Yalın üretim uygulamalarının örgütsel performansa etkisinde yönetim yeteneğinin aracı rolü: Türkiye'deki imalat işletmeleri üzerinde bir araştırma
The mediating role of management capability in the effects of lean manufacturing practices on organizational performance: A research on the manufacturing companies in Türkiye
- Tez No: 937048
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SELAMİ YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, İşletme, Industrial and Industrial Engineering, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu çalışmanın amacı; yalın üretim uygulamaları ile örgütsel performans arasındaki ilişkide yönetim yeteneğinin aracılık etkisinin olup olmadığını belirlemektir. Türkiye'deki imalat sektörü firmalarının yalın üretim uygulamaları ile performans kriterlerinin nasıl şekillendiğine odaklanmaktadır. Çalışma Balanced ScoreCard ile ölçülen örgütsel performansın yanı sıra yalın üretim uygulamalarının kapsamını ve seviyesini de analiz etmeyi amaçlamaktadır. Örgütlerin sahip oldukları yetenekler arasında yönetim yeteneğinin, yalın üretimin örgütsel performans üzerindeki etkisini ne düzeyde değiştirdiği çalışmanın bir diğer amacıdır. Çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Araştırmanın ilk aşamasında, yalın üretim boyutları, yönetim yeteneği, örgütsel performans kavramları ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. İkinci aşamada ise, belirlenmiş olan bağımlı, bağımsız ve aracı değişkenler arasındaki ilişkiler ortaya koyulmuştur. Araştırmanın evreni, Türkiye'de yalın üretim uygulayan imalat işletmelerini kapsamaktadır. Araştırmanın evreni kapsamında imalat işletmelerinde, yönetim kademesinde bulunan 393 yöneticiden veriler toplanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler SPSS ve AMOS programları yardımı ile analiz edilmiştir. Analizlerde nicel araştırma deseni kapsamında; betimleyici istatistikler, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, yapısal eşitlik modellemesi ve yol analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda,“yalın üretim boyutları ile örgütsel performans arasındaki ilişkide yönetim yeteneğinin aracı değişken etkisi vardır”hipotezi; analiz edilen alt boyutların büyük bir kısmında doğrulanmış bir kısmında doğrulanamamıştır. Tam zamanında üretimin (JIT), kanban'ın, tekli dakikalarda kalıp değişimin (SMED) öğrenme gelişme performansı üzerine etkisinde, yönetim yeteneğinin aracılık etkisi olmadığı görülmüştür. Tekli dakikalarda kalıp değişimin, toplam verimli bakımın (TPM), müşteri performansı üzerine etkisinde, benzer şekilde 5S'in finansal performans üzerine etkisinde, yönetim yeteneğinin aracı değişken etkisi olmadığı görülmüştür. Analiz kapsamındaki diğer boyutlar arasındaki ilişkide ise yönetim yeteneğinin aracılık etkisinin olduğu görülmüştür. Son olarak da elde edilen bulgular çerçevesinde, yöneticilere ve araştırmacılara yönelik bir takım öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this thesis is to determine whether management capability mediates the relationship between lean production practices and organizational performance. It focuses on how lean production practices and performance criteria of manufacturing sector firms in Turkey are shaped. The study aims to analyze the scope and level of lean manufacturing practices as well as organizational performance measured by Balanced ScoreCard. Another purpose of the study is to determine to what extent the management capability among the capabilities of organizations changes the effect of lean production on organizational performance. The study consists of two steps. In the first step of the study, a literature review was conducted on the concepts of lean production dimensions, management capability and organizational performance. In the second step, the relationships between the dependent, independent and mediating variables were revealed. The population of the research covers manufacturing enterprises implementing lean production in Turkey. Within the scope of the population of the research, data were collected from 393 managers at the management level in manufacturing enterprises. The data obtained within the scope of the research were analyzed with the help of SPSS and AMOS programs. Descriptive statistics, exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, structural equation modeling and path analysis techniques were used in the analysis within the scope of quantitative research design. As a result of the research, the hypothesis“management capability has a mediating variable effect on the relationship between lean production dimensions and organizational performance”was confirmed in most of the analyzed sub-dimensions and not confirmed in some of them. It was seen that there was no mediating effect of management capability on the effect of just-in-time production (JIT), kanban, single minute exchange die (SMED) on learning development performance. Similarly, there is no mediating effect of management capability on the effect of SMED, total productive maintenance (TPM) on customer performance, and similarly on the effect of 5S on financial performance. In the relationship between the other dimensions within the scope of the analysis, it is seen that management capability has a mediating effect. Finally, within the framework of the findings, some suggestions for managers and researchers are presented.
Benzer Tezler
- Yalın üretim uygulamalarının örgütsel performansa etkisinde yönetim yeteneğinin aracı rolü: Türkiye'deki imalat işletmeleri üzerinde bir araştırma
The mediating role of management capability in the effects of lean manufacturing practices on organizational performance: A research on the manufacturing companies in Türkiye
NESİMİ KÖK
Doktora
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiDüzce Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SELAMİ YILDIZ
- Strategic management in developing countries: A case study on Iran's SMEs-after sanctions lift
Gelişmekte olan ülkelerde stratejik yönetim: İran KOBİ'lerinde bir araştırma, ambargonun kaldırılmasından sonra
ABBAS SAMADI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LUTFİHAK ALPKAN
- Kaynak temelli kuram bağlamında eko-yeniliğin işletme performansı üzerindeki etkisi: Antalya sanayi işletmelerinde bir uygulama
Analysing the impact of eco-innovation on firm performance in the context of resource-based theory: An application in Antalya industry firms
İLBEY KUTLUHAN PAPATYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BUĞRA HAMŞIOĞLU
- Küresel ekonomik gelişmeler ekseninde oligopol piyasalarda stratejik bütçeleme ve Ordu Yardımlaşma Kurumu uygulaması
On the base of global economic development, strategic budgeting in the oligopoly market and it's application in OYAK
İLHAN ATİK
- Küreselleşme sürecinde kamu yönetiminde değişim ve kamu hizmetleri alanında toplam kalite yönetimi
The Change in public administration in the course of globalization and total quality management in public services
MEHMET ULVİ SARAN
Doktora
Türkçe
2001
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CAHİT EMRE