Uygur Şair Zuhûrî'nin 'Divan-ı Zuhuri' adlı eserinde söz varlığı incelemesi'
'An Analysis of the Lexical Richness in the Work 'Divan-ı Zuhuri' by the Uyghur Poet Zuhûrî
- Tez No: 941244
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RABİA ŞENAY ŞİŞMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
Uygurlar, 19. yüzyılın başından beri Mançu ve Çin hanlıklarına karşı bağımsızlık mücadelelerini vermişlerdir. Bu siyasi karışıklık döneminde durağanlaşan Uygur Edebiyatı'nın canlandırılmasında ve Çağdaş Uygur Edebiyatı'nın temelinin atılmasında hem hükümdar hem de şair olarak Zuhûrîddin Hekim Bey önemli bir rol oynamıştır. Bu tez, şair Zuhûrîddin Bey'e ait olduğu sonradan tespit edilen Divân-ı Zuhûrî adlı eser üzerinde yapılan“Metin, Söz Varlığı İnceleme, Dizin”biçimindeki çalışmamızdır. Tezin Giriş bölümünde, Doğu Türkistan tarihi, Uygur edebiyatı ve Uygur Klasik edebiyat döneminin özellikleri aktarılmıştır. Bu bölümde, Çing Sülalesi devrindeki edebiyatın tarihi gelişimine, Çağdaş Uygur edebiyatı ve önemli şahsiyetlerine değinilmiştir. Giriş bölümünün sonunda Zuhûrîddin Hekim Bey ve eseri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Latinize edilmiş metin bulunmaktadır. Burada Arap harfli Uygur yazısıyla düzenlenmiş Divân-ı Zuhûrî adlı yazma eser üzerinde çeviri yazı yöntemi uygulanmıştır. Üçüncü bölümünde, metnin Türkiye Türkçesine çevrilmiştir. Gramer İncelemesi bölümü, şekil bilgisi ve imla başlıklarını içermektedir. Şekil bilgisi kısmında, isim ve fiilin sadece yapım ekleri incelenmiştir. İmla bölümünde, farklı yazım niteliklerini metinden tespiti yapılmış tanıklamalarla örneklendirilmiştir. Dizin bölümünde, metnin söz varlığı sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
Since the early 19th century, the Uyghurs have been engaged in independence struggles against the Manchu and Chinese dynasties. During this period of political turmoil, ZuhûrîddinHekim Bey played a significant role both as a ruler and as a poet in revitalizing Uyghur literature, which had stagnated, and in laying the foundations of modern Uyghur literature. This thesis is a study of Divân-ı Zuhûrî, a work attributed to poet Zuhûrîddin Bey, focusing on“Text, Vocabulary Analysis, and Index.”In the Introduction of the thesis, the history of East Turkestan, Uyghur literature, and the characteristics of the Classical Uyghur literature period are discussed. This section also covers the development of literary history during the Chinese Dynasty period and mentions the important figures of modern Uyghur literature. At the end of the introduction, information about Zuhûrîddin Hekim Bey and his work is provided. In the second section, the manuscript Divân-ı Zuhûrî, written in Uyghur script using Arabic letters, has been transcribed into the Latin alphabet using transcription symbols. In the third section, the Turkish translation of the text is provided. The Analysis section includes morphology and orthography. The morphology part examines only the derivational suffixes of nouns and verbs. The orthography section identifies and exemplifies different writing characteristics found in the text. In the Index section, the vocabulary of the text is listed.
Benzer Tezler
- Bir tasavvuf apolojisi örneği olarak İbn Âbidîn'in Sellü'l-hüsâm adlı eserinin değerlendirilmesi
The evaluation of Ibn Âbidin's work titled Sellü'l-husâm as an example of apology of sufi
ABDULMECİT SÖKÜTLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUD ESAD ERKAYA
- Muhammedcan Raşidin'in seçme şiirleri üzerine dil ve üslup incelemesi
Examination of language and style in selection poems of Muhammedcan Rashidin
NAZLI YILDIRIMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYSUN DEMİREZ GÜNERİ
- 20. yüzyıl Uygur edebiyatının önemli temsilcilerinin hayatı, eserleri ve edebi kişiliği
Vital, works and literary personality of the important representatives of the 20th century Uyghur literature
MAMUTIJIANG AIERKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENVER KAPAĞAN
- Mesnevî-i Harâbâtî (İnceleme-metin)
Başlık çevirisi yok
HAYATULLAH HAYAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ÖGER
- Abdulhalik Uygur'un şiirlerinin Uygur Türkçesi'nin dil özellikleri açısından incelenmesi
Studying on the poems of Abdulhalik Uygur from the aspect of Uighur language's linguistic features
LÜTFİHAN TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT KAŞGARLI