Görme ve işitme engelli sporcular ile engelsiz sporcularda mental iyi oluşun psikolojik uyumsuzluğa etkisi: Umudun aracı rolü
The effect of mental well-being on psychological maladjustment in visually and hearing impaired and non-disabled athletes: The mediating role of hope
- Tez No: 942030
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT OZAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Judo, Engelli Judocular, Psikolojik Uyumsuzluk, Mental İyi Oluş, Umut, Judo, Disabled Judoka, Psychological Maladjustment, Mental Well-being, Hope
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Amaç: Araştırmada, görme ve işitme engelli ve engelsiz judo sporcularının mental iyi oluşun psikolojik uyumsuzluk üzerindeki etkisinde umudun olası aracı rolünü incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: Veriler 2025 yılında Büyükler Judo Türkiye Şampiyonalarına katılan (58 görme engelli, 56 işitme engelli ve 118 engel durumu olmayan) 69 kadın ve 163 erkek sporcu olmak üzere toplam 232 gönüllü sporcudan elde edilmiştir. Veri toplama sürecinde Türk kültürüne uyarlanmış, Depresyon, Anksiyete, Stres (DASS-21), Mental İyi Oluş Ölçeği ve Sürekli Umut Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, değişkenler arasındaki doğrudan ve dolaylı etkileri belirlemek amacıyla Hayes'in Model 4 kullanılmıştır. Görme engelli, işitme engelli ve engelsiz sporcular için analizler ayrı ayrı yapılmış ve her grup için modeller tek tek test edilmiştir. Bulgular: Araştırma bulguları, görme ve işitme engelli sporcular ile engelsiz sporcular arasında psikolojik uyumsuzluk düzeyleri (depresyon, kaygı ve stres) ile mental iyi oluş ve umut düzeyi arasında negatif bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Öte yandan, mental iyi oluş ile umut düzeyi arasında pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Özellikle engelli sporcular açısından değerlendirildiğinde, umudun bu ilişkide önemli bir aracılık rolü üstlendiği belirlenmiştir. Umut düzeyinin yüksek olduğu durumlarda, psikolojik uyumsuzluğun mental iyi oluş üzerindeki olumsuz etkisi anlamlı ölçüde azalmaktadır. Bu durum, umudun bireyler için koruyucu ve güçlendirici bir kaynak olarak işlev gördüğünü göstermektedir. Sonuç: Bu araştırmada, görme ve işitme engelli judo sporcularında mental iyi oluşun psikolojik uyumsuzluk üzerindeki etkisinde umudun aracı bir rol oynadığı bulunmuştur. Mental iyi oluş, umut düzeyini artırmakta; artan umut ise psikolojik uyumsuzluğu anlamlı şekilde azaltmaktadır. Bulgular, engelli sporcularda mental iyi oluşun ve umudun geliştirilmesinin psikolojik uyumu güçlendirmede önemli olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: The aim of the study was to examine the possible mediating role of hope in the effect of mental well-being on psychological maladjustment in visually and hearing impaired and unimpaired judo athletes. Method: Data were obtained from a total of 232 volunteer athletes, including 69 female and 163 male athletes (58 visually impaired, 56 hearing impaired and 118 without disability) who participated in the Senior Judo Turkey Championships in 2025. Depression, Anxiety, Stress (DASS-21), Mental Well-Being Scale and Continuous Hope Scale adapted to Turkish culture were used in the data collection process. In the analysis of the data, Hayes' Model 4 was used to determine the direct and indirect effects between the variables. The analyses were performed separately for visually impaired, hearing impaired and unimpaired athletes and the models were tested individually for each group. Findings: The findings of the study revealed that there was a negative relationship between the levels of psychological maladjustment (depression, anxiety and stress), mental well-being and hope level among visually and hearing impaired athletes and athletes without disabilities. On the other hand, a positive relationship was found between mental well-being and hope level. Especially in terms of disabled athletes, it was determined that hope played an important mediating role in this relationship. In cases where the level of hope is high, the negative effect of psychological maladjustment on mental well-being is significantly reduced. This shows that hope functions as a protective and empowering resource for individuals. Result: In this study, hope was found to play a mediating role in the effect of mental well-being on psychological maladjustment in visually and hearing impaired judo athletes. Mental well-being increases the level of hope, and increased hope significantly decreases psychological maladjustment. The findings suggest that improving mental well-being and hope in disabled athletes is important in strengthening psychological adjustment.
Benzer Tezler
- Farklı engel gruplarındaki sporcuların denge, solunum kapasitesi ve reaksiyon zamanlarının karşılaştırılması
The comparision of the balance, breathing capacity and reaction time of the different impaired group of athletes
MEHMET ÇEBİ
Doktora
Türkçe
2013
SporOndokuz Mayıs ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYDİ AHMET AĞAOĞLU
- Farklı duyguları tanımada ciddi serbest zamana katılımın ve işitme engelinin rolü (kişilik ve duygusal zeka boyutlarıyla)
The role of serious leisure participation and hearing impairment in recognising different emotions (with dimensions of personality and emotional intelligence)
UTKU IŞIK
Doktora
Türkçe
2017
PsikolojiDumlupınar ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYDİ KARAKUŞ
- İşitme engelli ve işitme engelli olmayan futbolcuların benlik saygıları ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi
Non-hearing handicapped and hearing handicapped investigation and aggression levels futbolcularin self-esteem
MAHMUT AÇAK
- Engelli sporcularla çalışan antrenörlerin liderlik davranış tipleri ile öz-yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between leadership behavior types and self-sufficiency of trainers working with disabled athletes
MEHMET ÖZSARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sporİstanbul Gelişim ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TANER ATASOY
- İşitme engelli ve işitme engelli olmayan çocuk sporcuların antropometrik, biyomekanik, proprioseptif ve postüral özelliklerinin karşılaştırılması
Comparison of anthropometric, biomechanical, proprioceptive and postural characteristics of hearing impaired and NON-hearing impaired child athletes
TARIK BURKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİnönü ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA KIZILAY