Kamu örgütlerinde liyakat ve etik ilkelerin öneminin incelenmesi
Investigation of the importance of merit and ethical principles in public organisations
- Tez No: 939861
- Danışmanlar: PROF. DR. İLKNUR KUMKALE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilimi ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Kamu hizmetlerinin etkinliği ve verimliliği açısından liyakat ve etik ilkeler, kamu örgütlerinde kritik bir öneme sahiptir. Bu ilkeler, kayırmacılığın önlenmesini ve kamu yönetiminde adaletin sağlanmasını sağlar. Liyakat kamu örgütlerinde yetkin kişilerin görevlendirilmesini sağlayarak, kamu hizmetlerinin kalitesini artırır iken etik ilkeler kamu personelinin profesyonel ve şeffaf bir şekilde çalışmasını teşvik eder. Bu çalışma nitel araştırma yöntemi çerçevesinde gerçekleştirilmiş olup bazı dokümanların içerik analizi tekniği ile değerlendirilmesini içermektedir. Tezin literatür kısmında, liyakat kavramının tanımı, kapsamı, temel ilkeleri ve belirleyici unsurları detaylı olarak ele alınmıştır. Liyakat ile adalet ilişkisi ve liyakat karşıtı kayırmacılık türleri incelenmiştir. Ayrıca, Türk kamu personel yönetimi tarihinin tarihsel süreçleri, liyakatin kamu hizmetindeki önemi ve rolü, kamu sektöründe liyakatsizliğin sonuçları ve memuriyete girişte ile görevde yükselmede liyakat ve adaletin sağlanması konuları ele alınmıştır. Tezde, kamu örgütlerinde liyakatin daha etkin kullanılması için öneriler sunulmuş ve Avrupa Komisyonu'nun Türkiye raporlarında liyakat ile ilgili değerlendirmelerine yer verilerek bazı ülkelerin liyakat sistemleri incelenmiştir. Etik kavramının anlamı, amacı ve ilgili diğer kavramlarla bağlantısı ele alınarak Kamu Görevlileri Etik Kurulu (KGEK) tarafından alınan etik ihlal kararları incelenmiştir. Nitel veri analizleri sonucunda elde edilen bulgular, liyakati bilgi, deneyim ve ehliyet temelinde adil bir istihdam modeli olarak tanımladığını göstermektedir. Ancak, uygulamada bu ilkenin siyasal, kurumsal ve sosyal faktörler nedeniyle sıklıkla ihlal edildiği belirlenmiştir. Benzer şekilde, etik ilkeler konusunda farkındalık düzeyinin yüksek olduğu tespit edilmesine rağmen, kurumsal yapılar içinde bu ilkelerin yeterli düzeyde uygulanamadığı görülmektedir. Etik komisyonlarının etkin işleyişinin sağlanamaması, yaptırım mekanizmalarının eksikliği ve üst kademe yöneticilerinin etik dışı davranışlarının tolere edilmesi, bu durumun daha da derinleşmesine neden olmaktadır. Bulgular, kamu yönetiminde adalet, hesap verebilirlik ve güven temelinde kapsamlı bir dönüşüm ihtiyacını açıkça ortaya koymaktadır. Bu çalışma, kamu örgütlerinde liyakat ve etik ilkelerin önemini vurgulamakta ve bu ilkelerin etkin bir şekilde uygulanmasının kamu hizmetlerinin kalitesini artıracağına dair bulgular sunmaktadır. İçerik analizi yöntemiyle yapılan bu araştırma, kamu yönetimi alanında önemli bir boşluğu doldurmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
Merit and ethical principles hold a critical role in public organizations, ensuring efficiency and effectiveness in public services. These principles aim to prevent favoritism and uphold justice in public administration. Merit-based systems facilitate the appointment of competent individuals, thereby enhancing the quality of public services, while ethical standards encourage professionalism and transparency among public personnel. This study was conducted within the framework of qualitative research methods and includes an analysis of various documents using content analysis techniques. The literature review in the thesis thoroughly examines the definition, scope, fundamental principles, and key determinants of meritocracy. It explores the relationship between merit and justice, as well as different types of favoritism that contradict merit-based principles. Additionally, the thesis delves into the historical evolution of Turkish public personnel management, the significance and role of merit in public service, the consequences of lack of meritocracy in the public sector, and the importance of ensuring merit and justice in recruitment and promotion processes. The study also presents proposals for enhancing the effectiveness of meritocracy in public organizations, examines the European Commission's assessments on merit in Turkey, and compares merit systems in various countries. Furthermore, the concept of ethics is analyzed along with its purpose, related concepts, and its application in public administration through the examination of ethical violation decisions issued by the Public Officials Ethics Board (KGEK). Findings obtained through qualitative data analysis indicate that merit is commonly defined by participants as a fair employment model based on knowledge, experience, and competence. However, in practice, this principle is frequently violated due to political, institutional, and social factors. Similarly, while awareness of ethical principles is high, the institutional application of these principles remains insufficient. The lack of effective ethical commissions, weak enforcement mechanisms, and the tolerance of unethical behavior among senior executives further deepens this issue. The findings highlight an urgent need for a comprehensive transformation in public administration based on justice, accountability, and trust. This study emphasizes the significance of meritocracy and ethical principles in public organizations and presents findings demonstrating that effective implementation of these principles enhances the quality of public services . By applying content analysis methodology, this research aims to fill a crucial gap in public administration studies .
Benzer Tezler
- Kamu sektöründe örgütsel sinizm ve üretkenlik karşıtı iş davranışlarının incelenmesi
The examination of organizational cynicism and counter productive work behaviors in public sector
TOLGA BAL
Doktora
Türkçe
2019
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriAnkara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NÜKHET MÜGE KART
- Kamu okullarında görev yapan okul yöneticilerine ve öğretmenlere göre eğitim yönetiminde 'beyaz fil sendromu'
'White elephant syndrome' in educational administration, according to school administrators and teachers working in public schools
HASAN ULVİ EVREN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA ERDEM
- Kamu yönetimi ile eğitim yönetiminin karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
HATUN KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECDET KONAN
- Kamuda liyakat sistemi ile göreve alma usulleri arasındaki ilişkinin analizi
Analysis of the relationship between merit system and staffing procedures in public sector
AHMET ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kamu YönetimiGümüşhane ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İMREN PINAR DÜLGAR
- Okul geliştirme bağlamında bir mentörlük uygulaması
Practicing mentorship in school improvement
HALİME GÖZDE KERA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İDRİS ŞAHİN