Özel sektör çalışanlarının bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Examination of information security awareness levels of private sector employees in terms of various variables
- Tez No: 936633
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET MURAT UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnternet ve Bilişim Teknolojileri Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Bu araştırma, özel sektör çalışanlarının bilgi güvenliği farkındalık düzeylerini; dijital okuryazarlık ve bilinçli farkındalık gibi bireysel değişkenlerle olan ilişkileri doğrultusunda incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında veriler, 454 katılımcıdan çevrimiçi anket yöntemiyle toplanmış ve analizlerde Bilgi Güvenliği Farkındalık Ölçeği, Dijital Okuryazarlık Ölçeği ile Bilinçli Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan tüm ölçekler için normallik varsayımı sağlanmış; yüksek Cronbach Alfa katsayıları elde edilerek ölçümlerin iç tutarlılığının ve güvenirliğinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, katılımcıların eğitim düzeyi arttıkça bilgi güvenliği farkındalık düzeyleri anlamlı biçimde artmaktadır. En yüksek farkındalık düzeylerine, yüksek lisans ve üzeri eğitime sahip bireyler ulaşmıştır. Ayrıca, bilgi güvenliği eğitimi almış bireylerin, almayanlara kıyasla tüm alt boyutlarda daha yüksek farkındalık düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet açısından erkek katılımcıların bilgi güvenliği farkındalığı ve dijital okuryazarlık düzeyleri kadın katılımcılardan daha yüksek bulunurken; kadınlar bilinçli farkındalık alanında erkeklerden daha yüksek puan almıştır. Çalışma statüsüne göre ise beyaz yaka çalışanların, mavi yaka çalışanlara kıyasla bilgi güvenliği farkındalığı, mobil güvenlik farkındalığı ve dijital okuryazarlık düzeylerinde anlamlı biçimde daha yüksek ortalamalara sahip olduğu saptanmıştır. Çalışma süresi değişkeni incelendiğinde, 1–5 yıl deneyime sahip bireylerin bilgi güvenliği farkındalığı ve mobil cihaz farkındalığı alanlarında daha yüksek puanlar aldığı; özellikle 20 yıl ve üzeri deneyime sahip katılımcılara göre belirgin farklar gözlendiği belirlenmiştir. Günlük dijital cihaz kullanım süresi de önemli bir değişken olarak öne çıkmaktadır. Günde 6 saatten fazla internet kullanan ve 8 saatten fazla bilgisayar başında zaman geçiren bireylerin, bilgi güvenliği farkındalığı ile dijital okuryazarlık düzeyleri diğer gruplara göre anlamlı biçimde daha yüksektir. Korelasyon analizleri sonucunda, bilgi güvenliği farkındalığı ile saldırı-tehdit algısı ve mobil cihaz güvenliği arasında güçlü ve pozitif ilişkiler tespit edilmiştir. Bununla birlikte, genel güvenlik farkındalığı ile bilinçli farkındalık arasında zayıf ancak anlamlı düzeyde negatif bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, dijital okuryazarlık ile bilinçli farkındalık arasında orta düzeyde negatif yönlü bir korelasyon saptanmıştır. Elde edilen bulgular, bilgi güvenliği eğitimlerinin yalnızca teknik içerikle sınırlı kalmaması; dijital beceriler ve bireysel farkındalık düzeyleriyle entegre bir şekilde planlanması gerektiğine işaret etmektedir. Ayrıca, bireylerin öğrenme ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş ve sürekliliği olan eğitim stratejilerinin, kurumsal bilgi güvenliği kültürünün sürdürülebilirliği açısından kritik rol oynayabileceği önerilmektedir. Bu çalışma, özel sektörde bilgi güvenliği farkındalığını etkileyen çok boyutlu yapıyı ortaya koymakta ve ileride yapılacak araştırmalara sağlam bir temel sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the information security awareness levels of private sector employees in relation to individual variables such as digital literacy and mindful awareness. Data were collected from 454 participants through an online questionnaire, and the analysis employed the Information Security Awareness Scale, the Digital Literacy Scale, and the Mindful Awareness Scale. The normality assumption was confirmed for all scales used in the study, and high Cronbach's Alpha values indicated a strong internal consistency and reliability of the measurements. Findings revealed that information security awareness significantly increased with educational attainment. Individuals with postgraduate or higher education exhibited the highest awareness scores. Participants who had received prior information security training demonstrated significantly higher awareness levels across all subdimensions compared to those without such training. In terms of gender, male participants had higher scores in information security awareness and digital literacy, while female participants scored higher in mindful awareness. Regarding job status, white-collar employees reported significantly higher levels of information security awareness, mobile security awareness, and digital literacy compared to blue-collar workers. With respect to work experience, individuals with 1–5 years of experience had higher scores in information security and mobile security awareness than those with more than 20 years of experience. Daily use of digital devices emerged as a significant variable. Participants who spent more than 6 hours online and more than 8 hours on a computer per day had higher levels of information security awareness and digital literacy than others. Correlation analyses indicated strong and positive relationships between information security awareness and both threat perception and mobile device security. Conversely, a weak but significant negative correlation was found between general security awareness and mindful awareness. A moderate negative correlation was also identified between digital literacy and mindful awareness. These findings suggest that information security training programs should not only focus on technical content but also incorporate digital competencies and individual awareness levels. Furthermore, personalized and continuous training strategies tailored to employees' learning needs may play a critical role in sustaining an organizational information security culture. This study reveals the multidimensional structure that affects information security awareness in the private sector and provides a solid foundation for future research.
Benzer Tezler
- Sağlık profesyonelleri arasında radyasyon farkındalığı
Radiation awareness among health professionals
HİRA İLAYDA GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiHaliç ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ATAKAN GENÇ
- Yeraltı ve yerüstü kömür madeni çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği algısı üzerine bir çalışma: Edirne ili örneği
A study on occupational health and safety perceptions of underground and surface coal mine workers: The case of Edirne province
FURKAN SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaMaden Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN TÜYLÜ
- Tarımda çalışan kadın işçilerin iş sağlığı ve güvenliği konusundaki bilgi düzeylerinin algı düzeylerine etkisi: izmir örneği
The effect of knowledge level of on the occupational health and safety of women working in agriculture on perception levels: i̇zmi̇r example
CANSU ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mühendislik BilimleriÇukurova Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZKAN GÜĞERÇİN
- Kamu kurumu ve özel sektöre yönelik bilgi güvenliği farkındalığı üzerine bir inceleme
An investigation on information security awareness for the public and private sector
SENA NEZGİTLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiGazi ÜniversitesiAdli Bilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİN GÖKÇEARSLAN
- Hastanelerin radyoloji bölümünde çalışan sağlık personellerinin iş sağlığı ve güvenliği algılarının belirlenmesi
Determination of occupational health and safety perceptions of health personnel working in the radiology department of hospitals
YAŞAR TOMBULCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sağlık Kurumları YönetimiBeykent Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TALAT FİRLAR