Türk destanlarında tören ve kutlamalar
Ceremonies and celebrations in Turkish epics
- Tez No: 941558
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ORHAN FATİH KUŞDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 414
Özet
Destan, bir milletin her türlü duygu ve düşüncelerini barındıran, hayat tarzını yansıtan halk edebiyatı ürünüdür. İçerisinde kültürel unsurlar barındıran ve bu birikimlerini günümüze aktaran destanlar, üretildiği toplum içindeki kültür hazinesini muhafaza ederek geçmişle gelecek arasında değerli bir bağ kurar. Destan, her toplum için kıymetli bir hazinedir. Destanın oluşabilmesi için toplumu derinden etkileyen ve uzun yıllar iz bırakabilecek bir olayın ortaya çıkması gerekmektedir. Destanlar; milletlerin kültürünü, sosyal hayatını, değerlerini yansıtan tören ve kutlamaları içerisinde barındırarak ait oldukları toplumun yaşam biçimini yansıtır. Destanlar, ulusal değerlerin yeniden canlandırılarak yaşatılmasını sağlar. Bir milletin sosyal hayatında uygulanan ve benimsenen törenler, uyulması gerekilen kurallar bütünüdür. Törenler, mutluluk ya da hüzün veren herhangi bir olay aracılığıyla topluma ilan edilmektedir. Aynı zamanda bir olayın anlamının güçlendirilmesi için yapılan toplantılardır. Yapılan törenler, zaman içerisinde şekillenerek bir sembol hâline gelir ve bu sayede kutlanan olayın değeri daha da artar. Toplumların eğitim seviyesi, kültürel kimliği, gelenek ve görenekleri, ahlaki değerleri tören ve kutlamalar sayesinde ortaya konmaktadır. Türk destanları, tören ve kutlamalar açısından zengindir. Destanlar, Türk coğrafyasındaki değerleri görmemize olanak sağlamaktadır. İncelediğimiz destanlarda bahsedilen ve insan hayatı için önem taşıyan doğum, ad alma ya da verme, evlilik, ölüm, defin ve ölü aşı, misafir ağırlama, veda töreni, av ve savaş hazırlığı, kahramanın dönüşü, kağan tayini, oyun ve eğlenceler gibi birçok unsur, törenler aracılığıyla topluma ilan edilmektedir. Törenler ve kutlamalar her uygulandığında anlam kazanır. Bu, toplumun kültürünün yaşatılması ve devamlılığı açısından oldukça önemli bir durumdur. Törenlerde giyilen kıyafetler, kullanılan müzik aletleri, sergilenen çeşitli hareketler ve sözler, töreni yaşatmayı ve daha kuvvetli hâle getirmeyi amaçlar.“Türk Destanlarında Tören ve Kutlamalar”başlıklı yüksek lisans tez çalışmamızda, Türk destanlarında görülen tören ve kutlamalar ele alınmıştır. Amacımız, Türk boylarının tören ve kutlamalarından yola çıkarak sosyal hayat, doğum, evlilik ve ölüm sırasında yapılan uygulamaları, yeme ve içme adetleri gibi birçok konu hakkında bilgi vermektir. Sosyal hayatı konu alan tören ve kutlamalara ait başlıklar sınıflandırılarak verilmiştir. Destanlarda yer alan tören ve kutlamalar, Türk kültürünün yaşatılması ve devamlılığı açısından önemlidir. Bu çalışmamız, Türk destanlarında tören ve kutlamaları tespit etmek amacıyla yapılmış bir çalışmadır. Türk destanları, içerisinde birçok boy ve destan içermektedir. Destanlarda geçen tören ve kutlamalar çeşitli başlıklarla incelenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Epic is a product of folk literature that contains all kinds of feelings and thoughts of a nation and reflects its lifestyle. Epics that contain cultural elements and transmit these accumulations to the present day, preserve the cultural treasure of the society in which they were produced and establish a valuable bond between the past and the future. Epic is a valuable treasure for every society. In order for the epic to occur, an event that deeply affects society and can leave a mark for many years must occur. Epics reflect the lifestyle of the society they belong to by containing ceremonies and celebrations that reflect the culture, social life and values of the nations. Epics ensure that national values are revived and kept alive. The ceremonies implemented and adopted in the social life of a nation are a set of rules that must be followed. Ceremonies are announced to the society through any event that brings happiness or sadness. They are also meetings held to strengthen the meaning of an event. Ceremonies take shape over time and become a symbol, thus increasing the value of the celebrated event. The education level, cultural identity, traditions and moral values of societies are revealed through ceremonies and celebrations. Turkish epics are rich in ceremonies and celebrations. Epics allow us to see the values in Turkish geography. Many elements such as birth, taking or giving a name, marriage, death, burial and burial, hosting guests, farewell ceremony, hunting and war preparations, return of the hero, appointment of the kagan, games and entertainments are mentioned in the epics we have examined and are important for human life. It is announced to the society through. Ceremonies and celebrations gain meaning every time they are practiced. This is a very important situation for the survival and continuity of the culture of the society. The clothes worn during the ceremonies, the musical instruments used, the various movements and words displayed aim to keep the ceremony alive and make it stronger. In our master's thesis titled“Ceremonies and Celebrations in Turkish Epics”, the ceremonies and celebrations seen in Turkish epics were discussed. Our aim is to provide information about many issues such as social life, practices during birth, marriage and death, eating and drinking customs, based on the ceremonies and celebrations of Turkish tribes. Titles of ceremonies and celebrations related to social life are classified and given. The ceremonies and celebrations in the epics are important for the survival and continuity of Turkish culture. This study was conducted to identify ceremonies and celebrations in Turkish epics. It contains many tribes and epics among Turkish epics. The ceremonies and celebrations in the epics have been tried to be examined under various headings.
Benzer Tezler
- Sibirya Türk destanlarında törenler ve kutlamalar
Ceremonies and celebrations on the Siberian Turkic epic
BÜŞRA KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ERSÖZ
- Kırgız destanlarında törenler ve kutlamalar
Ceremonies and celebrations in Kyrgyz epics
EMRE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KUNDAKCI
- Eski Türk destanlarında toplum ve yönetim
Society and administration in the old Turkic epics
MUSTAFA CAN TİRYAKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Tarihİstanbul ÜniversitesiGenel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ AHMETBEYOĞLU
- Kırgız Türklerinde kut inancı
The beliefs of Kyrgyz's in 'kut'
ZEYNEP AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. NERİN YAYIN
- Kırgız Türklerinin arkaik destanlarında mitik unsurlar
Mythical elements in the archaic epics of Kyrgyz Turks
ADİL ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Halk Bilimi (Folklor)Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TORUN