Rize'de eğitim fakültesi öğrencilerinde hastalık nedenlerine yönelik inanışlar ve etkileyen faktörler
Beliefs about the causes of diseases and affecting factors among students of the faculty of education in Rize
- Tez No: 939492
- Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA KARAOĞLU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bakanlığı
- Enstitü: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Giriş ve Amaç: Tarihsel süreç içerisinde insanlar hastalıkları hem doğal hem de doğaüstü nedenlerle açıklamışlardır. Doğaüstü nedenlere örnek olarak ilahi ceza, kötü ruhlar veya negatif enerjiler; doğal nedenlere örnek olarak ise biyolojik/çevresel faktörler verilebilir. Nedensel atıflar sağlık arama davranışını etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı Rize'de Eğitim Fakültesi öğrencilerinin hastalık atıflarını ve ilişkili faktörleri belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel analitik tipte olan bu araştırma Rize'de Eğitim Fakültesi'nin Rehberlik ve Psikolojik Danışma (RPD), Sınıf Öğretmenliği (SÖ), Matematik Öğretmenliği (MÖ), Fen Bilgisi Öğretmenliği (FBÖ) ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği (SBÖ) bölümlerinin birinci ve dördüncü sınıflarında öğrenim görmekte olan öğrencileri kapsamaktadır. Bu bölümlerde kayıtlı 564 öğrenciden oluşan evrenden örneklem seçilmeden 405'ine ulaşılmıştır. Kapsama oranı %71.8'dir. Veriler Şubat-Mart 2024 tarihlerinde sınıflarda öğrencilere gözlem altında anket uygulanarak toplanmıştır. Anket formunda kişisel ve ailesel özellikler, inançlar ve bilimsel tutumlar ile“Modifiye Kültürel Sağlık Atıfları Anketi (M-KSAA)”ve“Sağlık arama davranışı ölçeği”yer almıştır. Yazarlardan izin alınarak MKSAA'ın Türkçe geçerlilik güvenirlik çalışması ilk kez yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda altı hastalık senaryosu içeren, hakkaniyet (kurallara uymayanların ahlaki, ilahi ya da doğal adalet uyarınca olumsuz sonucu hak etmesi) ve çevresel/davranışsal (riskli sağlık davranışları ya da biyolojik, kimyasal, sosyal çevresel etkenler) olmak üzere iki faktörden oluşan, her senaryo için 12 nedensel atıf maddesi içeren, beşli likert tipinde modelin kullanılması uygun görülmüştür. Cronbach-α değeri çevresel/davranışsal atıf alt alanı için 0.78, hakkaniyet atıf alt alanı için 0.85 olarak saptanmıştır. Her alt alan için minimum 1, maksimum 5 puan olmak üzere ortalama puan hesaplanmıştır. Yüksek puan o alandaki yüksek düzeyde atıfı göstermektedir. Sağlık arama davranışı ölçeği, profesyonel, geleneksel ve online sağlık arama olmak üzere üç alt alanı bulunan, 12 maddeli beşli likert tipinde bir ölçektir. Her alt alan için yüksek puan yüksek arama davranışını göstermektedir. Hakkaniyet atıf puanları, çevresel/davranışsal atıf puanları ve sağlık arama davranışı ölçeğinden alınan puanlar düşük (3.5) şeklinde gruplandırılmıştır. Veriler SPSS29 programı ile analiz edilmiş, analizlerde ki-kare, Kruskal Wallis, Mann Whitney U ve lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma için etik kurul onayı, rektörlük ve dekanlık onayı alınmıştır. Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 20.8±0.1 yıldır, %76.3'ü kadındır. Öğrencilerin %53.1'i birinci sınıf, %46.9'u dördüncü sınıftadır, %28.7'si RPD, %21.2'si SÖ, %28.9'u MÖ/FBÖ, %21.2'si SBÖ bölümlerinde öğrenim görmektedir. Öğrencilerin %90.4'ü ilahi bir varlığa, %77.5'i ilahi adalete inanmaktadır. Öğrenciler %97.0'ı yüksek düzeyde çevresel/davranışsal atıf, %15.0'ı yüksek düzeyde hakkaniyet atıfı yapmıştır. Hakkaniyet atıf ortalaması 2.2±0.05, çevresel/davranışsal atıf ortalaması 4.7±0.02'dir. Kadın olma, ilahi bir varlığa inanma ve profesyonel sağlık arama davranışının yüksek olması çevresel/davranışsal atıf ortalaması ile ilişkili bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
Introduction and Objective: Throughout history, people have attributed diseases to both natural and supernatural causes. Examples of supernatural causes include divine punishment, evil spirits or negative energies, and natural causes include biological/environmental factors. Causal attributions affect health-seeking behavior. The purpose of this study is to determine the disease attributions and related factors of students of the Faculty of Education in Rize. Materials and Methods: This cross-sectional analytical study includes students studying in the first and fourth grades of the Guidance and Psychological Counseling (RPD), Elementary Education (SÖ), Mathematic Education (MÖ), Science Education (FÖ) and Social Sciences Education (SBÖ) departments of the Faculty of Education in Rize. Of the target population of 564 students registered in these departments, 405 were reached without selecting a sample. The coverage rate is 71.8%. The data were collected in February-March 2024 by applying a questionnaire to the students in the classrooms under observation. The questionnaire included personal and family characteristics, beliefs and scientific attitudes, 'Modified Cultural Health Attributions Questionnaire (M-CHAQ)' and 'Health seeking behaviour scale'. The Turkish validity and reliability study of M-KSAA was conducted for the first time with the permission of the authors. The Turkish validity and reliability study of the M-KSAA was conducted for the first time with the permission of the authors. As a result of confirmatory factor analysis, it was deemed appropriate to use a five-point Likerttype model consisting of six disease scenarios, 12 causal attribution items for each scenario and two factors; equity (According to moral, divine or natural justice, rule breakers deserve negative consequences) and environmental/behavioral (Risky health behaviours or biological, chemical, social environmental factors)..Cronbach-α value was determined as 0.78 for the environmental/behavioral attribution sub-domain and 0.85 for the equity attribution sub-domain. A mean score was calculated for each sub-domain with a minimum of 1 and a maximum of 5 points. A high score indicates a high level of attribution in that domain. The health seeking behavior scale is a 12-item five-point Likert-type scale with three sub-domains: professional, traditional and online health seeking. A high score for each sub-domain shows high seeking behaviour. Equity attribution scores, environmental/behavioural attribution scores and health-seeking behaviour scale scores were grouped into categories of low (3.5). Data were analyzed with SPSS29 program. Chi-square, Kruskal Wallis, Mann Whitney U and logistic regression tests were used in the analyses. Ethics committee approval, rectorate and dean's approval were obtained for the research. Results: The mean age of the students was 20.8±0.1 years, 76.3% were female, 53.1% were in grade 1; 46.9% in grade 4, 28.7% were studying in RPD, 21.2% in SÖ, 28.9% in MÖ/FBÖ, and 21.2% in SBÖ departments. Of the students, 90.4% believe in a divine being and 77.5% believe in divine justice. It was found that 97.0% of the participants made high-level environmental/behavioural attributions, and 15.0% made high-level equity attributions. The mean equity attribution was 2.2 ± 0.05 and the mean environmental/behavioural attribution was 4.7 ± 0.02. Being female, believing in a divine being and having high professional health seeking behavior were found to be associated with the mean environmental/behavioral attributions (p
Benzer Tezler
- Rize'de Tıp Fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam tarzı davranışları ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi
Determination of healthy lifestyle behaviors and related factors in Medical Faculty students in Rize
ALİYE BAHAR BÜLBÜL ÇAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Halk SağlığıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAHSİN GÖKHAN TELATAR
- Systematic vocabulary teaching to the learners of English as a foreign language: A cose study
Başlık çevirisi yok
SEMİH ŞAHİNEL
- Yüksek irtifa hastalıklarını öngörmede kullanılabilecek biyomarker ve fizyololik parametreler
Biomarker and physiological parameters that can be used to predict high altitude illness
AKIN YOLCUBAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
İlk ve Acil YardımAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜCAHİT AVCİL
- Application of tea waste compost to improve properties of a calcareous soil under different irrigation levels
Farklı sulama altında çay atığı kompost uygulamasının kireçli bir toprağın özelliklerġnġn iyileştirilmesi
MİRWAİS AZAMİ
Doktora
İngilizce
2021
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN GÜLSER
- Rize merkez'de çalışmakta olan sağlık çalışanlarında profesyonel yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler
Professional quality of life and related factors in health workers working in Rize city center
ALP GÜRAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Halk SağlığıSağlık BakanlığıHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA KARAOĞLU