Ekonomide yapısal değişimin iktisadi büyüme üzerine etkisi
The impact of structural transformation on economic growth
- Tez No: 941814
- Danışmanlar: PROF. DR. SERAP BEDİR KARA, PROF. DR. AYLİN SOYDAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzurum Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Yapısal değişim, tarım, sanayi ve hizmet sektörleri arasında ekonomik faaliyetlerin yeniden dağıtılması olarak tanımlanmaktadır. Ancak yapısal değişim yalnızca sektörel hareketlilikle açıklanamayacak kadar karmaşık bir süreç olduğundan sürecin daha geniş bir perspektif ile ele alınması gerekmektedir. Bu bağlamda yapısal değişim, ekonomik karmaşıklık ve küresel değer zinciri kavramları ile birlikte incelenebilir. Bu tez, ekonomik karmaşıklık ve küresel değer zincirine katılımın yapısal değişimle olan ilişkisini ve bu dinamiklerin iktisadi büyüme üzerindeki etkilerini hem teorik hem de ampirik düzeyde incelemeyi amaçlamaktadır. Ekonomik karmaşıklık ve küresel değer zincirine katılım, yapısal değişim süreçlerini anlamada ve ülkeler arasındaki farklılıkları kıyaslamada önemli göstergeler olduğundan, bu değişkenlerin ekonometrik analizlerde kullanılmaları önem arz etmektedir. Bu doğrultuda tezde, yıllara ait veri kısıtı nedeniyle, 1995–2021 dönemi için ekonomik karmaşıklık ile iktisadi büyüme ilişkisi ve 1991–2018 dönemi için ise küresel değer zincirine katılım ile büyüme ilişkisi G-19 ülkeleri özelinde ele alınmıştır. Yapısal değişimin ekonomik karmaşıklık ve küresel değer zinciri ile ilişkilendirilmesi yaklaşımı, ülkeler arasındaki yapısal farklılıkları anlamaya ve iktisadi büyüme dinamiklerini incelemeye katkı sağlaması nedeniyle tezin özgün değerini oluşturmaktadır. Panel veri analizinde, uygun birim kök ve eşbütünleşme testlerinin yanı sıra, eşbütünleşme denkleminde doğru tahmincinin seçilmesi için serilerin yatay kesit bağımlılık ve homojenlik özellikleri belirlenmelidir. Bu amaçla, T>N özelliği dikkate alınarak Breusch-Pagan (LM) yatay kesit bağımlılık testi ve Pesaran ve Yamagata (2008) tarafından geliştirilen homojenlik testleri uygulanmış ve bu testlerin sonuçları dikkate alınarak uygun birim kök testleri kullanılmıştır. Serilerin uzun dönemde birlikte hareket edebileceği düşünülerek, Westerlund ve Edgerton (2008) Panel LM Eşbütünleşme Testi ve Westerlund (2006) Çoklu Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Testi ile uzun dönemli ilişkinin varlığı araştırılmıştır. Uzun dönemli ilişkinin tespiti sonrasında, uzun dönem katsayıları CCE ve AMG tahmincileri ile önce kırılmasız, ardından ise yapısal kırılmalı modeller için tahmin edilmiştir. Ampirik analizden elde edilen bulgulara göre, ekonomik karmaşıklığın ve küresel değer zincirine katılımın iktisadi büyüme üzerindeki etkisinin kesitlere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ekonomik karmaşıklık modelindeki analiz sonuçları, ekonomik karmaşıklığın iktisadi büyüme üzerindeki etkisinin hizmet sektörünün ekonomideki rolü, sanayileşme düzeyi ve ülkelerin gelişmişlik seviyesi ile doğrudan ilişkili olduğuna işaret etmektedir. Küresel değer zinciri modeline ait analiz sonuçları ise, küresel değer zincirine katılımın iktisadi büyümeye etkisinin, küresel değer zincirine ileriye ve geriye doğru katılımın yapısına göre değişiklik gösterebileceğine dikkat çekmektedir. Bu bulgular, mevcut büyüme ve yapısal değişim literatürüne yeni bir bakış açısı kazandırmakta olup, iktisadi büyüme ve yapısal değişim sürecinin daha kapsamlı ve çok boyutlu bir şekilde ele alınmasını teşvik etmektedir.
Özet (Çeviri)
Structural transformation is defined as the reallocation of economic activities among the agriculture, industry, and services sectors. However, since structural transformation is a complex process that cannot be explained solely by sectoral mobility, it needs to be addressed from a broader perspective. In this context, structural change can be examined together with the concepts of economic complexity and global value chain. This thesis aims to analyze the relationship between economic complexity and global value chain participation with structural change and the effects of these dynamics on economic growth at both theoretical and empirical levels. Since economic complexity and participation in the global value chain are significant indicators in understanding structural transformation processes and comparing differences among countries, it is important to use these variables in econometric analyses. In this respect, due to the data limitations for the years, the relationship between economic complexity and economic growth for the period 1995–2021 and the relationship between participation in the global value chain and growth for the period 1991–2018 were discussed specifically for G-19 countries. The approach of relating structural transformation to economic complexity and the global value chain constitutes the original value of the thesis as it contributes to understanding the structural differences between countries and examining the dynamics of economic growth. In panel data analysis, in addition to appropriate unit root and cointegration tests, the cross-sectional dependence and homogeneity properties of the series should be determined in order to select the correct estimator in the cointegration equation. For this purpose, considering the T >N feature, the Breusch-Pagan (LM) cross-sectional dependence test and the homogeneity tests developed by Pesaran and Yamagata (2008) were applied and appropriate unit root tests were used based on the results of these tests. Assuming that the series may move together in the long run, the existence of a long-term relationship was investigated using the Westerlund and Edgerton (2008) Panel LM Cointegration Test and the Westerlund (2006) Panel Cointegration Test with Multiple Structural Breaks. Following the identification of the long-term relationship, the long run coefficients are estimated with the CCE and AMG estimators, first for the models without structural breaks and then for the models with structural breaks. According to the findings obtained from the empirical analysis, it has been determined that the effect of economic complexity and participation in the global value chain on economic growth varies accross sections. The results of the analysis in the economic complexity model indicate that the impact of economic complexity on economic growth is directly related to the role of the service sector in the economy, the level of industrialization and the development level of countries. The results of the analysis of the global value chain model point out that the impact of participation in the global value chain on economic growth may vary depending on the structure of forward and backward participation in the global value chain. These findings provide a new perspective to the existing growth and structural change literature and encourage a more comprehensive and multidimensional approach to the economic growth and structural change process.
Benzer Tezler
- A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach
Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım
BAHADIR ÇAKMAK
Doktora
İngilizce
2014
BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖCAL
- Uluslararası Para Fonu (I.M.F.) destekli istikrar programları ve 1980 sonrası Türkiye uygulamaları
Stabilization programmes supported by International Monetary Fund (I.M.F.) and post 1980 experiences of Turkey
SEYHUN DOĞAN
- Toplumsal farklılaşma ve Türkiye'de yoksulluk sorununun ölçümü
Poverty, and analysis about Turkey
ESRA TUĞBA ERTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT BİLGİN
- System dynamics model of inflation
Enflasyonun sistem dinamiği modeli
ENGİN SANSARCI
Doktora
İngilizce
2016
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ATIL AŞICI
- Gelir dağılımı teorisi, politikası ve 1980 sonrası Türkiye'de gelir dağılımının sonuçlarına ilişkin mukayeseli statik bir analiz
The Theory and policy of income distribution and a comparative static analysis upon the results of income distribution in Turkey after 1980
TİMUÇİN ZÜNBÜL