Ortaöğretim görsel sanatlar dersinde sanat eserlerinin öğretiminde interaktif öğrenme yönteminin kullanımı
Introducing artists' paintings to 9th grade students with an interactive learning method
- Tez No: 942113
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Resim-İş Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
İnsan karmaşık ve çok boyutlu bir varlık olarak, yaşamın her evresinde ve alanında sürekli eğitime ihtiyaç duyar. Eğitim, bireylerin doğuştan sahip oldukları potansiyeli keşfetmeleri, yeteneklerini geliştirmeleri ve kişisel ile mesleki gelişimlerini yönlendirmeleri açısından temel bir mekanizmadır. Bu geniş çerçevede, sanat eğitimi özgün ve vazgeçilmez bir konuma sahiptir. Bu bağlamda sanat eğitimi, bireyin estetik algısını geliştiren, yaratıcılığını besleyen ve kültürel kimliğini zenginleştiren, pekiştiren özgün bir eğitim alanıdır. Günümüzde özellikle teknoloji alanında yaşanan gelişmeler; yaşam biçimlerinden iletişim şekillerine, düşünce yapılarına kadar pek çok alanı köklü bir biçimde dönüştürmektedir. Sanat da bu değişimden etkilenmekte, geleneksel formların yanı sıra dijital, interaktif ve deneyimsel ifade biçimlerine yönelmektedir. Bu hızlı dönüşüm karşısında sanat eğitiminin de durağan ve kalıplaşmış yapılar yerine, esnek, yenilikçi ve bireyin özgün düşüncelerini ifade edebileceği dinamik bir çerçeveye sahip olması gerekmektedir. İnteraktif eğitim, öğrencilerin öğrenme sürecine pasif bir biçimde katılmalarının ötesine geçerek, onların sürece aktif ve anlamlı bir biçimde dahil olmalarını amaçlayan çağdaş bir öğrenme yaklaşımıdır. Bu yaklaşım; beyin fırtınası, benzetim (simülasyon), tartışma, grup çalışması ve problem çözme gibi çeşitli yöntemlerle öğrenme ortamını zenginleştirir. Söz konusu yöntemler öğrencilerin yalnızca bilgi edinmesini değil, aynı zamanda eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmesini de sağlar. Bununla birlikte, bireyin sanatsal ifade biçimlerine karşı duyarlılığını artırır; estetik algısını derinleştirir. Bu bağlamda interaktif eğitimin nihai amacı; sanata ve kültürel değerlere duyarlı, analitik düşünebilen, yaratıcı ve topluma nitelikli katkılar sunabilecek bireyler yetiştirmektir. Araştırmanın amacı; interaktif eğitimin içeriğinin etkilerinin ne düzeyde olacağını anlayabilmektir. Bu araştırma Orta Öğretim düzeyinde Görsel Sanatlar Eğitimi interaktif öğretim yöntemleri kullanılarak Kültürel Miras öğrenme alanını beş farklı sanatçının eseri ile aktarmayı, sanatçıların çalışmalarını analiz etmeyi ve anlamlı, amaçlı sanatsal projeleri üretirken özgür, yaratıcı ve farklı düşünme yeteneğini geliştirmeyi hedefleyen bu araştırma, nitel bir araştırma türü olarak tasarlanmıştır. İnteraktif öğretim yöntem ve tekniklerinin, 9. Sınıf, Görsel Sanatlar dersinde kullanımının öğrenci üzerindeki sanatsal gelişim süreçlerini anlayabilmek ve değerlendirmek, aynı zamanda derse karşı tutumları ve motivasyonları üzerinde bu yöntemlerin etkili olup olmadığını araştırmak üzere hazırlanmıştır. Araştırmayı 2023-2024 Eğitim-öğretim yılında Uşak Merkezdeki“Final Akademi Okulları”Fen ve Anadolu Lisesi' nde, 9. Sınıfta öğrenim gören 12 öğrenci olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin grup çalışmasında seçim noktasında yansız atama esas alınmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak, veriler gözlem notları, görüşme formları, araştırmacı ve öğrenci günlükleri, gözlem, yazılı ve görsel dokümanlar, ses ve fotoğraf dökümü kullanılmıştır. Araştırma 