Callıng (Meslek aşkı) olgusu: Türkiye bağlamında farklı meslek grupları üzerine nitel bir araştırma
Calling phenomenon: A qualitative research on different professional groups in the Turkish context
- Tez No: 938566
- Danışmanlar: PROF. DR. ETHEM DUYGULU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Calling, Meaning and Purpose Finding, Personal Motivation, Cultural Factors, Phenomenological Approach
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu çalışma, Türkiye bağlamında meslek aşkı (calling) kavramının bireyler tarafından nasıl deneyimlendiğini ve bu deneyimlerin hangi bireysel, toplumsal ve kültürel faktörlerle şekillendiğini anlamayı amaçlamaktadır. Nitel araştırma desenine dayalı olarak yürütülen çalışmada, fenomenolojik yaklaşım benimsenmiş; Heidegger'in yorumsamacı ve Husserl'in betimleyici fenomenolojileri sentezlenerek uygulanmıştır. Araştırma, farklı meslek gruplarından (doktor, sanatçı, öğretmen, yaşam koçu, mühendis, terapist, vb.) 12 katılımcı ile gerçekleştirilmiş ve yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakatlarla veri toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiş; katılımcı anlatımlarındaki ortak temalar sistematik olarak kodlanmıştır. Çalışmada ortaya çıkan temalar, meslek aşkı olgusunun bireyler için sadece bir iş değil, aynı zamanda yaşamın anlamı, toplumsal katkı, manevi tatmin ve kültürel aidiyet gibi çok katmanlı bir deneyim olduğunu göstermektedir. Temalar arasında Anlam ve Amaç Bulma, Kişisel Motivasyon, Manevi Değerlerle Bütünleşme, Topluma Katkı Sağlama, Kültürel ve Sosyal Normlara Uyum gibi boyutlar yer almaktadır. Bu temalar literatürde tanımlanan bazı unsurlarla örtüşmekle birlikte, Türkiye'nin kolektivist kültürel yapısına özgü değerlerin etkisiyle özgün şekilde biçimlenmiştir. Araştırmanın sonuçları, bireylerin mesleklerine yönelik bağlılıklarının yalnızca bireysel motivasyonla değil, aynı zamanda ailevi sorumluluklar, dini-manevi değerler ve toplumsal rollerle de şekillendiğini göstermektedir. Katılımcı ifadeleri, meslek aşkının yaş, cinsiyet, mesleki deneyim süresi ve kültürel değerlerle birlikte nasıl değişkenlik gösterdiğini de ortaya koymaktadır. Bu tez, Türkiye bağlamında meslek aşkı kavramının çok boyutlu yapısını ve kültürel özgüllüğünü ortaya koyarak örgütsel davranış literatürüne niteliksel ve bağlamsal bir katkı sunmaktadır. Bulgular ayrıca, insan kaynakları yöneticileri ve politika yapıcılar için çalışan bağlılığı, iş doyumu ve anlamlı iş yaratımı gibi konularda stratejik içgörüler sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Meslek Aşkı, Anlam ve Amaç Bulma, Kişisel Motivasyon, Kültürel Faktörler, Fenomenolojik Yaklaşım
Özet (Çeviri)
This study aims to explore how the concept of calling is experienced by individuals in the Turkish context and how these experiences are shaped by individual, social, and cultural factors. Employing a qualitative research design, the study adopts a phenomenological approach that synthesizes Heidegger's interpretive and Husserl's descriptive phenomenology. Data were collected through semi-structured in-depth interviews with 30 participants from diverse occupational groups, including healthcare professionals, artists, teachers, academics, engineers, and therapists. The data were analyzed using content analysis, and recurring themes were systematically coded. The findings reveal that calling is experienced not merely as a professional orientation or source of income, but as a multidimensional phenomenon involving life purpose, social contribution, spiritual fulfillment, and cultural identification. Key themes such as Meaning and Purpose, Personal Motivation, Spiritual Integration, Social Contribution, and Adaptation to Cultural and Social Norms emerged from participants' narratives. While these dimensions partly align with those in the existing literature, they are distinctly shaped by Turkey's collectivist cultural context. The study also shows that commitment to one's profession is influenced not only by personal values but also by familial responsibilities, religious-moral values, and societal roles. Moreover, the experience of calling varies according to participants' age, gender, professional background, and cultural orientation. By uncovering the culturally embedded dimensions of calling, this dissertation offers a context-sensitive and qualitative contribution to the organizational behavior literature. The findings also provide practical insights for HR professionals and policy-makers seeking to enhance employee engagement, job satisfaction, and meaningful work environments.
Benzer Tezler
- Meslek aşkının iş tatminine olan etkisinde yenilikçi örgüt ikliminin düzenleyici rolü
The mediator role of the innovative organizational climate in the effect of professional love on job satisfaction
GÖZDE İPEK CENAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeBahçeşehir ÜniversitesiYönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OKAN YAŞAR
- Akademisyenlerin meslek aşkı ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin rolü
The role of psychological capital in the relationship between calling and job satisfaction levels of academicians
TÜLİN ÖGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR SÜRAL ÖZER
- Meslek aşkının iş performansına etkisi
The effect of calling on job performance
BURCU YALDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKER HÜSEYİN ÇARIKÇI
- Okul öncesi öğretmenlerinin meslek aşkı ve mesleki gelişim etkinlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Preschool teachers' calling and professional development: A relational study
RÜYA KÜÇÜKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF MERCAN UZUN
- Otel çalışanlarının aşırı iş yükü, mesleki benlik saygısı, meslek aşkı ve iş yeri maneviyatlarının yaşam kalitelerine etkisi
The effect of hotel employees' work overload, professional self-esteem, calling and workplace spirituality on their life quality
MEHMET KASAP
Doktora
Türkçe
2025
TurizmNecmettin Erbakan ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BÜYÜKŞALVARCI