Tarla koşullarında bor uygulamasının yer fıstığında bor beslenmesi, bazı verim ve kalite parametreleri üzerineetkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of boron application on boron nutrition, yield and quality parameters in peanut in field conditions
- Tez No: 941102
- Danışmanlar: PROF. DR. AYFER ALKAN TORUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Bor, Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.), Uygulama metodu, Verim, Boron, Peanut (Arachis hypogaea L.), Oil and Protein Ratio, Yield
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mühendislik Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Mikro besinler elementleri, baklagil ve yağlı tohumlu bitkilerin verimini artırmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu mikro besinler arasında yer alan bor (B), hücre bölünmesinde, bakla ve tohum oluşumunda önemli bir rol oynayan temel mikro besinlerden biridir. Bu çalışma yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) bitkisinde farklı B dozlarının ve uygulama yöntemlerinin B beslenmesi, verim ve bazı verim parametreleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla 2024 yılında Adana İli Yüreğir İlçesinde Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Hacıali İşletmesi arazisinde yürütülmüştür. Deneme, tesadüf blokları faktöriyel deneme desenine göre, dört tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada bitki materyali olarak Ayşehanım yerfıstığı çeşidi kullanılmıştır. Bor uygulamaları; Kontrol (tabandan yalnız N ve P gübrelemesi yapılmış), Topraktan B uygulaması (dekara 1 kg, 2 kg, 4 kg ve 8 kg Etidot-67 olacak şekilde, taban gübresi ile birlikte aynı dönemde uygulanmış), Yapraktan B uygulaması (300 mg L-1 Etidot-67 çözeltisi, çiçeklenme döneminde ve onbeş gün sonra olmak üzere üzere iki kez, tüm bitkilere sırt pülverizatörü ile uygulanmış) ve Toprak+yapraktan B uygulaması: (dekara 1 kg, 2 kg, 4 kg ve 8 kg Etidot-67 topraktan 1 defa uygulanmış; ayrıca 300 mg L-1'lik Etidot-67 çözeltisi çiçeklenme ve onbeş gün sonra iki kez yapraktan uygulama) gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, B uygulamalarının bitki başına meyve ağırlığını 46.7- 81.3 g, bitki başına meyve sayısını 24.1-37.0 adet, 100 tane ağırlığını 102.5- 117.5 g, I. kalite meyve oranını 56.22-67.35 (%), II. kalite meyve oranını 31.43-40.80 (%), meyve iç oranı 69.4-72.0 (%), tane verimini 315.8-437.0 kg da-1, protein içeriğini 21.64-27.45 (%), yağ oranını 46.0-48.8 (%), tane B konsantrasyonu 34.2 g kg-1 47.9 mg kg-1 ve yeşil aksam B konsantrasyonu 17.08 mg kg-1-20.93 mg kg-1 arasında değiştiği belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, B uygulamaları arasında verim ve verim parametreleri bakımından değerlendirildiğinde, yapraktan 300 g ha-1 ve topraktan 2 veya 4 kg ha-1 dozlarında B uygulamasının en etkili olduğu ortaya konulmuştur. Dolayısıyla, Çukurova koşullarında aynı üretim sezonunda hem toprak hem de yapraktan B uygulamasının B noksanlığından kaynaklı verim ve kalite kayıplarını önlemede etkili bir strateji olabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Micronutrients play a significant role in increasing the yield of leguminous and oilseed crops. Among these, boron (B) is an essential micronutrient that contributes to cell division as well as pod and seed development. This study was carried out in 2024 to determine the effects of different B doses and application methods on B nutrition, yield, and selected yield parameters in peanut (Arachis hypogaea L.). The experiment was carried out in the Hacıali Farm of the Eastern Mediterranean Agricultural Research Institute, located in the Yüreğir district of Adana Province, Türkiye. The field trial was designed according to a randomized complete block design in factorial arrangement with four replications. The peanut cultivar“Ayşehanım”was used as the plant material. Boron treatments were applied as follows: Control (only N and P fertilizers applied to the soil), Soil B application (1, 2, 4, and 8 kg ha⁻¹ of Etidot-67 applied once at planting along with basal fertilizers), Foliar B application (300 mg L⁻¹ of Etidot-67 solution applied twice using a backpack sprayer—at flowering and fifteen days later), and Combined soil + foliar B application (1, 2, 4, and 8 kg ha⁻¹ of Etidot-67 applied to the soil once, plus 300 mg L⁻¹ foliar spray applied twice as described). The results showed that B applications influenced plant performance with pod weight per plant ranging from 46.7 to 81.3 g, pod number per plant from 24.1 to 37.0, 100-seed weight from 102.5 to 117.5 g, proportion of grade I pods from 56.22% to 67.35%, grade II pods from 31.43% to 40.80%, shelling percentage from 69.4% to 72.0%, seed yield from 315.8 to 437.0 kg ha⁻¹, protein content from 21.64% to 27.45%, oil content from 46.0% to 48.8%, seed B concentration from 34.2 to 47.9 mg kg⁻¹, and B concentration in shoot from 17.08 to 20.93 mg kg⁻¹. Among the treatments, foliar application of 300 g ha⁻¹ B and soil application of 2 or 4 kg ha⁻¹ B were found to be the most effective in improving yield and yield-related parameters. Consequently, it is concluded that under Çukurova conditions, the combined application of B via both soil and foliar methods within the same growing season may serve as an effective strategy to prevent yield and quality losses caused by B deficiency.
Benzer Tezler
- Emen ovasında (Niğde-Bor) tahıllar ve yoncada sorun olan eremopyrum orıentale'nin idaresinde toprak işleme ve ekim zamanının etkisi
The effects of soil tillage and planting times on eremopyrum orientale which is a problem in cereal and alfaalfa cultivation of emen plain (Ni̇ğde-Bor)
ZEKERİYA MALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖNEN
- Artan dozlarda bor uygulamasının tarla koşullarında damla sulama ile yetiştirilen çeltik (Oryza sativa L.) bitkisinin beslenmesi ve verimi üzerine etkisi
The effect of increasng doses of boron on the nutrition and yield of paddy (Oryza sativa L.) grown by drip irrigation in field conditions
ORHAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİNÇ ADİLOĞLU
- Bor uygulamasının ketenin tarımsal ve teknolojik özelliklerine etkileri
Effects of boron application on agricultural and technological properties of flax
ADEM RENDECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN KURT
- Toprakta kurşun (Pb), kadmiyum (Cd) ve bor (B) elementlerinin şelatör desteğiyle kolza (Brassica Napus L.) bitkisi kullanılarak fitoremediasyon yöntemiyle giderilmesi
Phytoremedıaton of Pb, Cd, and B contamınated soıls usıng chelates wıth canola (Brassica Napus) plant
ASLIHAN ESRİNGÜ
Doktora
Türkçe
2012
ZiraatAtatürk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN TURAN