2018 ve 2024 ortaokul matematik öğretim programlarına göre hazırlanan 5. sınıf matematik ders kitaplarındaki görevlerin bilişsel istem düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesi
Comparative analysis of the cognitive demand levels of tasks in 5th grade mathematics textbooks prepared according to the 2018 and 2024 middle school mathematics curricula
- Tez No: 942119
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEZİN SEÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İlköğretim Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Matematik eğitimi, standartlarının yükseltilebilmesi için yenilikçi yaklaşımlarla desteklenmesi ve içinde bulunulan dönemin ulusal ve uluslararası eğitim ölçütlerinin göz önünde bulundurulması oldukça önemlidir. Matematik öğretim programları (MÖP), standartların geliştirilmesi bakımından kritik bir bileşendir. 2024 yılı itibarıyla Türkiye'deki Maarif Modeli çalışmaları kapsamında MÖP'te yeniliklere gidilmiştir. Maarif Modeli 2024 MÖP'ün en dikkat çekici yanlarından biri bütüncül bir anlayışa ve beceri öğrenimine yönelik bir yapıya sahip olmasıdır. MÖP'ün yenilenmesiyle matematik ders kitapları da yenilenmiştir. Bu araştırma ile Maarif Modeli 2024 ortaokul MÖP'e göre hazırlanan 5. sınıf matematik ders kitabı ile 2018 MÖP'e göre hazırlanan 5. sınıf matematik ders kitabında yer alan görevlerin bilişsel istem düzeylerinin temalarına/öğrenme alanlarına ve içerik çerçevelerine/alt öğrenme alanlarına göre dağılımlarının karşılaştırmalı incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2018 ve 2024 MÖP'lere göre hazırlanan 5. sınıf matematik ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırmaya matematik ders kitaplarındaki görevlerin tamamı dahil edilerek 1472 görev incelenmiştir. Görevlerin incelenmesi için nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve doküman incelemesinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi için betimsel analiz kullanılmıştır. Görevler Stein, Smith, Henningsen ve Silver (2000) tarafından geliştirilen Görev Analiz Rehberi'nden yararlanılarak incelenmiş ve ezberleme, ilişkilendirmeye dayanmayan, ilişkilendirmeye dayanan ve matematik yapma düzeyleri bağlamında kodlanmıştır. Uzman görüşüne başvurularak ve kodlayıcılar arası uyum hesaplanarak çalışmanın güvenirliği belirlenmiştir. Analizler sonucunda 2024 ortaokul MÖP'e göre hazırlanan 5. sınıf matematik ders kitabında, 2018 MÖP'e göre hazırlanan matematik ders kitabına kıyasla ezberleme ve ilişkilendirmeye dayanmayan bilişsel istem düzeyleri bağlamında daha az, ilişkilendirmeye dayanan ve matematik yapma bilişsel istem düzeyleri bağlamında daha fazla göreve yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen her iki matematik ders kitabında da“Hazır Mıyız (2018) ve Hazır Mıyız – Başlayalım (2024)”,“Sıra Sizde (2018) ve Örnek (2024)”,“Ünite Değerlendirme (2018) ve Ölçme ve Değerlendirme (2024)”içerikleri kapsamındaki görevlerin çoğunlukla ilişkilendirmeye dayanmayan bilişsel istem düzeyinde oldukları tespit edilmiştir.“Bunu Deneyelim (2018) ve Etkinlik (2024)”,“Araştırınız Düşününüz (2018) ve Performans Görevi (2024)”içeriklerindeki görevlerin ise her iki matematik ders kitabında da çoğunlukla ilişkilendirmeye dayanan bilişsel istem düzeyinde oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda matematik ders kitaplarında yer alan görevlerin bilişsel istem düzeylerinin dağılımlarının daha homojen bir yapı göstermesi için görevlerin bilişsel istem düzeylerinde düzenlemeler ve geliştirmeler yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Enhancing the standards of mathematics education requires the support of innovative approaches and careful consideration of both national and international educational criteria relevant to the current era. Mathematics curricula (MC) constitute a critical component in the development of such standards. As of 2024, innovations have been introduced to the MC within the scope of the Türkiye Maarif Model. One of the most notable features of the 2024 Mathematics Curriculum (MC) under the Maarif Model is its holistic approach and structure geared toward skill acquisition. With the renewal of the MC, mathematics textbooks have also been revised. This study aims to conduct a comparative analysis of the distribution of the cognitive demand levels of tasks in terms of their themes/learning domains and content frameworks/sub-learning areas in the 5th-grade mathematics textbooks prepared in accordance with the 2024 MC and the 2018 MC. The sample of the study comprises 5th-grade mathematics textbooks designed according to the 2018 and 2024 curricula. A total of 1472 tasks from these textbooks were included in the study. A qualitative research method was employed for task analysis, and document analysis was utilized. Descriptive analysis was used to analyze the data. The tasks were examined using the Task Analysis Guide developed by Stein, Smith, Henningsen, and Silver (2000), and they were coded based on the levels of cognitive demand: memorization, procedures without connections, procedures with connections, and doing mathematics. The reliability of the study was ensured by seeking expert opinion and calculating inter-coder agreement. The analyses revealed that the 5th-grade mathematics textbook prepared according to the 2024 middle school MC included fewer tasks involving memorization and procedures without connections and more tasks requiring procedures with connections and doing mathematics compared to the textbook based on the 2018 MC. In both textbooks, tasks under the sections“Are We Ready? (2018) and Are We Ready – Let's Begin (2024)”,“Your Turn (2018) and Example (2024)”, as well as“Unit Assessment (2018)”and“Assessment and Evaluation (2024)”, were mostly at the level of procedures without connections. Meanwhile, tasks in the sections“Let's Try This (2018) and Activity (2024)”, and“Research and Think (2018) and Performance Task (2024)”were predominantly at the level of procedures with connections in both textbooks. In this context, this study is recommended that revisions and improvements be made to the cognitive demand levels of tasks in order to ensure a more homogeneous distribution across the textbooks.
Benzer Tezler
- 2013 ve 2018 öğretim programlarına göre hazırlanan 5 ve 6. sınıf matematik ders kitaplarının sayı duyusu bileşenlerine göre incelenmesi
Examination of 5th and 6th grade mathematics textbooks prepared according to the 2013 and 2018 curriculum, according to number sense components
MERVE NUR POSTALLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT BEKAR
- 2018 ve 2024 öğretim programlarına göre hazırlanan matematik ders kitaplarındaki etkinliklerin matematiksel potansiyel düzeylerinin karşılaştırılması
A comparison of the mathematical potential of activities in mathematics textbooks prepared according to the 2018 and 2024 curricula
ŞEYMA KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM KEPCEOĞLU
- Ortaokul matematik ders kitaplarındaki görevlerin matematiksel yaratıcılık bağlamında incelenmesi
Examination of the tasks in the mathematics textbooks of secondary schools in the context of mathematical creativity
MERVE YAZOĞLU YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALAATTİN PUSMAZ
- 2013 ve 2018 Fen Bilimleri dersi öğretim programlarına göre ortaokul öğrencilerinin ışık ve ses kavramları hakkındaki bilgilerinin karşılaştırılması
A comparison of middle school students' concepts about the similarities and differences of light and sound according to the 2013 and 2018 curriculum
FATMA BETÜL ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUALLA BOLAT
- Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri fen öğretim programlarının karşılaştırılması
Comparison of Türkiye and the United States science curriculum
İREM TANRİVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GONCA ÇAKMAK