Ergenlerde irisin, BDNF ve melatonin düzeylerinin depresif semptomatoloji, uyku ve sirkadiyen ritim ile ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship of irisin, BDNF and melatonin levels with depressive symptomatology, sleep and circadian rhythm in adolescents
- Tez No: 937899
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA YÜRÜMEZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Major Depresif Bozukluk, Uyku, Sirkadiyen Ritim, İrisin, BDNF, Melatonin, DLMO, Major Depressive Disorder, Sleep, Circadian Rhythm, Irisin, BDNF, Melatonin, DLMO
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Amaç: Major Depresif Bozukluk (MDB) tanısı almış ergenler ile sağlıklı kontrol grubundaki ergenlerin serum İrisin, Brain Derived Neurotrophic Factor (BDNF) düzeyleri, tükürük Melatonin düzeyleri ile Loş Işık Melatonin Başlangıcı (Dim Light Melatonin Onset, DLMO)'nın hesaplanması ve bu parametrelerin uyku, sirkadiyen ritm ve depresif semptomatoloji ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel nitelikteki bu çalışmada 13-18 yaş arasında, ek psikiyatrik ya da tıbbi hastalığı olmayan, ilaç kullanmayan, son 3 ay içerisinde alkol-madde kullanımı olmayan,“Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (İPAQ)”'ne göre inaktif ve minimal aktif grupta yer alan ve beden kitle indeksi normal persentil aralığında olan, MDB tanılı 21 ergen araştırma grubunu, yaş açısından eşleştirilmiş sağlıklı 21 ergen ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Her iki gruptaki ergenlerin kapsamlı ruh sağlığı muayeneleri yapılmış, ek psikopatolojileri taramak adına 'Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi–Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli–DSM–5 (ÇDŞG-ŞY-T)' uygulanmıştır. Tüm ergenlere; 'Yenilenmiş Çocuk Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (ÇADÖ-Y)',“Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (İPAQ)”kısa versiyonu ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ); ebeveynlere; 'Çocuklar İçin Uyku Alışkanlıkları Anketi (ÇUAA)' ve 'Çocukluk Dönemi Kronotip Anketi (ÇDKA)' verilmiştir. MDB'li ergenlerle yapılan psikiyatrik görüşmede depresyonu derecelendirmek için 'Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D)' ve işlevselliği değerlendirmek için 'Global Değerlendirme Ölçeği (GAS)' klinisyen tarafından doldurulmuştur. Her iki grubun periferik venöz kan örnekleri alınarak ELISA yöntemiyle İrisin ve BDNF düzeyleri ölçülmüştür. DLMO'nun belirlenmesini sağlayacak şekilde tükürük örnekleri, hazırlanan yönergeler ve numune kaplarıyla ev ortamında toplanmıştır. Katılımcılardan yatmadan 3 saat, 2 saat, 1 saat önce ve hemen öncesinde olmak üzere bir gece boyunca toplam dört kez olacak şekilde alındıktan sonra uygun koşullarda hastaneye transfer edilmiştir. Ölçümler ELISA yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular: MDB ve kontrol grubu karşılaştırıldığında İrisin, BDNF, Melatonin düzeyleri açısından gruplar arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Her iki gruptaki katılımcılar yaş, beden kitle indeksi (BKİ), fiziksel aktivite düzeyi, sosyo-ekonomik statü (SES), anne ve babada tıbbi hastalık bulunması, soygeçmişinde psikiyatrik hastalık bulunması, kronotip ve DLMO ile belirlenen uyku fazı açısından benzer özelliklere sahiptir. Babada psikiyatrik hastalık durumu, uyku süresi, uyku kalitesi ve uyku latansı açısından gruplar arasında anlamlı farklılık olduğu bulunmuştur. MDB grubunda İrisin düzeyleri ve uyku alışkanlıkları anketi toplam puanı, parasomni ve uyku kaygısı alt ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki mevcuttur. MDB grubunda BDNF düzeyleri ile uyku alışkanlıkları anketi gece uyanmaları alt ölçeği ve ÇADÖ-Y obsesyon alt ölçeği arasında anlamlı negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. MDB grubunda Melatonin düzeyleri ile depresif atak sayısı ve depresyon şiddeti arasında pozitif yönlü, işlevsellik düzeyi ile negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Sonuç olarak mevcut çalışmada depresif ergenlerde uyku sorunlarının sağlıklı ergenlere göre daha fazla olduğu gösterilmiş ve bu uyku sorunlarında İrisin ve BDNF'nin olası rolüne ilişkin katkı sağlanmıştır. MDB grubunda Melatonin düzeyleri ile depresif atak sayısı, depresyon şiddeti ve işlevsellik düzeyi gibi önemli prognoz parametreleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu gösterilmiş ve depresyon seyrinde Melatoninin uzunlamasına takibinin önemini vurgulanmıştır. Daha büyük örneklemlerle ve nesnel ölçüm yöntemleri kullanılarak yapılacak daha kapsamlı izlem çalışmaları İrisin/BDNF aksı ve Melatoninin depresyon ve uyku ile ilişkisinin aydınlatılmasında yararlı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study was to measure serum İrisin and BDNF levels and salivary Melatonin levels in adolescents diagnosed with MDD and to compare with the healthy control group. Another aim was to investigate the relationship of all parameters with sleep, circadian rhythm and depressive symptomatology by calculating Dim Light Melatonin Onset (DLMO). Materials and Methods: In this cross-sectional study, 20 adolescents diagnosed with MDD between the ages of 13 and 18, who had no