Türkiye'de ekonomik büyümenin çevre kirliliğine etkisi: Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Türkiye uygulaması
The impact of economic growth on environmental pollution in Turkey: An application of the Environmental Kuznets Curve Hypothesis for Turkey
- Tez No: 937706
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL KÜÇÜKAKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Çevre Kirliliği, Çevresel Kuznets Eğrisi, Enerji Tüketimi, GDP2, Kişi Başı Reel Gelir(GDP), Energy Consumption, Environmental Kuznets Curve, Environmental, Per Capita GDP, GDP2
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Çevre büyüme ilişkisi iktisatçıların daima ilgi alanına giren konu olmuştur. Bu sebeple bu çalışmada, Türkiye'de kişi başı enerji tüketiminin çevre kirliliğine etkisi, Türkiye'de ekonomik büyümenin çevre kirliliğine etkisi ve Türkiye'de belli bir eşikten sonra meydana gelen büyümenin çevre kirliliğine olan etkisi ve son olarak Türkiye'de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin geçerli olup olmadığı test edilmiştir. Bu çalışmada Türkiye'de 1960-2015 yılları arasındaki veriler zaman serisi analizi yöntemiyle test edilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken çevre kirliliğini temsilen CO2(karbon salınımı), bağımsız değişkenler ise kişi başı Enerji tüketimi(ENR), kişi başına düşen reel gelir (GDP), ve belli bir eşikten sonra meydana gelecek olan kişi başı reel gelir (GDP2)'dir. Ampirik yöntemin ilk aşamasında verilerin durağanlık analizleri PP (Philipp Peron) ve ADF (Aughment Dickey-Fuller) birim kök testleriyle test edilmiştir. Birim kök testi sonucuna göre, seriler %5 anlam seviyesine göre birim kök içerdikleri tespit edilmiştir. Bununla birlikte Johannsen Eş-bütünleşme testi kullanılarak seriler arasında uzun dönemli ilişkinin varlığı tespit edilmiş ve son olarak değişkenler arasındaki uzun dönemli katsayılar Tam Düzeltilmiş En Küçük Kareler (FMOLS) ve Dinamik En Küçük Kareler (DOLS) katsayı tahmincisi yöntemi ile analiz edilmiştir. FMOLS ve DOLS katsayı tahmincisi sonucuna göre; Türkiye'de 1960-2015 yılları arasında ekonomik büyümede meydana gelen %1'lik artış sonucunda çevre kirliliğini %9.64 oranında arttırmaktadır. Enerji tüketimindeki %1'lik artış çevre kirliliğini %0.67 oranında arttırmıştır. Türkiye'de belli bir eşikten sonra meydana gelebilecek ekonomik büyümede (GDP2) %1'lik artış çevre kirliliğini %0.52 oranında azalttığı bulgusu elde edilmiştir. Bu bulguya göre Türkiye'de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi geçerli olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The relationship between the environment and economic growth has always been a subject of interest for economists. Therefore, this study examines the impact of per capita energy consumption on environmental pollution in Turkey, the effect of economic growth on environmental pollution in Turkey, the effect of economic growth on environmental pollution beyond a certain threshold in Turkey, and, finally, the validity of the Environmental Kuznets Curve Hypothesis in Turkey. In this study, data for the period 1960–2015 in Turkey were tested using the time series analysis method. In the study, the dependent variable representing environmental pollution is CO2 (carbon emissions), while the independent variables are per capita energy consumption (ENR), per capita real income (GDP), and per capita real income beyond a certain threshold (GDP2). In the first stage of the empirical method, the stationarity of the data was tested using the PP (Phillips-Perron) and ADF (Augmented Dickey-Fuller) unit root tests. According to the unit root test results, the series were found to contain unit roots at the 5% significance level. Furthermore, the presence of a long-term relationship between the series was determined using the Johansenn Cointegration Test, and finally, the long-term coefficients between the variables were analyzed using the Fully Modified Ordinary Least Squares (FMOLS) and Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) coefficient estimation methods. According to the results of FMOLS and DOLS coefficient estimations, a 1% increase in economic growth during the period 1960–2015 in Turkey increased environmental pollution by 9.64%. A 1% increase in energy consumption increased environmental pollution by 0.67%. Moreover, it was found that a 1% increase in economic growth beyond a certain threshold (GDP2) reduced environmental pollution by 0.52%. Based on these findings, the Environmental Kuznets Curve Hypothesis is valid for Turkey.
Benzer Tezler
- Çevresel sürdürülebilirliği etkileyen ekonomik faktörler: NIC ülkeleri üzerine panel veri analizi
Economic factors affecting environmental sustainability: Panel data analysis in NIC countries
NURSAÇ DEĞERLİ PARLAK
Doktora
Türkçe
2025
EkonomiNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FINDIK ÖZLEM ALPER
- Effects of air pollutant parameters on respiratory diseases in Edirne
Edirne'de hava kirletici parametrelerinin solunum yolu hastalıklarına olan etkisi
KUTLAY ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
DR. ÖZKAN ÇAPRAZ
- Anaerobic biodegradation potential of petroleum derived wastes under nitrate and iron reducing conditions
Petrol türevli atıkların nitrat ve demir indirgeyici ortamlarda anaerobik biyodegredasyon potansiyeli
MİHRİBAN SEYİS
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN İNCE
DOÇ. SEVCAN AYDIN
- Kamu ekonomisi ve çevre üzerine üç deneme
Three essays on public economics and the environment
OĞUZHAN BOZATLI
- Çevre vergileri ile karbon salınımı ilişkisi: Türkiye örneği
The relationship between environmental taxes and carbon emission: The case of Türkiye
CELAL CENK BİÇER