yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin kurumsal aidiyet, işyeri ruhsallığı, örgütsel sinerji, iş motivasyonu düzeylerine ait genel veriler incelendiğinde düzeyin yüksek olduğu görülmektedir. Araştırmada cinsiyet değişkeni açısından yapılan analizler sonucunda, kurumsal aidiyet ve örgütsel sinerji düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Buna karşın, iş motivasyonu ve işyeri ruhsallığı düzeylerinde cinsiyete bağlı anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Pozisyon değişkenine göre yapılan değerlendirmelerde, işyeri ruhsallığı, örgütsel sinerji ve kurumsal aidiyet düzeylerinde anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. Ancak iş motivasyonu düzeylerinde pozisyona bağlı anlamlı bir değişim bulunmamıştır. Kurum türü değişkeni açısından elde edilen bulgular, işyeri ruhsallığı ve örgütsel sinerji düzeylerinde anlamlı farklılıklar olduğunu ortaya koyarken; iş motivasyonu ve kurumsal aidiyet düzeylerinde kurum türüne göre anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Bunun yanı sıra, okul müdürlerinin işyeri ruhsallığı ile iş motivasyonu arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkiler analiz edilmiş ve bu ilişkilerin anlamlı olduğu doğrulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, işyeri ruhsallığının örgütsel sinerjiyi, örgütsel sinerjinin ise iş motivasyonunu pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilediğini göstermektedir. Ayrıca kurumsal aidiyetin, işyeri ruhsallığı üzerinde anlamlı bir belirleyici rol oynadığı; ancak doğrudan iş motivasyonu ve örgütsel sinerjiyi yordamadığı belirlenmiştir. İşyeri ruhsallığının, örgütsel sinerji aracılığıyla iş motivasyonu üzerinde dolaylı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Yapılan aracılık analizleri sonucunda, işyeri ruhsallığının iş motivasyonu üzerindeki toplam etkisinin hem doğrudan hem de dolaylı yollarla istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular doğrultusunda, kurumsal yapılarda işyeri ruhsallığını güçlendirmeye yönelik stratejilerin geliştirilmesinin, çalışan motivasyonunu artırmada kritik bir rol oynayabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, örgütsel sinerjiyi destekleyici uygulamaların dolaylı olarak iş motivasyonuna katkı sağlayacağı anlaşılmıştır. Politika ve uygulama önerileri kapsamında, özellikle liderlik gelişimi ve çalışan bağlılığı programlarında işyeri ruhsallığı ve örgütsel sinerjiyi destekleyen uygulamalara öncelik verilmesi gerektiği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Postmodern approaches argue that human beings should be addressed not only through their biological or material aspects but also through their emotional, mental, and spiritual dimensions in a holistic manner. This perspective highlights the necessity of recognizing individuals' spiritual needs and incorporating the spirituality dimension into organizational structures. The primary aim of this study is to examine the relationship between school administrators' organizational commitment, workplace spirituality, and work motivation through the mediating role of organizational synergy. The research population consists of school principals and vice principals working at primary, secondary, and high schools affiliated with the Ministry of National Education during the 2023–2024 academic year, while the sample comprises 356 school administrators from districts in Şanlıurfa province, selected through the convenience sampling method. Data were collected using the“Personal Information Form,”“Work Motivation Scale,”“Organizational Commitment Scale,”“Organizational Synergy Scale,”and“Workplace Spirituality Scale.”The study employed the relational survey model, a quantitative research method, and analyzed the data using Structural Equation Modeling (SEM). Findings indicated that school administrators' levels of organizational commitment, workplace spirituality, organizational synergy, and work motivation were generally high. Analysis based on gender revealed statistically significant differences in organizational commitment and organizational synergy, but no significant differences in work motivation and workplace spirituality. Regarding the position variable, significant differences were found in workplace spirituality, organizational synergy, and organizational commitment, whereas no significant change was observed in work motivation. Institution type-based analyses showed significant differences in workplace spirituality and organizational synergy but not in work motivation and organizational commitment. Moreover, direct and indirect relationships between workplace spirituality and work motivation were confirmed. The results showed that workplace spirituality positively and significantly influenced organizational synergy, which in turn positively and significantly affected work motivation. While organizational commitment was a significant predictor of workplace spirituality, it did not directly predict work motivation or organizational synergy. It was also found that workplace spirituality had an indirect effect on work motivation through organizational synergy. Mediation analysis confirmed that the total effect of workplace spirituality on work motivation was statistically significant through both direct and indirect paths. Based on these findings, it is concluded that developing strategies to enhance workplace spirituality within organizational structures can play a critical role in boosting employee motivation, and supporting organizational synergy can indirectly contribute to improving work motivation. In terms of policy and practice recommendations, it was emphasized that leadership development and employee engagement programs should prioritize practices that support workplace spirituality and organizational synergy.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin karar alma stratejileri ile karar alma süreçlerinde iç ve dış paydaşların rolü
The role of internal and external stakeholders in decision-making strategies and decision-making processes of school principals
HAKAN MARMARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER ATMACA
- Eğitim yöneticilerinin anlamlı liderlik davranışları hakkında öğretmen görüşleri
Teacher's opinions on meaningful leadership behavior of education managers
ONUR JİYAN ÖZİPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÖÇEN
- Ortaokul yöneticilerinin kullandıkları etkileme taktiklerine ilişkin öğretmen görüşleri
Teachers' views on influence tactics used by secondary school administrators
YUSUF KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM KOŞAR
- Ortaokul öğrencilerinin okul aidiyeti ile okul memnuniyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between middle school students' school belongingness and school satisfaction
RECEP AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HÜSEYİN SERİN
- İmam hatip liselerinde program çeşitliliği ve proje okul uygulamaları
Variety of programs and project school practices in imam hatip high schools
DAVUT KARAMAN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT ZENGİN