Yapılandırılmış fiziksel aktiviteye katılımın adölesanların algılanan bedensel okuryazarlığı ile okula ilişkin tutumları ve aktiviteye katılım motivasyonlarına etkisi
The effect of participation in structured physical activity on adolescents' perceived physical literacy, school attitudes, and motivation for physical activity participation
- Tez No: 940150
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVİN GÜNDÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Yapılandırılmış fiziksel aktivite, adölesan, okula ilişkin tutum, fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu, algılanan bedensel okuryazarlık, Structured physical activity, adolescent, school attitude, motivation for physical activity participation, perceived physical literacy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Spor Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Bu araştırma adölesanlarda yapılandırılmış fiziksel aktivite programlarına katılımın algılanan bedensel okuryazarlık ile okula ilişkin tutum ve fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda araştırmada, ön test – son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Van ili İpekyolu ilçesinde yer alan Şehit İbrahim Karaoğlanoğlu Lisesi'nde öğrenim gören 13-18 yaş aralığındaki lise öğrencileri arasından kolay örnekleme yöntemi ile belirlenen 68 öğrenci araştırma örneklemini oluşturmuştur. Araştırmaya katılım süreci sonunda deney grubunda 23, kontrol grubunda ise 29 öğrenci kalmıştır. Deney grubunun 11'i kız, 12'si erkek; kontrol grubunun 16'sı kız, 13'ü erkektir. Deney grubuna 12 hafta süreyle, araştırmacı tarafından hazırlanmış ve farklı branş uzmanları ile akademisyenlerden görüş alınarak yapılandırılmış fiziksel aktivite programı uygulanmıştır. Program; basketbol, masa tenisi, voleybol, bisiklet gibi farklı branşlardan temel becerileri içeren haftada 2 gün 90'ar dakikalık etkinliklerden oluşmuştur. Kontrol grubuna ise herhangi bir müdahale yapılmamıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak üç farklı ölçek kullanılmıştır. Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ), Tekkurşun ve Cicioğlu (2018) tarafından geliştirilmiş; Bedensel Okuryazarlık Ölçeği (ABOÖ), Sum ve arkadaşları (2018) tarafından geliştirilen ölçeğin Yılmaz ve Kabak (2019) tarafından yapılan Türkçe uyarlamasıyla kullanılmıştır. Okula İlişkin Tutum Ölçeği (OİT) ise Alıcı (2013) tarafından geliştirilmiştir. Söz konusu ölçekler, araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Mevcut araştırma kapsamında elde edilen bulgular, deney grubundaki öğrencilerin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu, algılanan bedensel okuryazarlık ve okula ilişkin tutumlarında anlamlı bir artış olduğunu göstermektedir (p < 0,05). Kontrol grubunda ise anlamlı bir değişim gözlenmemiştir. Ayrıca deney grubunda beden kütle indeksi (BKİ) değerleri daha sağlıklı aralıklara yönelirken, kontrol grubunda bu eğilim tersine dönmüştür. Sonuç olarak yapılandırılmış fiziksel aktivite programlarının fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu, algılanan bedensel okuryazarlık ve okula ilişkin tutumu olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Gelecek çalışmalarda ebeveyn ve öğretmenlerin sürece dahil edildiği müdahale programlarının etkilerinin incelenmesi ve uzun vadeli takip çalışmalarına odaklanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the effects of participation in structured physical activity programs on physical literacy, school attitude, and motivation for participation in physical activity among adolescents. In this context, a pretest–posttest control group experimental design was employed. The study sample consisted of 68 high school students aged 13–18, selected through convenience sampling from Şehit İbrahim Karaoğlanoğlu High School, located in the İpekyolu district of Van province. At the end of the data collection process, 23 students remained in the experimental group and 29 in the control group. The experimental group consisted of 11 females and 12 males, while the control group included 16 females and 13 males. A 12-week structured physical activity program, developed by the researcher with input from field experts and academicians, was implemented with the experimental group. The program included basic skills from various branches such as basketball, table tennis, volleyball, and cycling, consisting of 90-minute sessions twice a week. No intervention was applied to the control group. Data were collected using the Motivation Scale for Participation in Physical Activity (MSPPA), the Physical Literacy Scale (PLS), and the School Attitude Scale (SAS). The MSPPA was developed by Tekkurşun and Cicioğlu (2018); the PLS was adapted into Turkish by Yılmaz and Kabak (2019) from the original scale developed by Sum et al. (2018); and the SAS was developed by Alıcı (2013). The findings of the current study revealed significant improvements in the experimental group in terms of motivation for participation in physical activity, physical literacy, and school attitude (p < 0.05). No significant changes were observed in the control group. Additionally, while the Body Mass Index (BMI) values in the experimental group shifted toward healthier ranges, the control group exhibited a reverse trend. In conclusion, structured physical activity programs positively influenced adolescents' motivation for participation in physical activity, physical literacy, and school attitude. Future studies are recommended to focus on the effects of intervention programs involving parents and teachers and to conduct long-term follow-up research.
Benzer Tezler
- Serbest zamanda fiziksel aktiviteye katılımın kadınların öznel iyi oluşu üzerine etkisi
The effect of participation in physical activity in leisure on subjective well-being of women
SİNEM PARLAKYILDIZ
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuğu olan ebeveynlerde sosyal dahil olma, psikolojik iyi oluş ve fiziksel aktiviteye katılım ilişkisi: Bir karma yöntem araştırması
The relationship between social inclusion, psychological well-being, and participation in physical activity among parents of children diagnosed with autism spectrum disorder: A mixed-methods study
RIFAT KEREM GÜRKAN
- Otizmli öğrencilerin kaynaştırma ortamında beden eğitimi dersine katılımlarının Beden Eğitimi Öğretmenleri ve ebeveynler bakış açısından incelenmesi
Investigation of participation of students with autism in inclusive physical education from perspective of Physical Education Teachers and parents
ELİF LERMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
SporGedik ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLARA FATOŞ ÖZER
- Examining the changes in physical activity participation, sedentary behaviors, and eating habits of university students during the COVID-19 pandemic
COVID-19 pandemisi sırasında üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite katılımlarındaki, sedanter davranışlarındaki ve yeme alışkanlıklarındaki değişimlerin incelenmesi
GÜNCEM DİLAN KARAYAPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
SporOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IRMAK HÜRMERİÇ ALTUNSÖZ
- Ebeveynlerin bakış açısından otizmli çocukların fiziksel aktiviteye katılımlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi
Investigation of factors on physical activity participation of children with autism from perspective of parents
EBRU KARACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
SporGedik ÜniversitesiHareket ve Antrenman Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLARA SEVİMAY ÖZER