Hadislerde ezanın teşrii ve ibadet değeri
The legislative establishment and worship value of the adhān in the hadiths
- Tez No: 940735
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FAHRİ HOŞAB
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hadis, Ezan, Şiâr, İbadet, Müezzin, Hadith, Adhan, Symbol, Worship, Muezzin
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
“Hadislerde Ezanın Teşrîi ve İbadet Değeri”başlıklı bu yüksek lisans tezi, İslâm'ın şiârlarından biri olan ve ibadet hayatında önemli bir konuma sahip bulunan ezanın, hadis kaynaklarında yer alan rivayetlerin tahlili yoluyla teşrî kılınışını ve ibadet niteliğini incelemektedir. Araştırmada, hadisler ve rivayet değerlendirmeleri çerçevesinde ezanın teşrî süreci, uygulama biçimi, müesseseleşmesi, icrasına dair detaylar, ibadet olarak taşıdığı değer ve amelî fazilet yönü ele alınmıştır. Bu çalışma, ezanın teşrî sürecini yalnızca tarihsel bir çerçevede ele almakla kalmamakta, aynı zamanda hadis ilmi bağlamında sened ve metin tenkidi yöntemleriyle rivayetlerin analitik biçimde incelenmesini de içermektedir. Böylece, ezanın Hz. Peygamber döneminde nasıl şekillendiği, hangi rivayetlerle temellendirildiği ve sahâbe tarafından nasıl anlaşılıp uygulandığı sorularına cevap aranmaktadır. Ayrıca ezanın ibadet değeri, yalnızca şeklî bir uygulama olarak değil, aynı zamanda Müslüman bireyin ve toplumun mânevî dünyasını inşa eden çok yönlü bir anlam taşıyıcısı olarak ele alınmıştır. Bu yönüyle tez hem hadis literatürüne katkı sunmakta hem de ezanın dinî hayattaki fonksiyonunu daha derinlikli bir şekilde ortaya koymayı hedeflemektedir. Araştırmanın temel problemlerinden biri, ezanın teşrî sürecinin klasik teşrî mekanizmalarının dışında, sâdık rüyalar ve nebevî tasdik yoluyla gerçekleşmiş olmasıdır. Bu yönüyle ezan hem istisnaî bir teşrî örneği hem de ibadet vasfı taşıyan bir uygulama olarak ayrıntılı biçimde incelenmeye değer bir konudur.
Özet (Çeviri)
This master's thesis, titled“The Legislative Establishment and Spiritual Significance of the Adhān in Hadith Literature,”explores the tashrīʿ (legislative process) and devotional nature of the adhān, which holds a central place among the symbolic practices (shaʿāʾir) of Islam and plays a vital role in Muslim religious life. Through a detailed examination of narrations found in hadith sources, the study analyzes the emergence, performance, institutionalization, and practical merits of the adhān using classical hadith methodology. Rather than limiting the subject to a historical overview, the research applies both isnād (chain of transmission) and matn (textual content) criticism to evaluate the authenticity and significance of the relevant reports. It seeks to understand how the adhān was introduced during the Prophet Muḥammad's time, the narrations that support it, and the way it was perceived and practiced by the Companions. The thesis approaches the adhān not simply as a ritualistic announcement but as a profound religious expression that shapes individual spirituality and reinforces collective religious identity. In doing so, it contributes to the field of hadith studies while offering deeper insights into the spiritual and communal dimensions of Islamic worship. A central focus of the study is the exceptional legislative nature of the adhān. Unlike many other religious rulings instituted through direct revelation, the adhān was established through truthful dreams (ruʾyā ṣādiqa) experienced by the Companions and subsequently affirmed by the Prophet. This unique mode of legislation makes the adhān a distinct and noteworthy example within Islamic legal and devotional tradition, deserving of thorough scholarly attention.
Benzer Tezler
- الأحكام الفقهية المتعلقة بفصل الشاء( العبادات نموذجاً )
Kış mevsimine ilişkin fıkhî hükümler
IHSAN SHARIF OMER
- Buhârî'nin El-Câmiu's-Sahîh'indeki ezanla ilgili rivayetlerin hadis tekniği ve yorumu açısından değerlendirilmesi
Analayses the techniques and comments about narrate of hadith for adhan in Bukhari?s Al-Câmiu?s-Sahîh
MUSA BİLGİÇ
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Hadislerde mecazi unsurlar ve yorumu
The metaphorical elements in the hadith and their interpretations
MUAMMER BAYRAKTUTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALAT SAKALLI
- Hadislerde ölüm karşısında Müslüman tavrı
Müslim attitude aganist death in hadithes
SEMİH ACET
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM CANAN
