Geri Dön

Tezhip sanatında boyut algısı

Dimension perception in illumination art

  1. Tez No: 938670
  2. Yazar: YEŞİM KARAMIK JANDAR
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET NUHOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Sanatları Tasarımı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 635

Özet

Bu çalışma, İslam Sanatının bir disiplini olan tezhip sanatının boyut algısı hakkındadır. Çalışmada öncelikle İslam düşüncesinin; evren, mekân, suret, anlam, doğa, bakış ve görme anlayışı doğrultusunda gelişen İslam Sanatının temel ilkeleri, anlatım dili ve uygulamalarının tezhip sanatına etkisi incelenmiştir. Tezhipte perspektif dışında belli tekniklerle sağlanan boyut algısının farklı şekillerde var olduğu tespit edilerek, bu algının Batı Sanatında gelişen perspektif bakışla ilişki ve etkileşimi açıklanmıştır. İslam Sanatının; ikonografi ve natüralist tasvir uygulamalarına bakışı ortaya koyulmuştur. Bu bakışın tezhip sanatının ilkelerini belirlediği tespit edilmiştir. Soyut anlatım, stilizasyon, kavram ressamlığı ve cansız-dekoratif tasvir gibi kavramlarla tanımlanan tezhip sanatının gelişimine bütüncül bakışla yaklaşılarak total mirasın günümüzdeki tezhip uygulamalarına etkisi değerlendirilmiştir. Batı Sanatında gelişen perspektifin; geometrik mekân tasarımı, ışık ve renk kullanımı, gölgelendirme ve nokta-çizgi-biçim ilişkisi üzerinden yansıttığı öznel bakışın, İslam Sanatının bir kolu olan tezhip sanatında nasıl anlaşıldığı ve karşılandığı tetkik edilmiştir. Tüm geleneksel sanatlar gibi tarihi-sosyolojik zemine dayalı bir anlam dünyasına sahip olan tezhip sanatının, çağımızda nasıl bir sanat dili ve form geliştirdiği incelenmiştir. İslam Sanatının evrene ve eşyaya bakışa yüklediği anlamın, perspektifi de içeren birçok farklı bakışı ve görme çeşidini kapsadığı, dolayısıyla perspektif bakışın tezhip sanatına entegre edilebileceği, Türk rokokosu üslubundan başlayarak günümüze kadar bu yönde çaba gösterildiği tespit edilmiştir. Sanatın, içinde geliştiği toplumların inanç, bilgi ve değerleriyle şekillendiği açıktır. Çağımızda; güncel bilimsel anlayışlara dayanan evren kavrayışının sanata yansıması kaçınılmazdır. Çalışmamızda İslam Sanatının; görme ve bilme arasında ilişki kurduğu, görmeyi akli bir süreç olarak tanımladığı, bu süreçte hayal gücünün etkisini ve her görüntünün izafi olduğunu kabul ettiği vurgulanmıştır. Bu sebeple, yaşayan bir sanat dalı olarak tezhip sanatının, boyut algısını yansıtmada yeni teknik ve formlar geliştirmesi, bu sanatın temel mantığıyla çelişmeyen doğal bir süreç olacaktır. Geliştirilecek yeni teknik ve formların, tezhip sanatının geleneksel anlam dünyasına, tarihsel birikimine ve ilkelerine uyumlu bir şekilde entegre edilmesi müzehhipler için en önemli meseledir.

Özet (Çeviri)

This study is about the dimension perception of illumination art, which is a discipline of Islamic Art. In the study, first of all, Islamic thought; The effects of the basic principles, expression language and practices of Islamic Art, which developed in line with the understanding of universe, space, form, meaning, nature, perspective and vision, on the art of illumination were examined. It has been determined that the perception of dimension provided by certain techniques other than perspective in illumination exists in different ways, and the relationship and interaction of this perception with the perspective view developed in Western Art has been explained. Islamic Art; His perspective on iconography and naturalistic depiction practices has been revealed. It has been determined that this view determines the principles of the art of illumination. By approaching the development of the art of illumination, which is defined by concepts such as abstract expression, stylization, concept painting and inanimate-decorative depiction, from a holistic perspective, the effect of the total heritage on today's illumination practices has been evaluated. The perspective developing in Western Art; It has been examined how the subjective view reflected through geometric space design, use of light and color, shading and point-line-form relationship is understood and welcomed in the art of illumination, which is a branch of Islamic Art. It has been examined how the art of illumination, which has a world of meaning based on historical-sociological grounds, like all traditional arts, has developed an artistic language and form in our age. t has been determined that the meaning that Islamic Art attaches to the view of the universe and things covers many different views and types of vision, including perspective, and therefore perspective view can be integrated into the art of illumination, and efforts have been made in this direction starting from the Turkish rococo style until today. Iit is clear that art is shaped by the beliefs, knowledge and values of the societies in which it develops. In our age; It is inevitable that the understanding of the universe based on current scientific understandings will be reflected in art. In our study, Islamic Art; It was emphasized that he established a relationship between seeing and knowing, defined seeing as a mental process, and accepted the effect of imagination in this process and that every image is relative. For this reason, as a living art form, the art of illumination developing new techniques and forms to reflect the perception of size will be a natural process that does not contradict the basic logic of this art. The most important issue for illuminators is to harmoniously integrate the new techniques and forms to be developed into the traditional meaning, historical background and principles of the art of illumination.

Benzer Tezler

  1. Fatih Dönemi kitap sanatında sayfa tasarımı

    Başlık çevirisi yok

    ŞEYDA ALGAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    El Sanatlarıİstanbul Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURHAN ATASOY

  2. 16. ve 17. yüzyıl Osmanlı saray sanatındaki karanfil motifleri ile çatma ve kemhalardaki karanfil motiflerinin karşılaştırılması

    The comparison of carnation motifs in the Ottoman palace art in 15th-17th century with the carnation motifs in çatma and kemha

    NAGEHAN ÖĞSÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Güzel SanatlarDokuz Eylül Üniversitesi

    Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı

    PROF. NESRİN ÖNLÜ

  3. Tezhip sanatında 18. ve 19. yüzyıllarda kullanılan gül imgeleri üzerine bir inceleme ve eser önerisi

    An examination of rose imaginary in the art of illumination in the 18th and 19th centuri̇es and a work reccomendation

    MİNA CEMRESU ÇANKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı

    PROF. ÖMER FARUK TAŞKALE

  4. Tezhip sanatında lale motifi

    The tulip illumination art

    SÜHEYLA GÖNEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. ÖMER FARUK TAŞKALE

  5. Türk tezhip sanatında Yılmaz Özcan'ın yeri ve günümüze tekniğinin yansıması

    Başlık çevirisi yok

    BAHTINUR ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    El SanatlarıGazi Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. GÜLSÜN PARLAR