Multipl skleroz tanılı hastalarda telomer uzunluğu analizi: prognoz, klinik fenotip, dizabilite ve manyetik rezonans görüntüleme beyin volüm değişiklikleri ile ilişkisi
Analysis of telomere length in patients with multiple sclerosis: its association with prognosis, clinical phenotype, disability, and magnetic resonance imaging-based brain volume changes
- Tez No: 939124
- Danışmanlar: PROF. DR. MERYEM ASLI TUNCER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Nörolojik Bilimler ve Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İleri Nörolojik ve Psikiyatrik Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Multipl Skleroz (MS), santral sinir sistemini etkileyen ve inflamasyon, demiyelinizasyon, aksonal hasar ile karakterize kronik bir nöroimmün hastalıktır. Son yıllarda, telomer biyolojisinin MS ile ilişkisi dikkat çekmiş; telomer uzunluğu (TL), hücresel yaşlanma, immün senesans ve nörodejenerasyon süreçlerini yansıtan potansiyel bir biyobelirteç olarak önerilmiştir. Bu çalışmada, MS tanılı bireylerde lökosit telomer uzunluğu ile klinik alt tip, hastalık süresi, özürlülük skoru (EDSS), T lenfosit alt popülasyonları ve beyin volüm değişiklikleri (MRG) arasındaki ilişki çok yönlü olarak değerlendirilmiştir. Çalışmaya 33 Relapsing-Remitting MS (RRMS), 33 Primer Progresif MS (PPMS) ve 31 sağlıklı kontrol birey olmak üzere toplam 97 katılımcı dahil edilmiştir. Telomer uzunlukları kantitatif real-time PCR ile analiz edilmiş, T lenfosit alt tipleri (CD4⁺, CD8⁺ ve alt popülasyonları) akım sitometrisi ile değerlendirilmiş, beyin hacimleri ise volBrain sistemi kullanılarak MRG üzerinden hesaplanmıştır. PPMS grubunda telomer uzunluğu kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde kısa bulunmuştur (p=0,014). EDSS skoru ile TL arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki (p=0,001), hastalık süresi ile TL arasında ise zayıf düzeyde negatif korelasyon (p=0,016) saptanmıştır. CD4⁺CD28⁻ (%), CD8⁺ Temra (%) gibi immün yaşlanma ile ilişkilendirilen hücre alt tipleri ile TL arasında da anlamlı ters korelasyonlar belirlenmiştir (sırasıyla p=0,039 ve p=0,012). Beyin hacim analizlerinde, özellikle talamus hacmi ile telomer uzunluğu arasında anlamlı pozitif ilişki izlenmiştir (p=0,003). Bulgular, MS hastalarında telomer uzunluğunun yalnızca sistemik yaşlanma ile değil, aynı zamanda klinik şiddet, immün disfonksiyon ve yapısal beyin değişiklikleriyle ilişkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Özellikle progresif MS formunda daha belirgin olan telomer kısalığı, hastalık prognozunu yansıtan biyolojik bir işaretçi olarak değerlendirilebilir. Telomer biyolojisinin MS'teki olası rolü, daha büyük örneklemli ve longitudinal çalışmalarla desteklenmelidir
Özet (Çeviri)
Multiple sclerosis (MS) is a chronic neuroimmunological disease affecting the central nervous system, characterized by inflammation, demyelination, and axonal damage. In recent years, the relationship between telomere biology and MS has garnered increasing attention. Telomere length (TL) has been proposed as a potential biomarker reflecting cellular aging, immunosenescence, and neurodegenerative processes. This study aimed to comprehensively evaluate the relationship between leukocyte telomere length and clinical subtype, disease duration, disability score (EDSS), T lymphocyte subpopulations, and brain volume changes (MRI-based) in individuals diagnosed with MS. A total of 97 participants were included: 33 with Relapsing-Remitting MS (RRMS), 33 with Primary Progressive MS (PPMS), and 31 healthy controls. Telomere lengths were measured using quantitative real-time PCR, T lymphocyte subtypes (CD4⁺, CD8⁺ and their subsets) were assessed via flow cytometry, and brain volumes were quantified through the volBrain automated MRI analysis system. Telomere length was significantly shorter in the PPMS group compared to the control group (p=0.014). A significant negative correlation was observed between EDSS score and TL (p=0.001), and a weak negative correlation was found between disease duration and TL (p=0.016). Subsets of T cells associated with immunosenescence, such as CD4⁺CD28⁻ (%) and CD8⁺ Temra (%), showed significant inverse correlations with telomere length (p=0.039 and p=0.012, respectively). In brain volume analyses, a significant positive correlation was found between telomere length and thalamic volume (p=0.003). These findings suggest that telomere length in MS patients may be associated not only with systemic aging but also with clinical severity, immune dysfunction, and structural brain alterations. The pronounced telomere shortening observed particularly in the progressive MS form may serve as a biological indicator reflecting disease prognosis. The potential role of telomere biology in MS should be further explored in larger and longitudinal studies.
Benzer Tezler
- The medıatıng role of anxıety, experıentıal avoıdance and value contact ın the relatıonshıp between severıty of dısabılıty and severıty of anxıety and depressıon ın patıents wıth multıple sclerosıs
Multipl skleroz tanili hastalarda engellilik şiddeti ile anksiyete ve depresyon şiddeti arasindaki ilişkide endişe, yaşantisal kaçinma ve değer temasinin araci rolü
AHMET KANAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHRİ İNCE
- Multipl skleroz tanılı hastalarda lezyon lokalizasyonu ve yükü ile nöropatik ağrı ve yorgunluk değerlendirme ölçeğinin ilişkisi
The relationship between lesion localization and burden with neuropathic pain and fatigue assessment scale in patients diagnosed with multiple sclerosis
HUZEYFE TOLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
NörolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ACIR
- Multipl skleroz tanılı hastalarda özürlülük durumu ve manyetik rezonans görüntüleme bulgularının karşılaştırılması
Comparison of disability and magnetic resonance imaging findings in patients with multiple sclerosis
ÇİLEM KOLCA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Radyoloji ve Nükleer TıpSağlık Bilimleri ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL ŞERİFOĞLU
- Multipl skleroz tanılı hastalarda optik koherans tomografi anjiyografi ve ınterlökin 17A ile nöroinflamasyonun değerlendirilmesi
Evaluation of neuroinflammation in multiple sclerosis: optic coherence tomography angiography (OCTA) and il-17 findings
CANSU TUNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
NörolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA BELGİN BALCI
- Multipl skleroz tanılı hastalarda chitinase 3 like 1 ve chitinase 3 like 2 düzeyleri
Başlık çevirisi yok
BAHAR DEGİRMENCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
NörolojiDicle ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBAHAT TAŞDEMİR
DOÇ. DR. İBRAHİM KAPLAN