additional psychiatric or medical illness, who did not use medication, who did not use alcohol and substances in the last 3 months, who were in the inactive and minimally active group according to the 'International Physical Activity Questionnaire' and whose body mass index was in the normal percentile range, constituted the research group and 20 age-matched healthy adolescents constituted the control group. The adolescents in both groups underwent comprehensive mental health examinations and the 'Affective Disorders and Schizophrenia Interview Schedule for School-Age Children-Present and Lifetime Version-DSM-5 (ESSM-5)' was applied to screen for additional psychopathologies. All adolescents were administered the 'Revised Child Anxiety and Depression Scale – Child Version (RCADS-CV)', the short version of the 'International Physical Activity Questionnaire' and the Pittsburgh uyku kalite indeksih Sleep Quality Index (PSQI); parents were administered the 'Sleep Habits Questionnaire for Children' and the 'Childhood Chronotype Questionnaire'. In the psychiatric interview with adolescents with MDD, 'Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D)' to rate depression and 'Global Assessment Scale (GAS)' to evaluate functionality were completed by the clinician. Peripheral venous blood samples of both groups were taken and İrisin and BDNF levels were measured by ELISA method. Saliva samples were collected at home with prepared instructions and sample containers to determine the onset of Melatonin in dim light. The samples were taken from the participants 3 hours, 2 hours, 1 hour and just before bedtime for a total of four times overnight and then transferred to the hospital under appropriate conditions. Measurements were performed by ELISA method. Results: When MDD and control groups were compared, no significant difference was found between the groups in terms of Irisin, BDNF and Melatonin levels. Participants in both groups had similar characteristics in terms of age, body mass index (BMI), physical activity level, socio-economic status (SES), presence of medical illness in mother and father, presence of psychiatric illness in family history, chronotype and sleep phase determined by DLMO. There were significant differences between the groups in terms of paternal psychiatric illness, sleep duration, sleep quality and sleep latency. In the MDD group, there was a significant positive correlation between Irisin levels and sleep habits questionnaire total score, parasomnia and sleep anxiety subscale. In the MDD group, there was a significant negative correlation between BDNF levels and sleep habits questionnaire nocturnal awakenings subscale and obsessions subscale. In the MDD group, there was a positive correlation between melatonin levels and the number of depressive episodes and severity of depression, and a negative correlation with the level of functionality. Conclusion: In conclusion, the present study showed that sleep problems are more common in depressed adolescents compared to healthy adolescents and contributed to the possible role of Irisin and BDNF in these sleep problems. In the MDD group, it was shown that there was a significant relationship between melatonin levels and important prognosis parameters such as number of depressive episodes, severity of depression and level of functioning, and the importance of longitudinal follow-up of melatonin in the course of depression was emphasised. More comprehensive follow-up studies with larger samples and using objective measurement methods will be useful in elucidating the relationship between the Irisin/BDNF axis and Melatonin with depression and sleep.
Benzer Tezler
- Yüksek şiddetli aralıklı egzersizin irisin ve meteorin benzeri seviyeleri üzerinde cinsiyete bağlı etkileri
Effects of high intensity interval training and sex differences on irisin and meteorin-like levels
CAN KOĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FizyolojiErciyes ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASUMAN GÖLGELİ
- Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığında fiziksel aktivite ve beslenmenin fibroblast büyüme faktörü 21 ve irisin üzerine etkileri
Effects of physical activity and nutrition on fibroblast growth factor 21 and irisin in non-alcoholic fatty liver disease
MERVE İLHAN
- İrisinin erkek ve dişi sıçanlarda obeziteye bağlı üreme fonksiyonlarındaki değişiklikler üzerine etkileri
Effects of irisin on obesity-dependent changes in functions of reproduction at male and female rats
AHMET YARDIMCI
- İnsülin direnci olan obez erkeklerde diyet ve egzersizin irisin ile lipasin üzerine etkisi
Başlık çevirisi yok
NAİLE FAİDECİ KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiSpor Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN HÜSREV TURNAGÖL
- Obez ve obez olmayan sağlıklı sedanter erkeklerde osteokalsin düzeyleri ve adipomiyokinlerle ilişkisi
The levels of osteocalcin in obese and non-obese healthy sedentary men and it is relation with adipomyokines
SEMA SAYHARMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk SağlığıSelçuk ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAZ BELVİRANLI