6 Şubat Kahramanmaraş Depremlerinde görev alan kadın çalışanların ikincil travma ile başa çıkma deneyimleri
Experiences of coping with secondary trauma of female employees working in the February 6 Kahramanmaraş Earthquakes
- Tez No: 937876
- Danışmanlar: PROF. DR. FETHİ GÜNGÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
İnsanın içinde yaşadığı fiziki ve sosyal çevreyi tehdit eden birçok olay bulunmaktadır. Afet bunlar içinde yıkıcı sonuçları ile öne çıkmaktadır. İnsanların normal hayatını ve faaliyetlerini kesintiye uğratan, ciddi zarar ve kayıplara neden olan, doğal veya insan kaynaklı afetler, toplumsal düzeni derinden etkiler. Büyük ölçekli yıkım ve hasara yol açmaları sebebiyle acil müdahale ve iyileştirme gerektirir. Doğal afetler bakımından riskli bir konumda yer alan Türkiye'de yaşanan doğal afetler incelendiğinde, yıkıcı etkileri toplum genelinde en fazla hissedilen afetin deprem olduğu görülmektedir. 6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17'de gerçekleşen Asrın Felaketinde de görüldüğü üzere deprem, depremzedeler ve sahada çalışanlarla sınırlı kalmayan ve ülke geneline yayılan olumsuz psikolojik çıktılar doğurmuştur. Bu bilgiler doğrultusunda araştırma, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında afet bölgesinde görev alan kadın çalışanların ikincil travma ile başa çıkma becerilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseniyle yürütülmüş ve veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenen ve farklı kurumlarda görev yapmış 15 kadın katılımcıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılarla görüşme öncesinde gönüllü onamları alınmış, ses kayıtları izne dayalı olarak gerçekleştirilmiş ve bu kayıtlar yazıya dökülerek analiz sürecine dahil edilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler, Maxqda programı aracılığıyla tematik analiz yöntemi kullanılarak kodlanmış ve altı ana tema altında toplanmıştır. Araştırma bulguları, afet bölgesinde görev yapan kadın çalışanların yoğun duygusal, fiziksel ve sosyal zorluklarla karşılaştığını; ancak çeşitli bireysel başa çıkma yöntemleri ve sosyal destek mekanizmaları sayesinde bu süreci görece daha güçlü şekilde yönetebildiklerini ortaya koymuştur. Ayrıca, görev öncesinde yeterli hazırlığın yapılmaması, sahada yetersiz koordinasyon ve dönüş sonrasında destek eksiklikleri gibi faktörlerin ikincil travmayı derinleştirdiği görülmüştür. Bu bağlamda çalışmada, afet bölgelerinde görev yapacak personelin eğitimi, psikososyal destek hizmetlerinin artırılması, görevli kadın çalışanların özel ihtiyaçlarının dikkate alınması ve görev sürecinin bütüncül bir destek sistemiyle yapılandırılması gerektiği vurgulanmaktadır. Elde edilen bulgular, afet sonrası hizmetlerin daha etkili hale getirilmesine ve kadın çalışanların güçlendirilmesine yönelik sosyal politika geliştirme süreçlerine katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
There are many events that threaten the physical and social environment in which people live, and among them, disasters stand out with their destructive consequences. Disasters, whether natural or man-made, interrupt normal life and activities, cause serious harm and losses, and deeply affect the social order. Due to the large-scale destruction they cause, they require immediate intervention and long-term recovery. In Turkey, which is located in a geologically risky zone, earthquakes are observed to be the most impactful natural disasters. As seen in the“Disaster of the Century”that occurred on February 6, 2023, at 04:17 a.m., earthquakes result in widespread psychological consequences that are not limited to victims or field workers, but spread across the entire nation. In this context, the aim of this study is to examine the coping skills of female employees working in disaster zones with secondary trauma following the Kahramanmaraş-centered earthquakes of February 6, 2023. This study was conducted using a qualitative research method with a phenomenological design. A semi-structured interview form was used as a data collection tool. Snowball sampling method was employed to reach 15 female participants working in various institutions. Before the interviews, participants were informed about the research in detail, their verbal consent was obtained, and audio recordings were taken with their permission. These recordings were transcribed and analyzed using the Maxqda program. The data were coded through thematic analysis and grouped under six main themes. The findings indicate that female employees faced intense emotional, physical, and social difficulties during their work in the disaster zone. However, they managed the process relatively more effectively through personal coping strategies and social support mechanisms. Additionally, lack of preparedness before deployment, poor coordination in the field, and insufficient support after returning from the disaster area were found to exacerbate secondary trauma. The study emphasizes the need for training of personnel assigned to disaster zones, increased access to psychosocial support services, consideration of the specific needs of female employees, and the construction of a comprehensive support system throughout the assignment process. The results of the study are intended to contribute to the development of effective social policies for improving post-disaster services and empowering female workers.
Benzer Tezler
- Kahramanmaraş merkezli depremlerde sivil toplum kuruluşu çalışanlarında ikincil travmatizasyon ve ilişkili faktörler
Secondary traumatization and its relationships among non-governmental organization employees in Kahramanmaraş earthquakes
ELİF MEYDANERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK
- 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinin yıkıcı etkisiyle başa çıkmada etkili olan faktörler
Factors effective in coping with destructive impacts of the February 6, 2023 Kahramanmaraş earthquakes
BÜŞRA MELTEM ÖZGÖLET
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT UTKUCU
- Feminist sosyal hizmet perspektifiyle Kahramanmaraş depremlerini deneyimleyen kadınların travma düzeyleriyle psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi
Analysing of the level of the trauma and resilience in women who experienced the Kahramanmaraş earthquake doublet: A feminist social work perspective
BUSE NUR DAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENEM GÜRKAN
- Belirsizlikle başa çıkmada Tanrı algısı ve dinî yüklemenin rolü: Kahramanmaraş örneği
The role of God perception and religious attribution in coping with uncertainty: The case of Kahramanmaraş
MUHAMMED DEMİR
Doktora
Türkçe
2025
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAFFET KARTOPU
- Kahramanmaraş depremlerinde görev alan AFAD arama kurtarma ekiplerinin etkinlik düzeyinin değerlendirilmesi: Hatay örneği
Evaluation of the effectiveness of AFAD search and rescue teams involved in the Kahramanmaraş earthquakes: The case of Hatay
SELMAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2025
Kamu YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULMENAF TURAN