Darende ilçesinin beşeri ve ekonomik coğrafyası
Human and economic geography of the administrative distirict of Darende
- Tez No: 94051
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KENAN ARINÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 493
Özet
ÖZET DOKTORA TEZİ DARENDE İLÇESİNİN BEŞERÎ VE EKONOMİK COĞRAFYASI Hasbi SOYLU Danışman: Doç. Dr. Kenan ARINÇ 2000-Sayfa :475 Jüri: 1. Prof. Dr. Hayati DOĞANAY 2. Prof. Dr. Ramazan ÖZEY 3. Doç. Dr. Kenan ARINÇ 4. Doç. Dr. İhsan BULUT 5. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZAMAN Araştırma sahasını oluşturan Darende ilçesi, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü sınırları içerisinde yer alır. Yönetim açısından Malatya iline bağlı olan Darende ilçesinin yüzölçümü 1524 km2 kadardır. Bu alam kuzeyde Kuluncak (Malatya), doğuda Hekimhan ve Akçadağ (Malatya), güneybatıdan Elbistan (K.Maraş) ve kuzeybatıdan ise Gürün (Sivas) ilçe yönetim bölgeleri çevrelemektedir. Yukarı Fırat Bölümünde yer alan araştırma sahası, bu bölümün dağlar, vadiler ve yüksek plato düzlüklerinden oluşan morfolojik görünümüyle uyum içerisindedir. Toruna Çayı ile bu akarsuya ait kollar tarafından derin bir şekilde yarılmış olan sahada, yükselti farkları 1300 m.yi aşmaktadır. Araştırma sahası, karasal iklim şartlarının etkisi altında olup, Darende Meteoroloji İstasyonunun 14 yıllık (1977-1990) gözlem verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 11.9 °C ye ulaştığı, ortalama yağış değerlerinin 363 mm'yi aştığı Darende, kışlan ılık, yazlan ise sıcak ve kurak geçmektedir. İnceleme sahasında 1999 yılı itibariyle 1 şehir, 49 köy, 10 mahalle ve 25 mezraa yerleşmesi bulunmaktadır. Söz konusu yerleşme birimlerinde 1997 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre toplam 42 635 nüfus yaşamaktaydı. Belirtilen nüfusun %24.9'u Darende şehrinde, %75.1'i ise kırsal yerleşmelerde oturuyordu. Sürekli nüfus barındıran bu yerleşmelerin dışında sahada dönemlik olarak kullanılan 29 da yayla yerleşmesi bulunmaktadır. Araştırma sahasının en önemli yerleşmesi olan Darende şehri, Tohma Çayı Vadisi'nin aşağı kısmında kurulmuştur. Tohma Çayı vadisinde 950 m.den başlayan şehir yerleşmesi 1200 m.ye kadar çıkabilmektedir. Yerleşme tarihi M.Ö. 4000-5000 yıllarına kadar inen Darende Hititler, Luwiler, Palalar, Huniler, Lidyalılar, Firikyalılar, Asurlar, Romalılar, Emeviler, Abbasiler, Selçuklular ve Osmanlılar gibi pek çok kavim ve devletin hâkimiyet sahası içerisinde kalmıştır. İklim koşullarının ekip-biçme faaliyetini büyük ölçüde kolaylaştırması sonucu, tarım ve hayvancılık nüfusun temel geçim kaynağı haline gelmiştir. Bilhassa kayısı yetiştiriciliği yöredeki en önemli tanmsal faaliyet olup, elde edilen ürün ülke geneline pazarlanmakta hatta büyük ölçüde ihraç edilmektedir. Hayvancılık faaliyeti ise daha çok tarımı destekler nitelikte olup, mera hayvancılığı gelişmiştir. Darende ilçesi, doğal ve beşerî turistik değerler bakımından oldukça zengin bir potansiyele sahiptir. Gerçekten de yörede Hititler, döneminden kalan Aslantaşlar, kaya mezarları, kaleler ve höyükler, Gürpınar Çağlayanı, Balaban İçmeceleri ve Kudret Hamamı önemli turistik değerlerden bazılandır.
