Uyumluluk maskesi ile öncülleri ve sonuçları arasındaki ilişkide durumsal faktörlerin rolü
The role of conditional factors on the relationships between antecedents and consequences and facades of conformity
- Tez No: 939082
- Danışmanlar: PROF. DR. MERAL ELÇİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu çalışma, örgüt içi görünmeyen psikolojik süreçleri açıklamayı amaçlayarak bireylerin iş yerinde sergilediği uyumluluk maskesi davranışlarını nedenleri ve sonuçları ile çok boyutlu bir çerçevede ele almaktadır. Uyumluluk maskesi, kişinin değerleri ile organizasyonun değeri çatıştığında kişinin kendi değerlerini gizleyip, organizasyonun değerlerini benimsiyormuş gibi davranmasıdır. Örgütsel davranış literatüründe sınırlı sayıda araştırma, uyumluluk maskesi arkasındaki dinamikleri bütüncül bir şekilde incelemiştir. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, kişi-örgüt uyumunun uyumluluk maskesi üzerindeki etkisini ortaya koymak, bu ilişkide kapsayıcı liderliğin düzenleyici rolünü incelemek ve uyumluluk maskesi davranışlarının çeşitli örgütsel ve psikolojik sonuçlarla (işten ayrılma niyeti, sosyal kaytarma, ahlaki çözülme, tükenmişlik) olan ilişkilerini açıklamaktır. Araştırma, Türkiye'deki bankacılık sektöründe çalışan 452 beyaz yaka çalışanından toplanan verilerle gerçekleştirilmiştir. SPSS PROCESS makro istatistik programı kullanılarak hipotezler test edilmiştir. Sonuçlar, uyumluluk maskesinin işten ayrılma niyeti, duygusal tükenme, duyarsızlaşma, sosyal kaytarma ve ahlaki kopma ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, ahlaki çözülme, uyumluluk maskesi ve sosyal kaytarma arasındaki ilişkide aracı bir rol oynamaktadır. Duygusal tükenme ve duyarsızlaşma da, uyumluluk maskesi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide aracılık rolü üstlenmektedir. Araştırma kapsamında uyumluluk maskesi davranışlarının, hem bireylerin psikolojik durumları (duygusal tükenme ve duyarsızlaşma) hem de olumsuz örgütsel davranışları (işten ayrılma niyeti, sosyal kaytarma ve ahlaki çözülme) anlamlı biçimde etkilediği görülmüştür. Kişi-örgüt uyumunun ise uyumluluk maskesi ile negatif ilişkili olduğu, ayrıca bu ilişkide kapsayıcı liderliğin düzenleyici bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Kapsayıcı liderlik bu ilişkiyi düzenler, bu da kişi örgüt uyumunun uyumluluk maskesi üzerindeki negatif etkisinin, kapsayıcı liderliğin yüksek düzeyde uygulandığında daha belirgin hale geldiğini ortaya koymaktadır. Zamanla uyumluluk maskesi takmak tükenmişliğe neden olabilir ve nihayetinde işten ayrılma niyetine yol açabilir. Uyumluluk maskesi takan ve hala organizasyonda kalan çalışanlar ise, ahlaki çözülme ve sosyal kaytarma gibi davranışlarına neden olabilir. Bu tür sonuçlardan kaçınmak için, organizasyonlar bireyselliğin, samimi ifadenin, çeşitliliğin ve kapsayıcılığın teşvik edildiği, iş yerinde otantikliği artıran bir ortam yaratmalıdır.
Özet (Çeviri)
This study aims to explain the invisible psychological processes within organizations by addressing the reasons and consequences of facades of conformity behaviors exhibited in the workplace within a multidimensional framework. The facade of conformity occurs when a person hides their values and behaves as if they have adopted the organization's values, particularly in situations where a conflict arises between their values and the organization's values. In the organizational behavior literature, a limited number of studies have comprehensively examined the dynamics behind the facades of conformity. In this context, the main aim of the study is to reveal the effect of person-organization fit on the facades of conformity, to test the moderating role of inclusive leadership in this relationship, and to explain the relationships of facades of conformity behaviors with various organizational outcomes (intention to leave, social loafing, moral disengagement, emotional exhaustion and depersonalization). The research was conducted using data collected from 452 white-collar employees working in the Turkish banking sector. Hypotheses were tested using the SPSS PROCESS macro statistical program. The results indicate that facades of conformity are associated with intention to leave, emotional exhaustion, depersonalization, social loafing, and moral disengagement. Additionally, moral disengagement plays a mediating role in the relationship between facades of conformity and social loafing. Emotional exhaustion and depersonalization also play a mediating role in the relationship between the facades of conformity and the intention to leave the job. Within the scope of the research, it has been observed that facades of conformity behaviors significantly affect both individuals' psychological states (emotional exhaustion and depersonalization) and negative organizational behaviors (intention to leave, social loafing, and moral disengagement). It has been observed that person-organization fit reduces the facades of conformity, and that inclusive leadership has a moderating effect on this relationship. Inclusive leadership regulates this relationship, suggesting that the negative impact of person-organization fit on the facades of conformity becomes more pronounced when inclusive leadership is applied at a high level. Over time, creating the facades of conformity can lead to burnout and ultimately result in the intention to leave. Employees who create facades of conformity and remain in the organization can lead to negative workplace behaviors such as moral disengagement and social loafing. To avoid such outcomes, organizations should create an environment that promotes individuality, authentic expression, diversity, and inclusivity, thereby enhancing authenticity in the workplace.
Benzer Tezler
- Impact of agricultural sources on NH3 and PM levels in the South-Central Anatolia
Güney İç Anadoludaki tarımsal kaynakların NH3 ve PM üzerindeki etkilerinin incelenmesi
AYKUT MEHMET ALBAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
- Zorunlu vatandaşlık davranışlarının sistematik literatür incelemesi: Bir bibliyometrik ve meta-analiz çalışması
A systematic literature review of compulsory citizenship behaviors: A bibliometric and meta-analysis study
ZEYNEP KAPTAN
- Fotovoltaik güneş hücrelerinde kullanılmak üzere tek kristal silisyum mikrotel üretimi ve karakterizasyonu
Fabrication and characterization of single crystal silicon microwires to be used in photovoltaic solar cell
DAVUT ÇAKICI
- Development of a modular pulmonary resuscitation device for chronic and acute respiratory support
Kronik ve akut solunum desteği için modüler pulmoner resüsitasyon cihazının geliştirilmesi
MUNAM ARSHAD
Doktora
İngilizce
2023
BiyofizikKoç ÜniversitesiBiyomedikal Bilimler ve Mühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL LAZOĞLU
- Kişiye özel yüz (solunum) maskesi tasarımı ve imalatı
Design and manufacturing of personalized face mask (respirator)
AHMET ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Makine Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN KEMAL SÜRMEN