Kategorik değişkenlerde koşullu bağımsızlık yapısının grafiksel modeller ile incelenmesi
Investigation of the conditional independence structure in categorical variables using graphical models
- Tez No: 941925
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YILDIRIM DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu tez, kategorik değişkenlerde koşullu bağımsızlık yapısının grafiksel modeller ile incelenmesini ele almaktadır. Günümüz dijital çağında çocukların internet kullanım alışkanlıkları hızla değişmekte ve internet, eğitimden eğlenceye kadar birçok farklı amaç için kullanılmaktadır. Çalışmada, çocukların internet kullanım amaçları ile yaş ve cinsiyet değişkenleri arasındaki bağımsızlık ilişkisi araştırılmıştır. Grafiksel modeller, çok değişkenli veri setlerinde değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemeye olanak tanıyan güçlü bir analiz yöntemidir. Bu çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2021 yılı Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması verileri kullanılarak çocukların internet kullanım davranışları analiz edilmiştir. Modelleme sürecinde R ve MIM 3.2.1 paket programları kullanılarak grafiksel modelleme yöntemi uygulanmış ve elde edilen sonuçların güvenilirliği değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, çocukların internet kullanım amaçlarının yaş ve cinsiyet değişkenlerine bağlı olarak farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Özellikle eğitim, iletişim, bilgi paylaşımı, eğlence ve bilgi alma amaçları açısından belirgin bağımlılık ilişkileri gözlemlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, çocukların interneti daha bilinçli kullanmalarını sağlamak amacıyla Milli Eğitim Müdürlükleri destekli seminerlerin düzenlenmesi ve ebeveynlerin çocukların internet kullanımını denetleyebileceği programları araştırarak kullanmaları önerilmektedir. Bu çalışma, grafiksel modellerin istatistiksel analiz süreçlerinde kategorik değişkenler üzerindeki koşullu bağımsızlık yapısını incelemek için nasıl etkin bir şekilde kullanılabileceğini göstermesi açısından önem taşımaktadır. Ayrıca, çocukların internet kullanım alışkanlıklarının daha iyi anlaşılmasına ve bu doğrultuda bilinçlendirme politikalarının geliştirilmesine katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis deals with the examination of conditional independence structure in categorical variables with graphical models. In today's digital age, children's internet usage habits are changing rapidly and internet is used for many different purposes from education to entertainment. In this study, the independence relationship between children's internet usage purposes and age and gender variables was investigated. Graphical models are a powerful analysis method that allows determining the relationships between variables in multivariate data sets. In this study, children's internet usage behaviors were analyzed using data from the Turkish Statistical Institute (TurkStat) 2021 Survey on the Use of Information Technologies by Children. In the modelling process, graphical modelling method was applied using R and MIM 3.2.1 package programs and the reliability of the results obtained was evaluated. The results of the research reveal that children's internet usage behavior's differ depending on age and gender variables. Significant dependency relationships were observed especially in terms of education, communication, information sharing, entertainment and information retrieval purposes. In line with the findings obtained, it is recommended that seminars supported by the National Education Directorates should be organized in order to ensure that children use the internet more consciously and parents should research and use programmed that can control children's internet use. This study is important in terms of showing how graphical models can be used effectively in statistical analysis processes to examine the conditional independence structure on categorical variables. In addition, it contributes to a better understanding of children's internet usage habits and the development of awareness-raising policies in this direction.
Benzer Tezler
- Log-lineer modeller ve kadına yönelik şiddet üzerine bir uygulama
Başlık çevirisi yok
TUĞBA ÇAĞILCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İstatistikSinop ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZAN DANACIOĞLU
- Derin öğrenme ve büyük veri analitiği yöntemleriKullanarak Covid-19 yayılımının ileriye dönük tahmini
Forecasting the spread of covid-19 using deep learning and big data analytics methods
CYLAS KIGANDA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi ÜniversitesiBilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET ALİ AKCAYOL
- Suçiçeği tanısıyla hastaneye yatırılan hastaların yatış süresini ve gelişen komplikasyonları etkileyen faktörlerin belirlenmesi
The determination of complications and length of stay in hospitalized patients with the couse of varicella
IRMAK ERDOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN NURİ BAYRAM
- Psikolojik danışman-danışan ilişkisinin çözümlenmesi ve bazı süreç, sonuç değişkenleri açısından incelenmesi
Analyse the relation of psychological counselor-client and examination from the point of some process, outcome variables
İSMAİL SANBERK
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN AKBAŞ
- Log-linear modeller ve bir uygulaması
Log-linear models and its application
ERDEM KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Tıbbi BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoistatistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REHA ALPAR