Yeni nesil dijital dönüşüm platformu Low-Code No-Code kullanımının örgütlere etkisinin araştırılması: Entegre TAM - TOE modeli
Investigating the impact of using the new generation digital transformation platform Low-Code - No-Code on organisations: Integrated TAM - TOE model
- Tez No: 936888
- Danışmanlar: PROF. DR. NURDAN ÇOLAKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 301
Özet
Bilimin yeni nesil teknolojilerle buluştuğu, günümüzün dijital dünyasında, teknolojilerin yapay zekayla entegre olarak, toplumsal, ekonomik ve endüstriyel süreçlerde derin bir dönüşüm yaratarak, hem bireysel yaşamı, hem kurumsal faaliyetleri köklü bir biçimde değiştirmeye devam ettiği görülmektedir. Bu kapsamda, iş süreçleri otomasyonu, robotik süreçler ve yeni nesil dijital Low-Code/No-Code platformlar yapay zeka entegre kullanımları ile karmaşık iş süreçleri için, hızlı, kolay uygulanabilir, yenilikçi uygulamalar ile çözümler sunmaktadır. Covid-19 pandemisinin de etkisiyle, lojistik hizmetler ve tedarik zinciri yönetiminin dijitalleşmesi zorunlu hale gelmiş, dijital ortamdaki iş hacmi büyüyerek, gelişmeye devam etmiştir. Teknoloji hızlıca evrimleşmeye başlamış, bireylerin ve kuruluşların bıraktıkları dijital ayak izleri, büyük veri kaynağı oluşturarak, kayıt altına alınmış ve izlenebilir hale gelmiştir. İçinde bulunduğumuz bu yapay zeka çağında, dijitalleşme, iş ve yaşamın her bir adımına adapte edilmiştir. Teknolojinin internetle buluşmasıyla birlikte, endüstriyel sektörlerde, 21. yy bilgi ve becerilerinde değişimler gözlemlenmeye başlanmış, işletmelerin çoğu dijital ortamlarda faaliyet göstermeye başlamıştır. Hızlıca gelişen teknolojilerle birlikte sürekli değişen, dinamik ihtiyaçları karşılamak üzere; yeni nesil teknolojilerin sunduğu gelişmiş, entegre akıllı araç ve hizmetlerle çevredeki veriler toplanıp, işlenerek, yeniden tasarlanarak, modern iş yapısı oluşturma ihtiyacı hasıl olmuştur. Bu nedenle, bilişim şirketleri, insanların, kurum ve kuruluşların, organizasyonların geleneksel iş yapma şekillerini değiştirerek, modern iş modelleri ile daha hızlı, kullanımı kolay ve değer yaratma odaklı, daha verimli, etkili, çevik ve izlenebilir hale getirmek için düşük kodlu ve kodsuz Low-Code /No-Code (LCNC) dijital platformları piyasaya sürmüşlerdir. LCNC terimlerinin tanıtılması literatür kaynaklarına ve teknoloji araştırma firmaları raporlarına göre on yıl öncesine, 2014 yılına dayanmaktadır. Bu çalışmayla, yüksek maliyetli ve fazla sayıda yazılımcı gerektiren geleneksel yazılım modellerinin yerine; daha düşük maliyetli, hızlı, kullanımı kolay, esnek ve yeniden tasarlanabilir, teknik kodlama bilgisi gerektirmeyen ve son zamanlarda tüm dünyada yükselen bir trend olan LCNC yeni nesil dijital platformların kullanımının, dijital dönüşüm kapsamında yaygınlaştırılarak, örgütlere, girişimcilere, dijital dönüşüm ve bilişim dünyasındaki tüm sektör ve kullanıcılara katkı sağlaması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda LCNC platformlar, İş Akış Süreçleri Yönetimi (BPM), Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM), Robotik Süreç Yönetimi (RPA) gibi ihtiyaca yönelik butik çözümler sunarak, iş akışlarını, müşteri ilişkilerini ve tekrarlı işleri otomasyona bağlayarak, zaman, para ve işgücü açısından kaynak tasarrufu sağlamakta ve organizasyonların performansını artırmaktadır. Kullanımı oldukça kolay ve düşük maliyetli bu LCNC platformlar aynı zamanda yapay zeka entegrasyonu ile anlık çözümler üretebilmektedir. LCNC platformlar üzerine yapılan bu çalışma, Türkiye'de ilk Doktora tezi olması sebebiyle özgün bir çalışmadır ve daha sonra yapılacak akademik çalışmalar için öncü rol oynayacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada, Marmara Bölgesi örneklem hacmi esas alınmıştır. Çalışma süresi boyunca, İstanbul başta olmak üzere, Bilişim sektöründen Yazılım ve Danışmanlık firmaları ile Teknoparklar, Organize Sanayii bölgelerindeki firmalar ziyaret edilmiş, LCNC platformların, dijital dönüşüm amaçlı yaygınlaştırılmasına yönelik düzenlenen workshop'lar ve boothcamplere katılım sağlanmıştır. Bilişim, Akademi ve Sanayiinin buluştuğu kongre ve seminerlerle, yeni nesil dijital dönüşüm teknolojilerinin gelişimi gözlemlenmiş, LCNC platformların kullanımı ve kabulü araştırılmıştır. Üniversite & Sanayii işbirliği kapsamında düzenlenen boothcamplere Üniversite öğrencilerinin katılımının sağlanmasına öncülük edilmiş, LCNC dijital platformların, tanıtılmasına ve yaygınlaştırılmasına katkı sağlanmıştır. Bu çalışmayla, LCNC platformların Yönetim Bilişim Sistemleri, Yapay Zeka, ERP dersleri, Yazılım ve Endüstri Mühendisliği dersleri ile entegre olarak Üniversite müfredatına dahil edilmesi, genç mezunların meslek edinmelerine olanak tanınması, Bilişim