Lise öğrencilerinin sosyobilimsel konulara ilişkin tutum ve görüşlerinin incelenmesi
Examining the attitudes and opinions of high school students on socioscientific issues
- Tez No: 939015
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ÜMİT YAPICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu araştırmada lise öğrencilerinin sosyobilimsel konulara yönelik tutum ve görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır merkezinde Milli Eğitime bağlı liselerde öğrenim gören 9. , 10. , 11. ve 12.sınıf öğrencilerinden oluşan 590 öğrenci katılmıştır. Fen Lisesi, Anadolu Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve Spor Lisesi olmak üzere beş farklı okul türünde çalışma yürütülmüştür. Sosyobilimsel konulara yönelik lise öğrencilerinin tutum ve görüşlerinin incelenmesi amaçlandığı bu çalışmada, nicel ve nitel veri toplama ve analiz yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak“Sosyobilimsel Konulara Yönelik Tutum Ölçeği”, nitel veri toplama aracı olarak ise araştırmacılar tarafından hazırlanan 5 adet açık uçlu sorudan oluşan“Sosyobilimsel Konulara Yönelik Görüşme Formu”kullanılmıştır. Karma yöntemin kullanılmış olduğu bu çalışmada; nitel veriler betimsel analizle, nicel veriler ise SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Yapılmış nicel analiz sonucuna göre; lise öğrencilerinin sosyobilimsel konulara yönelik genel tutum düzeyleri ile hoşlanma, kaygı, yarar ve önem alt boyutundaki tutumlarının ne olumlu ne olumsuz olduğu görülmüştür. Sosyobilimsel konulara yönelik genel tutumları ile hoşlanma ve kaygı alt boyutuna yönelik tutumları cinsiyete göre anlamlı bir fark oluşmazken, yarar ve önem alt boyutunda ise cinsiyete göre anlamlı farklılık meydana geldiği görülmüştür. Katılımcıların; sosyobilimsel konulara yönelik genel tutum düzeyleri ile hoşlanma, kaygı alt boyut ortalama puanlarının okul türüne göre anlamlı bir fark oluşmazken, yarar ve önem alt boyutunda ise okul türüne göre farklılaşma meydana geldiği görülmüştür. Araştırmanın diğer bir bulgusuna göre sosyobilimsel konulara yönelik genel tutum düzeyleri ile kaygı, yarar ve önem alt boyut ortalama puanlarının sınıflara göre anlamlı fark oluşurken, hoşlanma alt boyutunda ise sınıflara göre farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırmanın başka bir bulgusuna göre sosyobilimsel konulara yönelik genel tutum düzeyleri ve hoşlanma alt boyut ortalama puanlarının baba eğitim durumuna göre anlamlı fark oluşurken, kaygı, yarar ve önem alt boyutunda ise baba eğitim durumuna göre anlamlı fark oluşmadığı görülmüştür. Buna karşın sosyobilimsel konular hakkındaki genel tutum düzeylerinin ve önem, hoşlanma, kaygı alt boyut ortalama puanlarının öğrencilerin bölümün ve anne eğitim durumuna göre değişmediği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research aimed to examine high school students' attitudes and opinions towards socioscientific issues. A total of 590 students, including 9th, 10th, 11th, and 12th grade students studying in high schools affiliated with the National Education Directorate in the center of Diyarbakır during the 2023-2024 academic year, participated in the study. The research was conducted in five different school types: Science High School, Anatolian High School, Anatolian Imam Hatip High School, Vocational and Technical Anatolian High School, and Sports High School. This study, which aims to examine the attitudes and opinions of high school students towards socioscientific issues, quantitative and qualitative data collection and analysis methods were used together. The“Attitude Scale Towards Socioscientific Issues”was used as the quantitative data collection tool, while the“Interview Form on Socioscientific Issues,”consisting of five open-ended questions prepared by the researchers, was used as the qualitative data collection tool. In this mixed-method study, qualitative data were analyzed using a descriptive approach, while quantitative data were processed through the SPSS software. According to the results of the quantitative analysis; It was observed that high school students' general attitude levels towards socioscientific issues and their attitudes in the liking, anxiety, usefulness and importance sub-dimensions were neither positive nor negative. While no significant differences were found in students' general attitudes towards socioscientific issues and their attitudes towards the liking and anxiety sub-dimensions by gender, differences were observed in the benefit and importance sub-dimensions. Regarding school type, no significant differences were observed in the general attitude levels and the liking and anxiety sub-dimensions; however, differences emerged in the benefit and importance sub-dimensions. Another finding of the study revealed that while the general attitude levels towards socioscientific issues and the average scores of the anxiety, usefulness, and importance subdimensions differed according to grade levels, the liking sub-dimension did not show differences by grade. Additionally, the findings indicated that while the general attitude levels and liking sub-dimension scores towards socioscientific issues varied according to the father's education level, no differences were found in the anxiety, usefulness, and importance subdimensions based on the father's education level. On the other hand, it was concluded that the xi general attitude levels towards socioscientific issues and the average scores of the importance, liking, and anxiety sub-dimensions did not differ based on the students' department or the mother's education level.
Benzer Tezler
- Sosyobilimsel etkinlik temelli kimya öğretiminin lise öğrencilerinin sosyobilimsel muhakeme yetenekleri ve bilimsel sorgulama becerileri üzerine etkileri
Effects of socioscientific activity-based chemistry teaching on high school students' socioscientific reasoning abilities and scientific inquiry skills
BURAK EKEN
Doktora
Türkçe
2024
KimyaMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA AĞLARCI ÖZDEMİR
- Sosyal bilgiler dersi programındaki enerji içerikli sosyo-bilimsel konulara ilişkin öğrenci bilgi düzeyleri
Student knowledge levels about the energy-related socio-scientific subjects in social studies course program
CANSU TEKİNARSLAN ŞAHİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞRI ÖZTÜRK DEMİRBAŞ
- Sosyobilimsel konular tabanlı çoklu modelleme uygulamalarının lise biyoloji öğrencilerine etkisinin farklı değişkenlerle incelenmesi
An investigation of the effects of socicientific issue-based multiple modelling applications on high school biology students in relation to different variables
ESENGÜL KANTEKİN
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR K. DOĞAN
- Sosyobilimsel konu temelli bir ünitenin geliştirilmesi: 7. sınıf öğrencilerinin konu alan bilgisi ve argümantasyon nitelikleri
The development of a socioscientific issues-based unit: Content knowledge and argumentation qualifications of middle school students
NEJLA ATABEY
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SAMİ TOPÇU
- Sosyobilimsel konular ile işlenen biyoloji dersinin öğrenci başarı, tutum, bilimin doğası anlayışı, bilimsel düşünme ve karar verme becerileri üzerine etkisi
The effect of biology lesson taught with socioscientific issues on student achievement, attitude, understanding of the nature of science, scientific thinking and decision-making skills
FUNDA KARAER
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇAKIR