Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi kaynaklı radyasyonun kardiyogenez üzerindeki etkilerinin zebra balığı embriyolarında incelenmesi
Evaluation of the effects of radiation from cone beam computed tomography on cardiogenesis in zebrafish embryos
- Tez No: 939929
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEBNEM ERÇALIK YALÇINKAYA, PROF. DR. EBRU IŞIK EMEKLİ
- Tez Türü: Diş Hekimliği Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Zebra balığı, embriyo, kalp atım hızı, KIBT, kardiyogenez, radyasyon, zebrafish, embryo, heart rate, CBCT, cardiogenesis, radiation
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Amaç: Bu çalışmada, diş hekimliğinde diagnostik amaçlarla kullanılan konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) cihazından kaynaklanan iyonize radyasyon maruziyetinin, zebra balığı embriyolarındaki kardiyak gelişim ve kardiyotoksisite üzerindeki etkilerinin moleküler düzeyde analiz edilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Zebra balığı embriyoları fertilizasyon sonrası 2.saatte (2 hpf) KIBT cihazı kullanılarak 90 kVp. 10 mA sabit dozda 18 saniye boyunca iyonize radyasyona maruz bırakılmıştır. Kalp atım hızı ölçümleri, sinüs venosus (SV) ve bulbus arteriosus (BA) arasındaki mesafeler değerlendirilmiştir. Oksidan ve antioksidan parametreler spektrofotometrik yöntemlerle, apoptoz ve kardiyotoksisite ile ilgili genlerin ifadeleri qRT-PCR yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular: X-ışını maruziyetine bağlı absorbe edilen vücut dozu 5,69 mSv olarak ölçülmüştür. Oksidan ve antioksidan parametreler karşılaştırıldığında maruziyet grubunda, lipit peroksidasyon düzeyleri ile glutatyon S-transferaz (GST) aktiviteleri artarken, nitrik oksit düzeyleri ile süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz (CAT) aktiviteleri azalmıştır p53 ve bax gen ekspresyonları artarken, bcl-2 gen ekspresyonu azalmıştır. Akridin oranj boyaması sonrası floresan mikroskobunda kalpte apoptotik hücreler gözlenmiştir. slc8a1, rarg, ugt1a6 gen ekspresyonları artmıştır. Maruziyet grubunda kalp atım sayıları kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artarken, kalpte SV-BA arası mesafe azalmıştır. Sonuç: Çalışmamızda KIBT kaynaklı iyonize radyasyonun oksidatif stresi arttırması ile beraber artan GST aktivitesi detoksifikasyon mekanizmalarının uyarıldığını göstermiştir. SOD ve CAT aktivitelerinin azalması ile antioksidan savunma mekanizmalarının yetersiz kalması sonucu apoptoz kaçınılmaz hale gelmiştir. Kalpte izlenen yapısal, fonksiyonel ve moleküler düzeydeki değişiklikler, radyasyonun 'düşük doz' dahi olsa kardiyogenez sürecini olumsuz yönde etkileyebileceğini ve zebra balığı embriyolarının radyasyonun kardiyogenez üzerindeki yapısal ve moleküler etkilerini incelemek için uygun bir model olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study was to analyse the effects of ionising radiation exposure from a cone beam computed tomography (CBCT) unit -which is used for dental radiodiagnostics- on cardiac development and cardiotoxicity in zebrafish embryos at the molecular level. Material and methods: Zebrafish embryos were exposed to ionising radiation from a CBCT unit (90 kVp, 10 mA) for 18 seconds. Heart rate measurements, distances between sinus venosus (SV) and bulbus arteriosus (BA) were evaluated. Oxidant and antioxidant parameters were analysed by spectrophotometric methods and the expression of apoptosis and cardiotoxicity related genes were analysed by qRT-PCR. Results: The absorbed body dose was measured to be 5.69 mSv. Comparing oxidant and antioxidant parameters, lipid peroxidation levels and glutathione S-transferase (GST) activities were increased, whereas nitric oxide levels and superoxide dismutase (SOD) and catalase (CAT) activities were decreased in the exposed group. p53 and bax apoptotic gene levels were increased, whereas bcl-2 gene level was decreased. Apoptotic cells were observed in the heart in fluorescence microscopy after acridine orange staining. slc8a1, rarg, ugt1a6 gene expressions were increased. In the exposure group, the number of heart beats was increased statistically significantly compared to the control group, while the distance between SV-BA in the heart was decreased. Conclusion: In our study, increased GST activity together with increased oxidative stress caused by CBCT-induced ionising radiation showed that detoxification mechanisms were stimulated. Apoptosis became inevitable as a result of inadequate antioxidant defence mechanisms with decreased SOD and CAT activities. The structural, functional and molecular changes observed in the heart showed that radiation may adversely affect the cardiogenesis process even at 'low dose' and that zebrafish embryos are a suitable model to study the structural and molecular effects of radiation on cardiogenesis.
Benzer Tezler
- İnfraorbital foramenin lokasyonunda sonografik görüntülemenin tanı değeri
Diagnostic value of sonographic imaging in the location of the infraorbital foramen
HATİCE GÜLLER
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2024
Diş HekimliğiAtatürk ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMED AKİF SÜMBÜLLÜ
- İç anadolu bölgesinde konik ışınlı bilgisayarlı tomografi ile stiloid proçesin morfometrik olarak değerlendirilmesi
Morpometric evaluation of the styloid process by cone beam computed tomography in the central anatolia region
ZAHİDE MEŞHUR EMRE
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2022
Diş HekimliğiKırıkkale ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELDA MISIRLIOĞLU
- Üst çene gömük kanin dişlerin lokalizasyon ve patolojilerinin konik ışınlı bilgisayarlı tomografi kullanılarak retrospektif olarak değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of the localization and pathologies of impacted maxillary canines using cone beam computed tomography
CEM ALBAYRAK
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2025
Diş HekimliğiEge ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESİN ALPÖZ
- Çene kistlerinin enükleasyon sonrası kemik iyileşmesinin ortopantomografi ve volumetrik bilgisayarlı tomografi ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparison of orthopantomography and volumetric computerized tomography in the evaluation of bone healing after the enucleation of jaw cysts
YASİN ÇAĞLAR KOŞAR
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2019
Diş HekimliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMÜR DERECİ
- Dudak damak yarıklı ve sağlıklı çocuklarda konik ışınlı bilgisayarlı tomografi görüntülerinde maksiller sinüs hacminin ve patolojilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of maxillary sinus volumes and pathologies in children with and without cleft lip and palate using cone beam computed tomography
BÜŞRA DİLARA ALTUN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2021
Diş HekimliğiMarmara ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASIM DUMLU