II. Abdülhamid'den Cumhuriyet'in ilanına Bursa'da tüketim kültürü (1876-1923)
Consumption culture in Bursa from Abdulhamid II to the beginning of the Republic (1876-1923)
- Tez No: 936902
- Danışmanlar: PROF. DR. MEFAİL HIZLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Tüketim faaliyetleri kişiler açısından zorunlu ve doğal bir faaliyet olmakla birlikte, toplumsal çapta belli kalıplar eşliğinde gerçekleştiği zaman toplumsal kimliğe ilişkin okumaları mümkün kılan bir olgudur. Bir toplumun tüketim biçimlerine bakarak nasıl bir hayat tarzını benimsediklerini, dünyaya bakış açılarını ve hayatı yorumlama biçimlerini anlayabilmek mümkündür. Osmanlı toplumunun Sanayi Devrimi sonrasında geleneksel zamanlardan modern zamanlara geçiş sürecinde tüketim kavramına yönelik yaklaşımı ve tüketim örüntülerinin ortaya koyduğu fotoğraf, değişim ve dönüşüm sürecinin ne yönde ve nasıl bir süreç olduğu konusunda da fikir vericidir. Osmanlı toplumunda ve tüketim örüntülerinde 18. yüzyılda başlayan değişim, 19. yüzyılda daha da hızlanarak batılı bir topluma dönüşüm yolculuğu sözkonusudur. Aynı dönemlerde Osmanlı Devleti'nin önemli şehirlerinden biri olan Bursa'da da tüketim kültüründeki dönüşüm sürecinde, tüketim davranışları ve anlayışları farklılaşmış, Batılı hayat tarzını temsil eden ürünler, mekânlar ve aktiviteler ürünler pazarda yüksek talep görmüştür.19. yüzyıl sonlarında II. Abdülhamid döneminde artan basın faaliyetleri tüketimin dönüşüm ve hızını artıran etkiye sahip olmuştur. Bursa'da 1890-1893 yıllarında yayında olan Bursa gazetesinin Batı tarzı tüketim kültürünün yayılması ve hız kazanmasında etkileyici bir gücü olduğu açıktır. Basının yeni fikirleri“yaygınlaştırıcı”fonksiyonu bu durumu mümkün kılmaktadır. II. Abdülhamid dönemi Bursa'sında tüketim ürünlerinin çeşitliliği ve reklamlarla kanıtlanma sürecinde gündelik yaşamda ihtiyaç mı yahut zorunluluk mu olduğu düşünülen tüketim kültürünü açığa çıkarmıştır. Bu bağlamda, bu çalışmada 19. yüzyıl sonlarında Bursa'da tüketim kültüründeki dönüşüm, Batılı yaşam tarzını temsil eden ürünlere toplumun uyum sağlama süreci ve tüketimin yaygınlaşmasında Bursa gazetesinin rolü, gazetenin haberlerinden, ilanlarından ve reklamlarından oluşan kanıtlarla incelenmiştir. Bu dönemle ilgili Bursa gazetesindeki haber ve reklamlar bize tüketimin örüntülerinin modernleşmeye başladığını ve Osmanlı toplumundaki geleneksel tüketim biçimlerinin artık geride kalmaya başladığına dair ipuçlarını sunmaktadır. Bursa ölçeğinde tüketimin dönüşüm süreci ve geleneksel toplumdan modern topluma geçişin ilk adımlarını göstermeye çalıştığımız bu araştırmada gazetenin onay metinleri, uzun ağdalı reklamları ve okurlara tüketim önerileri ile editörlerin toplumu yönlendirme amaçlı yazıları ile modern tüketimin yayılmasına katkı sundukları görülmüştür. 19. yüzyıl sonu Bursa'sında tüketim kültürüyle ilgili Bursa gazetesine yansıyan bilgiler, yazılar, haberler, ilanlar ve reklamlar bu tez çalışmamızda araştırmanın ana kaynağı olmuş ve bu belgeler incelenerek, tüketim olgusu üzerinden toplumdaki değişim ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Although consumption is a compulsory and natural activity for individuals, it is a phenomenon that makes it possible to read about social identity when it is accompanied by certain patterns on a social scale. By looking at the consumption patterns of a society, it is possible to understand what kind of lifestyle they adopt, their perspective on the world and the way they interpret life. Ottoman society's approach to the concept of consumption in the process of transition from traditional times to modern times after the Industrial Revolution and the picture revealed by consumption patterns are also suggestive of the direction and nature of the process of change and transformation. The change in Ottoman society and consumption patterns, which started in the 18th century, accelerated in the 19th century and the journey of transformation into a western society is in question. In Bursa, one of the most important cities of the Ottoman Empire during the same period, consumption behaviours and understandings were differentiated in the process of transformation in consumption culture, and products, places and activities representing the Western lifestyle were in high demand in the market. In the late 19th century, increasing press activities during the reign of Abdülhamid II had the effect of increasing the transformation and speed of consumption. It is clear that the“Bursa Newspaper”, which was published in Bursa between 1890-1893, had an impressive power in the spread and acceleration of Western-style consumption culture. The“popularising”function of the press makes this possible. In this context, this study examines the transformation in the culture of consumption in Bursa in the late 19th century, the process of the society's adaptation to the products representing the Western lifestyle and the role of Bursa Newspaper in the spread of consumption with evidence from the news, advertisements and advertisements of the newspaper. The news and advertisements in Bursa Newspaper of this period provide us with clues that the patterns of consumption started to modernise and the traditional forms of consumption in Ottoman society started to be left behind.
Benzer Tezler
- Hamdullah Suphi Tanrıöver'in Türk milliyetçiliği tarihindeki yeri
The Role of Hamdullah Suphi Tanrıöver in the history of Turkish nationalism
ARZU ÇALTIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk İnkılap TarihiHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADİL DAĞISTAN
- Eğitim ve gençlik sorunları bakımından Yücel dergisi üzerine bir inceleme
A review on Yucel journal in terms education and youth issues
GÜLŞAH AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GÜNDÜZ
- Rüştiye Mekteplerinin tarihi gelişimi ve din eğitimi ve öğretimi
The Historical development and religious education and teaching in the Rushdiyya Schools
SÜLEYMAN TENGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinAnkara Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TOSUN
- Dolmabahçe Saray Müzesinin kurumsal kimliğinin vurgulanmasında müziğin rolü ve etkileri
The role and impacts of music on the institutional identity of Dolmabahçe Palace Museum
HİLDA LOSTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MüzecilikYıldız Teknik ÜniversitesiMüzecilik Ana Bilim Dalı
PROF. RUHİ AYANGİL