Hidrolojik kuraklık analizi ve WEAP modeli kullanılarak su tahsis planlaması: Yukarı Ceyhan alt havzası örneği, Türkiye
Water allocation planning using hydrological drought analysis and WEAP model: The case of upper Ceyhan sub-basin, Türkiye
- Tez No: 938368
- Danışmanlar: PROF. DR. BERİL AKIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu tez çalışmasının amacı, Yukarı Ceyhan Alt Havzası örneğinde hidrolojik kuraklık analizi ile WEAP (Su Kaynakları Değerlendirme ve Planlama) modelini entegre ederek 2025-2065 yılları projeksiyon dönemi su tahsisini planlamaktır. Çalışmada, 1960-2023 dönemi yağış verileri ile Standart yağış indeksi (SPI) ve nehir debileri ile Standart akım indeksi (SRI) hesaplanmış; normal durumda yerüstü su potansiyelinin 1 415 milyon metreküp, kurak durumda ise %7,14 azalarak 1 314 milyon metreküp olduğu ortaya konulmuştur. İçme ve kullanma suyu, tarım, sanayi ve çevresel su ihtiyacı hesaplanmıştır. WEAP modelinde dört farklı senaryo geliştirilmiştir. WEAP modeli referans senaryosunda, 2020 yılı mevcut durumu; normal durum senaryosunda, normal yerüstü su potansiyeli ile talep önceliklendirme uygulanmıştır. Kurak durum senaryosunda su potansiyelinin %7,14 azaldığı kabul edilmiş; özellikle yaz aylarında termik santrallerin soğutma suyu tahsisinde (A ve B termik santralleri) ciddi düşüşler (bazı aylarda %1'in altında) gözlenmiştir. Su talep yönetimi senaryosunda ise kurak durum senaryosu esas alınarak içme suyu şebekelerindeki kayıp oranının 2030 yılı itibariyle %25'e düşürüleceği ve 2025 yılı itibariyle A ve B termik santrallerinin Adatepe Barajı çıkışından (herbiri 35,1 milyon metreküp) su temin edeceği varsayılmış ve su ihtiyacı karşılanma oranının A termik santrali için %49'lara; B termik santrali için %74'lere tekabül edeceği; Afşin, Ekinözü, Elbistan ve Göksun ilçelerinin içme ve kullanma suyu ihtiyacının %100 oranında karşılanabileceği, Elbistan Halk Sulamalarının sulama döneminde ihtiyacının %100'e yakın karşılanabileceği sonucu elde edilmiştir. Ceyhan Nehri Pınarbaşı Kaynağı için mevcut su tahsislerinin gözden geçirilmesi ve koruma planı hazırlanması, içme suyu şebekelerinin ve sulama sistemlerinin modernize edilmesi, alternatif su kaynaklarının değerlendirilmesi, akım gözlem istasyonlarının sayısının artırılması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to plan the water allocation for the projection period 2025-2065 by integrating hydrological drought analysis and WEAP (Water Resources Assessment and Planning) model in the case of Upper Ceyhan Sub-Basin. In the study, Standard Precipitation Index (SPI) was calculated with precipitation data for the period 1960-2023 and Standard Runoff Index (SRI) was calculated with river flows; it was revealed that the surface water potential was 1 415 million cubic metres in normal condition and 1 314 million cubic metres in drought condition with a decrease of 7,14%. Drinking and potable water, agricultural, industrial and environmental water needs were calculated. Four different scenarios were developed in the WEAP model. In the reference scenario of the WEAP model, the current situation in 2020; in the normal case scenario, normal surface water potential and demand prioritisation were applied. In the drought condition scenario, it was assumed that the water potential decreased by 7,14%, and significant decreases (less than 1%in some months) were observed in the cooling water allocation of thermal power plants (A and B thermal power plants), especially in summer period. In the water demand management scenario, it is assumed that the loss rate in the drinking water networks will be reduced to 25% as of 2030 based on the drought condition scenario and that the A and B thermal power plants will supply water from the Adatepe Dam outflow (35,1 million cubic metres for each) as of 2025, and that the rate of meeting the water demand will correspond to 49% for A thermal power plant and 74% for B thermal power plant; for A thermal power plant and 74% for B thermal power plant. It is assumed that the drinking and potable water needs of Afşin, Ekinözü, Elbistan and Göksun districts can be met by 100%.
Benzer Tezler
- Farklı yöntemler kullanılarak meteorolojik ve hidrolojik kuraklık analizi
Meteorological and hydrological drought analysis using different methods
İSMAİL FAKI
Doktora
Türkçe
2025
İnşaat MühendisliğiGazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA SELEK
- Future projections of streamflow and groundwater level in the Küçük Menderes River Basin, Turkiye
Türkiye Küçük Menderes Nehir Havzasında akış ve yeraltısuyu seviyesinin gelecek projeksiyonları
SİNA SAFADOUST
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGER
- İklim değişikliğinin İstanbul'un yüzeysel su kaynaklarına etkisi ve kuraklık dirençli bütünleşik su yönetimi
Climate change impacts on the surface water resources of Istanbul and drought resilient water management
GÖKHAN CÜCELOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET ÖZTÜRK
- Risk-based reservoir operation under drought conditions
Kuraklık koşullarında risk esaslı rezervuar işletmesi
MUSTAFA KEMAL TÜRKERİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA ZUHAL AKYÜREK
- Türkiye ölçeğinde yağış ve akım kuraklık indeksi ile kuraklık analizi ve kurak olma olasılıklarının belirlenmesi
Precipitation and streamflow drought index to drought analysis scale of turkey and determination to be drought probability
METE ÖZFİDANER
Doktora
Türkçe
2020
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TOPALOĞLU