Geri Dön

14.yy. Doğu Roma (Bizans) müziği teorisyeni Manuel Bryennios'un 'Harmonika' (Ahenk Bilimi) isimli el yazmasının incelenmesi

An analysis of the manuscript titled 'Harmonica' by Manuel Bryennios, a theorist of Eastern Roman (Byzantine) music from the 14th century

  1. Tez No: 941768
  2. Yazar: ERDİNÇ YALINKILIÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NAZİFE OYA LEVENDOĞLU, PROF. DR. CENK GÜRAY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Müzik, Sanat Tarihi, Tarih, Music, Art History, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 781

Özet

Bu çalışma, Bizans müzik teorisyeni Manuel Bryennios'un (Μανουήλ Βρυέννιος, 1260-1320 civarı)“Harmonika”adlı el yazmasını incelemektedir. Bryennios, Orta Çağ Bizans döneminde müzik teori eseri yazan son büyük müzik teorisyenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Eseri“Harmonika”, Antik Yunan müzik teorisinin Bizans dönemine nasıl aktarıldığını ve dönemin müzik düşüncesine nasıl entegre edildiğini ortaya koyan en önemli kaynaklardan biridir. Eser, Kuadrivium geleneğine bağlı olarak Pythagorasçı, Aristoksenosçu ve Ptolemaiosçu yaklaşımların bir sentezini sunmakta ve Bizans müziğinin teorik çerçevesine önemli katkılar sağlamaktadır. Tez, Harmonika'nın Türkçe çevirisini sunmakla birlikte, metinsel ve teorik analizini yaparak, eserde ele alınan temel müzik kavramlarını—tetrakord, genos, tonos/tropos, metabolē gibi—sistematik biçimde incelemektedir. Aynı zamanda, eserin Bizans müziğinde oktōēkhos sistemiyle olan bağlantıları, Antik Yunan ve Orta Çağ İslam müzik teorisiyle kurduğu ilişkiler değerlendirilmiştir. Eser, coğrafyamızdaki müziğin teorik yönleri hakkında önemli bilgiler sunan Bizans döneminin nadir metinlerinden kabul edilebilir.

Özet (Çeviri)

This study examines the manuscript Harmonika by the Byzantine music theorist Manuel Bryennios (Μανουήλ Βρυέννιος, ca. 1260–1320). Bryennios is regarded as one of the last major music theorists to have written a theoretical treatise on music during the Byzantine Middle Ages. His work, Harmonika, is one of the most significant sources illustrating how Ancient Greek music theory was transmitted to the Byzantine period and integrated into the musical thought of the time. Rooted in the Quadrivium tradition, the treatise synthesizes Pythagorean, Aristoxenian, and Ptolemaic approaches, contributing substantially to the theoretical framework of Byzantine music. This dissertation provides a Turkish translation of Harmonika alongside a textual and theoretical analysis, systematically examining fundamental musical concepts presented in the manuscript—such as the tetrakord, genos, tonos/tropos, and metabolē. Additionally, the study evaluates the treatise's connections to the oktōēkhos system in Byzantine music and its relationship with both Ancient Greek and medieval Islamic music theory. As one of the rare Byzantine texts offering critical insights into the theoretical aspects of music within our geographical region, Harmonika holds a unique place in the historical study of music theory.

Benzer Tezler

  1. Türk dönemi Komana Antik Kenti'ndeki (12-14. yy.) koyun ve keçi ossa metacarpalıa ile ossa metatarsalıa kemiklerinin osteometrik olarak incelenmesi

    Osteometric examination of sheep and goat ossa metacarpalia and ossa metatarsalia bones in Komana Ancient City (12-14 century) in the Turkish period

    FİLİZ KOYUNCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    AnatomiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Anatomi (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURCU ONUK

  2. Rumelifeneri Kalesi restorasyon projesi (2 cilt)

    Restoration project of the Rumelifeneri fortress

    REYHAN EVRİM KARADAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. K. KUTGÜN EYÜPGİLLER

  3. Hierapolis güney nekropolü

    The Southern necropolis at Hierapolis

    CELAL ŞİMŞEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    ArkeolojiSelçuk Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RAMAZAN ÖZGAN

  4. İran coğrafyasından Roma dünyasına Mitraizmin incelenmesi

    The examination of Mithraism, from Iran territory to Roman world

    SOHEILA MAHDIKIA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ArkeolojiEge Üniversitesi

    Turizm Rehberliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERAP ÖZDÖL KUTLU

  5. İzmir yarımadasında Türk dönemi dini mimarisi

    Turkish period religious architecture in Izmir peninsula

    SEVGİ ÇALIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET TOP