Kronik hastalığı olan adölesan öğrencilerin hastalığa yönelik öz-yeterlik durumlarının belirlenmesi
Determining the self-efficacy levels of adolescents with chronic illnesses regarding their illnesses
- Tez No: 939459
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZTÜRK ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Nursing, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Çalışma, ortaokul ve liselerde kronik hastalığı bulunan öğrencilerin hastalıklarına yönelik öz-yeterliklerini ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Basit rastgele örnekleme yönteminin kullanıldığı bu çalışmada veri toplama aracı olarak“Katılımcı Bilgi Formu”ve“Pediatrik Kronik Hastalık için Öz-Yeterlik Ölçeği”nden (Cronbach Alpha: 0,70) yararlanılmıştır. Veriler 2023-2024 eğitim öğretim yılında Karabük ilindeki ortaokul ve liselerden toplanmıştır. Nicel veri deseninin kullanıldığı bu çalışmada, 210 kişiye ulaşılmıştır. Elde edilen veriler IBM SPSS Version 22. istatistik programı yardımıyla yapılan analizler sonucunda yorumlanmıştır. Çalışmaya katılan 14,27±2,12, yaş öğrencilerin ölçek puan ortalaması 100,686±26,609'dur. Kronik hastalık türlerine göre dağılımda, öğrencilerde en sık görülen ilk üç hastalığın astım (%29,91), Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF) (%13,67) ve diyabet (%11,53) olarak sıralandığı, katılımcılardan %59,0'nın düzenli ilaç kullandığı, %76,7'sinin hastalığa özgü bir diyet gereksinimi olmadığı, %71,4'nün düzenli olarak kontrole gittiği, %81,0'nın okullarda tam gün bulunduğu, %39,0'nın okulda kronik hastalık nedeniyle eğitim-öğretimin kesintiye uğraması (%20,7) ve hastalığı tetikleyici etkenlere maruz kalma (%9,8) sorunları yaşadığı, %50'sinin öğretmenlerinden yeterli destek aldığı, %78,6'sının kronik hastalıkla ilgili eğitim almadığı, %68,1'inin hastalıklarının yönetiminde kendisini yeterli gördüğü belirlenmiştir. Okul saatlerinde ilaç kullananların, okulda kronik hastalık nedeniyle sorun yaşayan ve hastalığı nedeniyle arkadaşlarıyla vakit geçiremeyen öğrencilerin öz-yeterlik puanlarının daha düşük olduğu; düzenli egzersiz yapan, aileden yeterli destek alan, hastalığı hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunu belirten ve hastalığını yönetme konusunda kendini yeterli gören öğrencilerin öz-yeterlik puanının yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre okul hemşirelerinin kronik hastalığı olan öğrencilerin hastalığa yönelik öz-yeterlik düzeyi ve ilişkili olabilecek değişkenleri tespit ederek kronik hastalıklarda öz yeterliği arttırmaya yönelik girişimler yapması önerilebilir. Anahtar Sözcükler : Kronik hastalık, Öz-yeterlik, Adölesan, Öğrenci, Çocuk
Özet (Çeviri)
This study aimed to investigate the level of self-efficacy among middle and high school students with chronic illnesses, and the factors influencing this self-efficacy. Data was collected from middle and high schools in Karabük province during the 2023-2024 academic year, using a simple random sampling method. The study utilized a“Participant Information Form”and the“Pediatric Rating of Chronic Illness Self-Efficacy Scale”(PRCISE), with a Cronbach's alpha of 0.70. A quantitative research design was adopted, with a sample size of 210 participants. Data analysis was conducted using IBM SPSS Version 22.The average age of the participating students was 14.27 ± 2.12 years, and the mean self-efficacy score was 100.686 ± 26.609. The most prevalent chronic illnesses among the students were asthma (%29,91), Familial Mediterranean Fever (FMF) (%13,67), and diabetes (%11,53). Findings revealed that 59.0% of participants used medication regularly, 76.7% did not require a special diet, 71.4% attended regular check-ups, and 81.0% attended full-time education. However, 39.0% of students experienced disruptions in their education (20.7%) or exposure to triggers (9.8%) due to their chronic illnesses. While 50% reported receiving adequate support from teachers, 78.6% had not received any education regarding their chronic illness. Despite these challenges, 68.1% of participants felt competent in managing their illness. The study found that students who used medication during school hours, those who experienced difficulties at school due to their chronic illness, and those who had trouble socializing with peers exhibited lower self-efficacy scores. Conversely, students who engaged in regular exercise, received sufficient support from their families, possessed adequate knowledge about their illness, and felt competent in managing their illness displayed higher self-efficacy scores. Based on the findings, it is recommended that school nurses play a more active role in identifying the self-efficacy levels of students with chronic illnesses and the associated variables. By doing so, they can develop and implement interventions aimed to enhance self-efficacy among these students. Key Word : Chronic illness, Self-efficacy, Adolescent, Student, Child
Benzer Tezler
- Öğretmen adaylarında ruh sağlığı okuryazarlığı ve ilişkili bazı faktörler - Trakya Üniversitesi örneği
Mental health literacy in pre-service teachers and some related factors - the case of Trakya University
KÜBRA SOLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıTrakya ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK YORULMAZ
- Adolesanlarda emosyonel yeme ve ilişkili faktörlerin araştırılması
Evaluation of emotional eating and related factors in adolescents
ZEHRANUR ÜNAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiMarmara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEMNUNE ÇİĞDEM APAYDIN KAYA
- Adölesanların e-sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi
Determining the e-health literacy levels of adolescents
HATİCE KALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk SağlığıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM SİNAN
- Kırklareli il merkezinde üniversite öğrencisi kızlarda beslenme, egzersizve osteoporoz konusunda bilgi, tutum, davranışlarının araştırılması
Research of the knowledge and approach of female students in kirklareli̇ on nutrition, exercise, andosteoporosis
NEŞE ULUKOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk SağlığıTrakya ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK YORULMAZ
- Adolesanlarda sağlık okuryazarlığı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of the relationship between health literacy and healthy lifestyle behaviors in adolescents
MERVE KARAGÖZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESRİN İLHAN