Solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik reçetelemenin önündeki engeller ve kolaylaştırıcılar: Sahadaki aile hekimleri ile yapılan nitel bir çalışma
Barriers and facilitators to antibiotic prescribing for respiratory tract infections: A qualitative study with family physicians in the field
- Tez No: 939090
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKÇE İŞCAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Antibiyotik kullanımı, Aile hekimliği, Birinci basamak, Nitel araştırma, Reçeteleme davranışı, Antibiotic use, Family medicine, Primary care, Qualitative research, Prescribing behavior
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Birinci basamak sağlık hizmetlerinde antibiyotiklerin reçetelenmesi, sadece bireysel hasta tedavisiyle sınırlı kalmayıp toplum sağlığını da etkileyen önemli bir uygulamadır. Bu çalışmada, birinci basamak hekimlerinin antibiyotik reçeteleme kararlarını etkileyen faktörlerin derinlemesine anlaşılması amaçlanmıştır. Nitel araştırmanın fenomenolojik deseninde yürütülen çalışmada, ölçüt örneklem yöntemiyle belirlenen 19 birinci basamak hekimi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler hibrit tematik analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, antibiyotik reçeteleme kararlarını etkileyen dört temel tema belirlenmiştir: Antibiyotik reçetelemede hekimin karar verme süreci, Hasta beklentisi ve hekim-hasta ilişkisi, Hekim ve hasta dışı etmenler, Kaçış stratejileri ve sistemsel baskılar. Hekimler solunum yolu enfeksiyonlarında tanısal belirsizlik yaşadıklarını ve bazı durumlarda hastanın tekrar başvurma ihtimali nedeniyle antibiyotik yazdıklarını belirtmişlerdir. Hasta beklentileri ve antibiyotik talebinin hekimler üzerinde karar baskısı oluşturduğu ifade edilmiştir. Ayrıca kısa muayene süreleri ve performans sisteminin getirdiği baskılar da karar alma sürecini etkilemektedir. Hekimlerin mesleki deneyimleri ve eğitsel geçmişleri de reçeteleme davranışlarında belirleyici rol oynamaktadır. Bu bulgular antibiyotik reçeteleme kararlarının yalnızca bilgi temelli olmadığını aynı zamanda sosyal ve sistemsel faktörlerden de etkilendiğini göstermektedir. Akılcı antibiyotik kullanımı için hekimlerin yalnızca eğitilmesi değil aynı zamanda yapısal koşulların iyileştirilmesi ve hasta farkındalığının artırılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
The prescription of antibiotics in primary healthcare services is an important practice that affects not only individual patient treatment but also public health. This study aimed to understand in-depth the factors influencing antibiotic prescribing decisions of primary care physicians. Conducted with a phenomenological design, a qualitative research method, semi-structured interviews were held with 19 family physicians determined by criterion sampling. The data obtained were evaluated using the hybrid thematic analysis method. As a result of the study, four main themes influencing antibiotic prescribing decisions were identified: the physician's decision-making process in antibiotic prescribing, patient expectations and the physician-patient relationship, factors external to the physician and patient, and coping strategies and systemic pressures. Physicians stated that they experienced diagnostic uncertainty in respiratory tract infections and prescribed antibiotics in some cases due to the possibility of the patient returning. Patient expectations and antibiotic demands were expressed to create decision pressure on physicians. Additionally, short consultation times and the pressures brought by the performance system also affect the decision-making process. Physicians' professional experiences and educational backgrounds also play a determining role in prescribing behaviors. These findings show that antibiotic prescribing decisions are not only knowledge-based but are also influenced by social and systemic factors. For rational antibiotic use, it is necessary not only to educate physicians but also to improve structural conditions and increase patient awareness.
Benzer Tezler
- Aile hekimliğinde akut üst solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik kullanımı: Bir müdahale çalışması
Antibiotic use in acute respiratory tract infections at primary care settings-an intervention study
SALİH HOŞOĞLU
- Antibiyotiklerin akılcı kullanımına yönelik stratejiler ve etkilerinin araştırılması
Strategies for the rational use of antibiotics and analysis of their effects
HAKKI ÖZTÜRK
Doktora
İngilizce
2023
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik MikrobiyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRCAN KAYAASLAN
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hizmet içi probleme yönelik eğitimin kısa dönemdeki etkilerinin araştırılması
Trial for the short time effects of problem oriented in-service edeucation in upper respiratory tract infections
FATİH ATİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2002
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık BakanlığıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ZAFER ASLAN
- Şanlıurfa ilinde çalışan aile hekimlerinin akılcı antibiyotik kullanımı konusunda bilgi tutum ve davranışları
Knowledge attitudes and behaviors of family physicians working in Şanliurfa regarding the rational use of antibiotics
RAMAZAN AYHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiHarran ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENAY KOÇAKOĞLU
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET REŞAT CEYLAN
- Antalya'da bulunan bazı hastanelerin acil servisine başvuran ve acil hekimlerince üst solunum yolu enfeksiyonu teşhisi alan hastaların reçetelerinin incelenmesi
Review of the prescriptions of patients applied to the emergency services of some hospitals in Antalya and which were diagnosed with upper respiratory tract infection by the emergency doctors
GÜLİZ GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Acil TıpAkdeniz ÜniversitesiTıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAHİT NACİTARHAN