ve Sanayii sektörlerine nitelikli, yetişmiş işgücü sağlayarak istihdama katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, araştırma modeli olarak, LCNC platformların kabulünün ölçümü için Davis'in (1989) Teknoloji Kabul Modeli (TKM - TAM) ve Örgütlere etkisi için (Tornatzky & Fleischer, 1990) Teknoloji – Organizasyon – Çevre (TOÇ - TOE) modeli kullanılmıştır. Anket, 5'li likert ölçeğine göre hazırlanmış, 245 LCNC kullanıcısı ankete katılım sağlamıştır. Analizler SPSS-22 ve SmartPLS-4 programları kullanılarak yapılmıştır. TKM'ye göre yapılan analizde, Algılanan Kullanım Kolaylığı (AKK), Algılanan Kullanışlılık- fayda- (AK), Davranışsal Niyet-tutum- (DN) faktörleri ve Örgütlere etkisi (ÖE) olmak üzere toplamda beş boyut esas alınarak analiz yapılmıştır. Örgütlere etkisi, Teknoloji, Örgüt ve Çevre (TOÇ - TOE) Modeli ile alt boyutlara ayrılarak analiz yapılmıştır. Entegre TAM-TOE'ye göre oluşturulan Yapısal Eşitlik Modeli (YEM), faktörler arasındaki ilişki, hipotezlerle test edilmiştir. Çalışmanın araştırma sonuçlarına göre; LCNC platformların her yaştan, her sektörden çalışanlar, yöneticiler ve tüm kullanıcılar için, kullanımının kolay olduğu, sürükle – bırak grafiksel kullanıcı arayüz ve görsel modelleme teknikleri ile geleneksel yazılımlara ve kod yazan geliştiricilere olan ihtiyacın azaltıldığı ya da ortadan kaldırıldığı, esnek ve yeniden tasarlanabilir geliştirme yöntemlerinin sunulduğu,“Citizen Developer”olarak adlandırılan yeni bir meslek edindirdiği, düşük maliyetli olduğu, kullanıcılara ve kuruluşlara fayda sağlayarak, kullanıma karşı olumlu yönde tutum ve davranış niyetinin geliştirildiği, teknolojik, organizasyonel ve çevresel açıdan örgütlere olumlu yönde ve anlamlı etki ettiği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In today's digital world where science meets new generation Technologies integrated with artificial intelligence continue to radically change both individual life and corporate activities by creating a deep transformation in social, economic and industrial processes. In this context, business process automation, robotic processes and new generation digital Low-code/No-code platforms provide essential and fast tools, easy-to-implement, innovative applications and solutions for complex business processes with integrated use of artificial intelligence. With the impact of the Covid-19 pandemic, the digitalisation of logistics services and supply chain management has become mandatory, technology has started to evolve rapidly, and the digital footprints left by individuals and organisations have become traceable by creating a big data source. Thus, in this electronic digital age, where information, communication and product faster accessed, shared, faster designed, produced, consumed, monitored, recorded, providing faster accessible information with a big data source, new generation digital LCNC platforms integrated with existing systems have been developed, integrated with intuitive and productive artificial intelligence, automating business processes and connecting repetitive tasks to robotic systems. In the current era of artificial intelligence (AI), digitalization has been adapted to every aspect of work and life. With the meeting of technology with the internet, changes in 21st century knowledge and skills have started to be observed in industrial sectors, and most of the businesses have started to exist in digital environments. In order to meet the ever-changing and dynamic needs with rapidly developing technologies, there is a need to create a modern business structure by collecting, processing and redesigning the data in the environment with advanced, integrated, smart tools and services offered by new generation technologies. For this reason, IT Companies have introduced Low-Code – No-Code (LCNC) digital platforms in order to change the traditional ways of doing business of people, institutions and organisations and to make them faster, easier to use and value creation oriented, more efficient, more effective, agile and traceable with modern business models. The introduction of LCNC terms dates back ten years to 2014, according to literature sources and reports of technology research firms. This study aims to contribute to organisations, entrepreneurs, all sectors and users in the world of digital transformation and informatics by expanding the use of LCNC new generation digital platforms, which are lower cost, fast, easy to use, flexible and redesignable, do not require technical coding knowledge and are a rising trend all over the world recently, instead of traditional software models that require high cost and a large number of software developers. In this context, LCNC platforms offer