Üniversitelerde öğrenim gören engelli ve engelli olmayan öğrencilerin eğitimde erişilebilirlik uygulamalarına yönelik örgütsel adalet algılarının incelenmesi
Investigation of organizational justice perceptions in educational accessibility practices of disabled and non-disabled students studying at universities
- Tez No: 937114
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GAYE DENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Sosyal Hizmet, Sosyoloji, Education and Training, Social Work, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu araştırma, üniversitelerde öğrenim gören engelli ve engelli olmayan öğrencilerin eğitimde erişilebilirlik uygulamalarına yönelik örgütsel adalet algılarını incelemeyi amaçlamaktadır. Eğitimde erişilebilirlik, her bireyin eşit şartlarda eğitim olanaklarına erişebilmesi için geliştirilen politika ve uygulamaları kapsamaktadır. Bu uygulamalar, özellikle engelli öğrencilerin eğitim süreçlerine etkin katılımını desteklemekte ve fiziksel, bilişsel veya sosyal engelleri en aza indirmeyi hedeflemektedir. Örgütsel adalet ise bireylerin, kendilerine sunulan süreç ve uygulamaların adil olup olmadığına dair algılarını ifade etmekte ve bu algılar öğrencilerin memnuniyet, motivasyon ve kuruma güven düzeylerini doğrudan etkilemektedir. Araştırmada, engelli ve engelli olmayan öğrencilere sınav ve değerlendirme süreçlerinde uygulanan farklı yaklaşımlar adalet algıları açısından incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen bu araştırmada, veri toplama sürecinde 2024 yılında Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesinde öğrenim gören 8 engelli ve 8 engelli olmayan öğrenci ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Katılımcıların dağıtım adaleti, işlem adaleti ve etkileşim adaleti algıları detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları, engelli öğrencilerin erişilebilirlik ve adalet algılarında önemli zorluklarla karşılaştığını göstermiştir. Engelli öğrenciler, pozitif ayrımcılık algısını sıkça dile getirirken; görüşlerinin dikkate alınmaması, fiziksel düzenlemelerdeki eksiklikler ve süreçlerin şeffaf bir şekilde yürütülmemesi gibi konularda adalet algısının zedelendiğini ifade etmişlerdir. Özellikle sınav yöntemleri, puanlama süreçleri ve sosyal iletişim dinamiklerindeki eşitsizlikler, bu algıyı olumsuz yönde etkilemiştir. Ayrıca, sosyal destek ve psikolojik dayanıklılık gibi bireysel faktörlerin, engelli öğrencilerin eğitim süreçlerinde başarı ve motivasyonlarını artırdığı görülmüştür. Engelli olmayan öğrenciler ise adalet algısında vicdan ve empati boyutlarına daha fazla odaklanmış ve erişilebilirlik düzenlemelerinin bazen yanlış anlaşılmalara yol açabileceğini belirtmişlerdir. Bununla birlikte, bilgiye erişim ve şeffaflık gibi temaların tüm öğrenciler için memnuniyet kaynağı olduğu, ancak bireysel ihtiyaçlara yönelik düzenlemelerin tutarlı bir şekilde uygulanması gerektiği tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, üniversitelerdeki erişilebilirlik uygulamalarının yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda sosyal ve akademik destek boyutlarını da kapsaması gerektiğini ortaya koymaktadır. Öğrencilerin görüşlerinin dikkate alındığı daha katılımcı süreçlerin geliştirilmesi ve adalet algısını güçlendirecek politikaların hayata geçirilmesi önerilmektedir. Araştırma, eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, kapsayıcı bir eğitim ortamı oluşturulması ve engelli öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına uygun düzenlemelerin yapılması konusunda literatüre önemli katkılar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the perceptions of organizational justice regarding accessibility practices in education among students with and without disabilities at universities. Accessibility in education encompasses policies and practices designed to ensure that every individual can access educational opportunities under equal conditions. These practices, particularly for students with disabilities, aim to support their active participation in educational processes and minimize physical, cognitive, or social barriers. Organizational justice, on the other hand, refers to individuals' perceptions of the fairness of processes and practices offered to them, directly influencing students' satisfaction, motivation, and trust in the institution. The study investigates the differing approaches applied to students with and without disabilities in examination and assessment processes in terms of their justice perceptions. In this study, which was conducted with a qualitative research method, semi-structured in-depth interviews were conducted with 8 disabled and 8 non-disabled students studying at Nevşehir Hacı Bektaş Veli University in 2024 during the data collection process, and the obtained data were analyzed with the content analysis method. Participants' perceptions of distributive justice, procedural justice, and interactional justice were examined in detail. The findings reveal significant challenges in accessibility and justice perceptions among students with disabilities. These students frequently expressed perceptions of positive discrimination but also reported issues such as the lack of consideration for their opinions, deficiencies in physical arrangements, and a lack of transparency in processes, all of which undermined their sense of justice. Disparities in examination methods, grading processes, and social communication dynamics were found to negatively affect these perceptions. Additionally, individual factors such as social support and psychological resilience were found to play a critical role in enhancing the educational success and motivation of students with disabilities. Students without disabilities, however, focused more on the dimensions of conscience and empathy within justice perceptions and noted that accessibility arrangements could sometimes lead to misunderstandings. Furthermore, while themes such as access to information and transparency were sources of satisfaction for all students, the need for more consistent application of practices tailored to individual needs was identified. The results highlight that accessibility practices at universities should address not only physical dimensions but also social and academic support aspects. Developing more participatory processes that consider students' opinions and implementing policies to strengthen justice perceptions are strongly recommended. This study contributes significantly to the literature by emphasizing the need for equal opportunities in education, creating inclusive educational environments, and implementing tailored arrangements to meet the individual needs of students with disabilities.
Benzer Tezler
- Rehber öğretmen adaylarının özel eğitime ilişkin öz yetkinlik algıları ve kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi
Inspectation of guidance councelor candidates' opinions about special education, bounding and perception of self- efficacy
DUYGU ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜMHAN YÜKSEL
- Üniversitelerin beden eğitimi ve spor programlarında okuyan engelli öğrencilerin uyum düzeyleri ve beklentileri
Adaptation levels and expectations of the disabled students studying at the phsical education and sports programs of universities
SEVİNÇ NAMLI
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SİBEL SUVEREN
- Üniversitede okuyan engelli öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi
The investigation of physical activity level of disabled university students
MİNE TOPSAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimDumlupınar ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL BİŞĞİN
- Güzel sanatlar liselerindeki görme engelli öğrencilerin başlangıç keman eğitiminde karşılaştıkları zorluklar
Difficulties faced by visually impaired students in fine arts high schools during initial violin training
ECE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEYDAGÜL KAPÇAK
- Sürücü kaynaklı trafik kazalarının veri madenciliği yaklaşımı ile modellenmesi: Sakarya örneği
Modelling driver-related traffic accidents through data mining approach: The case of city of Sakarya
ZELİHA ÇAĞLA KUYUMCU
Doktora
Türkçe
2024
TrafikSakarya Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ASLAN
PROF. DR. NİLÜFER YURTAY