4 haftalık bir süreç içerisinde çeşitli etkinlikler çerçevesinde gerçekleşmiştir. Araştırma sürecine başlamadan önce Uşak İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nden izinler alınmıştır. Araştırmacı, katılım göstereceği derslerde gözlem formunu kullanmıştır. Yarı yapılandırılmış sorularla gerçekleştirilen görüşmeler, öğrencilerin izni ile ses kayıtları ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Derse ilişkin nitel veriler elde etmek amacıyla, açık uçlu sorulardan oluşan ön değerlendirme, araştırma öncesi görüşme soruları da uygulanmıştır. Ayrıca araştırma süresince her etkinlik sonrası uygulanacak etkinlik değerlendirme öğrenci görüşme formları da kullanılmıştır. Araştırma kapsamında araştırmacı ve öğrenci günlükleri tutmaları istenmiş ve verilerin analizleri bu günlüklerle yapılmıştır. Araştırmada gözlem verileri, araştırmacı tarafından hazırlanan Gözlemci formu ve gözlemci görüşme formu ile toplanmıştır. Gözlem formlarının hazırlanma süreci, interaktif öğrenme ve kültürel miras öğrenme alanlarının uygulama sürecine uygun şekilde gerçekleştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesi açısından nitel araştırma içeriğinden olan Betimsel analiz kullanılmıştır. Bunun yanı sıra, eylem izleme planı ve eylem uygulama planı takvimi geliştirilmiştir. Elde edilen veriler analiz edilerek bulgular ve yorumlar kısmında sonuçlar yazılmıştır. Ayrıca eksikliklerini tespit etmek için ders programını bu doğrultuda düzenlemiştir Bu araştırmanın alt amaçlarından birisi; sanat eğitiminde eleştirel düşünme becerilerinin gelişimini incelemeyi hedeflemektedir. İnteraktif öğrenme yöntemlerinin, öğrencilerin sanat eserlerini analiz etme ve değerlendirme yetenekleri üzerindeki etkileri değerlendirilecek, böylece eleştirel düşünme becerilerinin güçlendirilmesi için gerekli öneriler sunulacaktır. Bu araştırma; Ortaöğretim düzeyinde Görsel Sanatlar Eğitimi kapsamında, interaktif öğrenme yöntemleri kullanılarak kültürel miras öğrenme alanını beş farklı sanatçının eserleri ile aktarmayı amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan eylem araştırması modeli ile yürütülmüştür. Eylem araştırması sürecinde toplanan veriler ve belgeler, gözlem formları, görüşme formları ve doküman analizleri gibi araçlarla elde edilmiştir. Bulguların yorumlanmasında uygulama öncesinde dersin anlatım ortamı hazırlanmış ve ders içerikleri oluşturulup planlanmıştır. Uygulama sürecinde interaktif öğrenme tekniklerini içeren ders sunumu gerçekleştirilmiştir. Daha sonra, öğrencilerin çalışma uygulamaları ve değerlendirme süreçleri tamamlanmıştır. Araştırmanın sonunda öğrencilerin çalışmalarını değerlendirmeleri istenmiş ve bu süreçte“Öğrenci Ürün Değerlendirme Formu”hazırlanmıştır. Verilerin analizi için nitel veri analizi yöntemlerinden biri olan betimsel analiz kullanılmıştır. Eylem uygulama ve izleme planları geliştirilmiş ve bu planlara göre veriler analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, ortaöğretim düzeyindeki öğrenciler Görsel Sanatlar derslerinde birçok konuda interaktif öğrenme yöntemlerinden yararlanmalı; uygulama sonrası eserlerini değerlendirme ve eleştirme fırsatı bulmalıdır. Öğrencilerin neyi, neden yaptıklarını bildiği ve konu içeriğini öğrenebildiği bir ders ortamı oluşturulmalıdır. Sanat eğitiminde gerekli koşullar sağlanmalı ve bu araştırmadaki konular dışında kalan müfredat kapsamındaki diğer konular da interaktif öğrenme yöntemleri kullanılarak düzenlenmeli ve uygulanmalıdır.
