Öğretmenlerin örgüt kültürü ve psikolojik güçlendirme algıları arasındaki ilişki
The relationship between organizational culture and political tactics in schools
- Tez No: 937699
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EVRİM EROL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bu araştırmada, öğretmenlerin örgütsel kültür algıları ile psikolojik güçlendirme algıları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmada, örgütsel kültür ve psikolojik güçlendirme ölçekleri kullanılarak 309 öğretmenden veri toplanmıştır. İkili değişkenler arasındaki karşılaştırmalar için t-testi, üç veya daha fazla kategoriye sahip karşılaştırmalar için ise tek yönlü ANOVA kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon analizi ile incelenmiştir. Ayrıca, örgütsel kültürün psikolojik güçlendirmeyi yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin okullarda en çok görev kültürünü, ardından başarı, destek ve en az bürokratik kültürü algıladıklarını göstermiştir. Ayrıca öğretmenlerin genel olarak yüksek düzeyde psikolojik güçlendirme algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Psikolojik güçlendirme boyutlarına bakıldığında, öğretmenler en çok anlamlılık, ardından yeterlilik, özerklik ve etki boyutlarında kendilerini güçlenmiş hissetmektedirler. Görev, destek ve başarı kültürleri öğretmenler tarafından daha yüksek algılanırken, kadın öğretmenlerin anlamlılık boyutundaki psikolojik güçlendirme algıları erkeklere göre daha yüksektir. Ayrıca, sayısal branşlardaki öğretmenler, sınıf öğretmenlerine kıyasla psikolojik güçlendirmenin etki boyutunu daha fazla hissetmektedir. Yaş faktörüne bakıldığında, yaşlı öğretmenlerin görev kültürünü genç öğretmenlere kıyasla daha fazla algıladıkları, genç öğretmenlerin ise anlamlılık boyutunda daha güçlü psikolojik güçlenme algısına sahip oldukları bulunmuştur. Meslekte 21 yıl ve üzeri deneyime sahip öğretmenlerin görev kültürü algıları, 0-5 yıl deneyime sahip öğretmenlere göre daha yüksek çıkmıştır. İlkokul öğretmenleri ise kendilerini psikolojik güçlendirme açısından lise öğretmenlerinden daha yeterli hissetmektedirler. Son olarak, öğretmenlerin örgüt kültürü algıları ile psikolojik güçlendirme algıları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiş ve örgüt kültürü tiplerinin, öğretmenlerin psikolojik güçlendirme algılarının %13'ünü açıkladığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, öğretmenlerin psikolojik güçlenmesini olumlu şekilde etkileyen görev ve başarı kültürlerinin okulda baskın hale gelmesi için uygulamaların teşvik edilmesi ve benzer araştırmalara yeni değişkenlerin eklenerek bu değişkenlerin aracı veya düzenleyici etkilerinin incelenmesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the relationship between teachers' perceptions of organizational culture and their perceptions of psychological empowerment. Data were collected from 309 teachers using organizational culture and psychological empowerment scales. T-tests were employed to compare binary variables, while one-way ANOVA was used for comparisons involving three or more categories. Correlation analysis was utilized to assess the relationship between variables. Additionally, regression analysis was conducted to determine whether organizational culture predicts psychological empowerment. The findings of the study indicated that teachers identified task culture as the most significant culture within educational institutions, followed by achievement, support, and a least bureaucratic culture. Furthermore, it was established that teachers exhibited a notable degree of psychological empowerment. With regard to the psychological empowerment dimensions, the teachers in question reported feeling most empowered in the areas of meaningfulness, followed by competence, autonomy, and influence. While task, support, and achievement cultures are perceived to be of greater importance by teachers, female teachers report higher levels of psychological empowerment in the meaningfulness dimension than male teachers. Furthermore, teachers in quantitative disciplines report greater feelings of empowerment in the impact dimension of psychological empowerment compared to their counterparts in the classroom. With regard to the age factor, the findings indicated that older teachers were more likely to perceive task culture than younger teachers, whereas younger teachers exhibited a stronger perception of psychological empowerment in the meaningfulness dimension. Teachers with 21 or more years of experience in the profession exhibited higher perceptions of task culture than teachers with 0-5 years of experience. Conversely, primary school teachers reported greater competence than high school teachers in terms of psychological empowerment. Finally, a significant relationship was identified between teachers' perceptions of organizational culture and their perceptions of psychological empowerment. It was determined that organizational culture types explained 13% of teachers' perceptions of psychological empowerment. In alignment with these findings, it is recommended that educational institutions prioritize the establishment of task- and achievement-oriented cultures, which have been demonstrated to foster positive outcomes for teachers' psychological empowerment. Furthermore, it is suggested that future studies incorporate additional variables to investigate the potential mediating or moderating effects of these variables.
Benzer Tezler
- Örgüt kültürü, psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler
The relationships between organizational culture, psychological empowerment and organizational commitment
ECE BALÇIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYDAN ORDU
- Paternalist liderlik ile psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgüt kültürünün rolü: Alan araştırması
The role organizational culture in the relationship between paternalistic leadership and psychological empowerment: Field study
EROL KILIÇLI
- Yapısal güçlendirme ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide psikolojik güçlendirmenin ara değişken rolü: öğretmenler üzerinde bir çalışma
The role of structural and psychological empowerment on realization of commitment to the organization: study on teachers
İPEK ODABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
PROF. DR. AYSUN TÜLAY BOZKURT
- Öğretmenlerin örgüt kültürüne ilişkin görüşleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki (Muğla ili örneği)
The relationship between teachers' views on organizational culture and ciritical thinking tendencies
BEKİR YAĞIZ ANASIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYCAN ÇİÇEK SAĞLAM
- Öğretmen algılarına göre mesleki tükenmişlik, liderlik tarzları ve örgüt kültürü ilişkisi
Professional burnout, leadership styles and organizational culture relationship according to teacher perceptions
SILA İNCEAĞAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER ERGÜN