Özet (Çeviri)
II ABSTRACT Ph.D. THESIS HUMAN AND ECONOMIC GEOGRAPHY OF THE ADMINISTRATIVE DISTHUCT OF DARENDE Hasbi SOYLU Supervisor : Doç. Dr. Kenan ARINÇ 2000-Pages:475 Juri: 1. Prof. Dr. Hayati DO?ANAY 2. Prof. Dr. Ramazan ÖZEY 3. Doç. Dr. Kenan ARINÇ 4. Doç. Dr. İhsan BULUT 5. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZAMAN Our field of research is the A.D. of Darende, located within the boundaries of Yukarı Fırat part in the East Anatolia Region. It has an acreage of about 1 524 m2 and administrative dependency on the city of Malatya. The area is surrounded by Kuluncak (m.) in the north, by Hekimhan and Akçadağ (Mal.) in the east. By Elbistan (k.m.) in the southwest and by Gürün (Sivas) in the northwest. The field of research is in harmony with the morphologic scene of Yukarı Fırat, composed of difference is over 1300 m. in the field which is deeply split by Tohma stream its tributaries. Under the dominance of continental climate, the field of research has an average temperature of 1 1.9 °C and an average rainfall of 363 mm. According to meteorological observations for 14 years from 1977 to 1990. It has temperate winters and hot and dry summers. There are, 49 villages, 10 quarters and 25 arable field settlements in the field of research, a town itself, as regards 1999. These settlements were inhabited by a total population of 42635 people according to the 1997 census. 24.9% of the population lived in the town center of Darende 75.1% of them in the countryside settlements. Apart from these settlements, there are also 29 high plateau settlements used during a certain period of the year. The town of Darende is the most important settlements place of our field of study and it is situated in the lower part of Tohma Valley. The city settlement begins at a height of 950 m. in the valley of Tohma Stream and reaches up to 1200 m. Having a historical background back to the 4000-5000 B.C., the town has so far been occupied by a lot of races and countries, including, Hittite, Luwi, Paya, Hurri, Lydia, Frigia, Assyria, Roma, Emevi, Abbasi, Seljuks and Ottomans. Climate conditions facilitating the agricultural activities to a large extent, agriculture and animal husbandry have come to be the main source of living for the inhabitants. Especially apricot -growing is the most important agricultural activity in the area; the yields obtained are transferred to the other cities and even exported. Animal husbandry seems to favor the agriculture. The town of Darende has arich potential for natural, human and touristic activities, as well, of the touristic places in the area, Aslantaşlar, from the time of Hittite, are quite outstanding. Also stone tombs, castles and tumulus, Gürpınar waterfall, Balaban Mineral-water springs and Kudret Hamam are visited by thousands of tourists every year.
Benzer Tezler
- Darende halkının kırsal turizme yönelik algı ve düşünceleri
The perceptions and thoughts of residents of Darende about rural tourism
ÖMER DALYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TurizmAtatürk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÇAVUŞ
- Darende (Malatya) çevresinde eosen istifi bentik foraminiferlerinin biyometrik özellikleri
Biometric propeties of benthic foraminiferal of Darenderegion (Malatya) eocene sequence
FATMA ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZA DİNÇER
- Darende havzası (kb Malatya) paleojen istifinin bentik foraminiferlerinin mikropaleontolojik incelemesi ve ortamsal yorumu
Micropaleontological investigation and environmental interpretation of benthic foraminifera of paleogene sequence in Darende basin
FEYZA DİNÇER
Doktora
Türkçe
2009
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ AVŞAR
- Darende ilçesi kasaba ve köylerinde dini hayat
Religion in Darende and its town and willages
A. FARUK SİNANOĞLU
- Malatya ili Darende ilçesi kayısı ağaçlarında zararlı yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) türleri ve popülasyon yoğunluklarının belirlenmesi
Determination of the bark beetles (Coleoptera: Scolytidae) species and their population density on apricot trees in Darende district of Malatya province
ABDULSAMET KARAAĞAÇ