tailor-made boutique solutions such as Business Process Management (BPM), Customer Relationship Management (CRM), Robotic Process Management (RPA), automating workflows, customer relationships and repetitive tasks, saving resources in terms of time, money and labour and increasing the performance of organisations. These easy-to-use and low-cost LCNC platforms can also produce instant solutions with artificial intelligence integration. This study on LCNC platforms is a unique study as it is the first PhD thesis in Turkey and it is thought to play a pioneering role for future academic studies. This study is based on the sample volume of the Marmara Region. During the study period, Software and Consultancy companies from the IT sector, especially in Istanbul, and companies in Technoparks and Organised Industrial Zones were visited, and workshops and boothcamps organised for the dissemination of LCNC platforms for digital transformation purposes were attended. The development of new generation digital transformation technologies was observed and the use and acceptance of LCNC platforms were investigated through congresses and seminars where IT, academia and industry met. During the study period, it was pioneered the participation of university students in the boothcamps organised within the scope of University & Industry cooperation, and contributed to the introduction and dissemination of LCNC digital platforms. With this study, it is aimed to include LCNC platforms in the University curriculum by integrating them with Management Information Systems, Artificial Intelligence, ERP courses, Software and Industrial Engineering courses, to enable young graduates to acquire a profession, to contribute to employment by providing qualified, trained labour force to the IT and Industry sectors. In this study, the research model used to measure the acceptance of Low-Code/No-Code platforms is based Davis's (1989) Technology Acceptance Model (TAM), and for examining its impact on organizational impact, the TOE framework- Technology - Organization - Environment model (Tornatzky & Fleischer, 1990) is applied in. The survey was based on a 5-point Likert scale and 245 LCNC Users participated in the survey. Analyses were conducted with SPSS-22 and SmartPLS-4 programs. In the analysis conducted according to the TAM model, five factors were examined based on Perceived Ease of Use (PEU), Perceived Usefulness - Benefit (PU), Behavioral Intention - Attitude (BI-A) factors and Impact on Organizations (IO). The impact on organizations was examined by dividing into sub-dimensions with the Technology, Organization and Environment (TOE) Model. The Structural Equation Model (SEM) created according to the TAM model was tested with the relationship between the factors with hypotheses. According to the research results of the study; it has been determined that LCNC platforms offer methods are; easy to use, drag-and-drop tools, graphical interface and visual modelling techniques for employees, managers and all users from all sectors, of all ages, flexible and re-designable development that reduces or eliminates the need for traditional software and developers code-writing. That LCNC platforms offer also provides a new profession called“Citizen Developer”, low-cost and benefits for users and organisations, generates positive attitudes and beheviral intentions towards use and have a positive and significiant impact on organizations in terms of technological, organisational and enviromental aspects.
Benzer Tezler
- Yeni nesil düşük kod platformları ve bir uygulama örneği
New generation low code platforms and an application example
MEHMET SABANCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolMaltepe ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖNDER ŞAHİNASLAN
- Kadın istihdamında dijital dönüşümün rolü
The role of digital transformation in women's employment
EMİNE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ÇİLOĞLU YÖRÜBULUT
- Blokzincir teknolojisi kullanılarak ihaleler için akıllı sözleşme uygulaması
Smart contract implementation for tenders using blockchain technology
MEHMET YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN TERZİOĞLU
- İstanbul'da ilçe belediyelerinin sosyal medya profillerinin diyalojik iletişim performansı
Dialogical communication performance of social media profiles of district municipalities in Istanbul
BETÜL KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ
- Açık deniz römorkör ve destek gemileri işletmeciliğinin stratejikyönetim modellemesi
Strategic management modeling for offshore tugboat and supportvessel operations
ALİ BURÇİN EKE
Doktora
Türkçe
2025
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN ARSLAN