Özet (Çeviri)
As a complex and multidimensional being, humans need continuous education throughout every phase and area of life. Education is a fundamental mechanism that enables individuals to discover their innate potential, develop their abilities, and guide their personal and professional development. Within this broad framework, art education holds a unique and indispensable position. In this context, art education is a distinctive field that enhances individuals' aesthetic perception, nurtures creativity, and enriches and reinforces cultural identity. Today, especially with the developments in the field of technology, many aspects of life—from lifestyles to modes of communication and structures of thought—are being radically transformed. Art, too, is affected by this transformation and is shifting from traditional forms toward digital, interactive, and experiential modes of expression. In the face of this rapid transformation, art education must move away from stagnant and rigid structures and instead adopt a dynamic framework that is flexible, innovative, and allows individuals to express original ideas. Interactive education is a contemporary learning approach that aims to engage students in the learning process in an active and meaningful way, rather than having them participate passively. This approach enriches the learning environment through various methods such as brainstorming, simulation, discussion, group work, and problem-solving. These methods not only facilitate knowledge acquisition but also help develop critical and creative thinking skills. Moreover, they increase sensitivity toward artistic forms of expression and deepen aesthetic perception. In this context, the ultimate goal of interactive education is to cultivate individuals who are sensitive to art and cultural values, capable of analytical thinking, creative, and able to make qualified contributions to society. The aim of this research is to understand the extent of the impact of the content of interactive education. This research, designed as a qualitative study, aims to teach the field of Cultural Heritage in Visual Arts Education at the secondary education level by using interactive teaching methods through the works of five different artists. It also aims to analyze the works of these artists and to develop the ability to think freely, creatively, and differently while producing meaningful and purposeful artistic projects.This study was prepared to understand and evaluate the impact of interactive teaching methods and techniques used in 9th Grade Visual Arts courses on students' artistic development processes, as well as to investigate whether these methods are effective on students' attitudes and motivations toward the course. The research was conducted in the 2023-2024 academic year at“Final Akademi Schools”Science and Anatolian High School located in the center of Uşak, with 12 students studying in the 9th grade. Neutral assignment was applied in the group work selection process. In the research, qualitative research methods were used, and data were collected through observation notes, interview forms, researcher and student diaries, observations, written and visual documents, audio, and photographic records. The study was carried out within a four-week process through various activities. Before starting the research process, permissions were obtained from the Uşak Provincial Directorate of National Education. The researcher used observation forms in the lessons in which they participated. Interviews conducted with semi-structured questions were documented with audio recordings and photographs with the consent of the students. To obtain qualitative data regarding the course, pre-assessment and pre-research interview questions composed of open-ended questions were also applied. Additionally, student interview forms for activity evaluation were used after each activity during the research process. The researcher and students were asked to keep diaries throughout the research, and the data analysis was carried out using these diaries. Observation data were collected using the Observer Form and the observer interview form prepared by the researcher. The preparation of observation forms was carried out in accordance with the application process of interactive learning and the cultural heritage learning field. For data analysis, descriptive analysis, a method of qualitative research, was used. Additionally, an action monitoring plan and an action implementation plan calendar were developed. The data obtained were analyzed, and the results were written in the findings and interpretations section. The curriculum was also revised in line with the findings in order to identify its deficiencies. Based on the findings, and by examining the researcher's observation results as well as the student diaries, it is understood from the students' responses that they learned more actively and effectively during the lessons. One of the sub-objectives of this research is to examine the development of critical thinking skills in art education. The effects of interactive learning methods on students' ability to analyze and evaluate works of art will be assessed, and recommendations necessary to strengthen critical thinking skills will be presented. This research aims to convey the field of cultural heritage in secondary-level Visual Arts Education using interactive learning methods and through the works of five different artists. The study was conducted using the action research model, which is one of the qualitative research methods. The data and documents collected during the action research process were obtained through tools such as observation forms, interview forms, and document analysis. In the interpretation of the findings, the lesson presentation environment was prepared before the implementation, and lesson content was created and planned. During the implementation process, the lesson was delivered using interactive learning techniques. Then, the students' practice activities and evaluation processes were completed. At the end of the research, students were asked to evaluate their work, and during this process, a“Student Product Evaluation Form”was prepared. For data analysis, descriptive analysis—one of the qualitative data analysis methods—was used. Action implementation and monitoring plans were developed, and data were analyzed according to these plans. According to the findings, secondary school students should benefit from interactive learning methods in many aspects of the Visual Arts course; they should have the opportunity to evaluate and critique their work after implementation. A classroom environment should be created in which students are aware of what and why they are doing and can learn the subject content. Necessary conditions should be provided in art education, and other topics within the curriculum—beyond the subjects covered in this research—should also be organized and implemented using interactive learning methods.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim görsel sanatlar dersinde çağdaş sanat uygulamalarına yönelik öğretmen görüşlerinin belirlenmesi
Contemporary art practices directed in high school arts lesson specification of teacher opinions
SONGÜL DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÇAPAR
- Ortaöğretim görsel sanatlar dersinde pedagojik sanat eleştirisi uygulamaları: Bir eylem araştırması
Pedagogical art criticism applications in high school-visual arts course: An action research
CANAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÖZNÜLÜER
- Ortaöğretim görsel sanatlar dersinde dijital çizim programları kullanımının öğrencilerin çevresel tutum ve yaratıcılıklarına etkisi
The effect of using digital drawing programs in secondary education visual arts class on students' environmental attitudes and creativity
PINAR KARABACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel Sanatlarİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel Sanat Eğitimi Ana Sanat Dalı
PROF. DR. OĞUZ DİLMAÇ
- Ortaöğretim görsel sanatlar dersinde grafitinin öğrenciler üzerindeki etkisi: Bir a/r/tografi uygulama örneği
The impression of the graffiti on the students during the visual arts classes in secondary education: A sample of the application of a/r/tography
CEBRAHİL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURHAYAT GÜNEŞ
- Otantik değerlendirme yaklaşımlarının ortaöğretim öğrencilerinin görsel sanatlar dersine yönelik tutumlarına etkisi
The impact of authentic evaluation approachments on the attitudes about visual arts of secondary school education students?
SEHRAN DİLMAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OĞUZ DİLMAÇ