Ergenlerin deprem sonrası bilişleri ile depresyon belirtileri ilişkisinde kaçıngan başa çıkma ve duygu düzenlemenin rolü
The role of avoidant coping and emotion regulation in the relationship between adolescents' post-earthquake cognitions and depression symptoms
- Tez No: 942843
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER KOÇTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Bu çalışmada deprem sonrası bilişler ile depresyon belirtileri arasındaki ilişkide kaçıngan başa çıkma ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünü incelemek üzere bir modelin test edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın ilk aşamasında deprem sonrası bireylerin kendileri, diğerleri, gelecek ve öz yeterliklerine dair düşüncelerini değerlendirmek amacıyla 16 madde ve dört faktörden oluşan bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçek geliştirme çalışmasında, 854 lise öğrencisi (337 erkek, 517 kız) çalışma grubunda yer almıştır. Ölçeğin geçerlilik çalışmaları için uzman görüşü, faktör analizleri, ölçüt geçerliliği, yakınsak geçerlik ve ayırt edici geçerlik incelenmiştir. Güvenirlik için ise kompozit güvenirlik, iç tutarlılık katsayıları ve test-tekrar test korelasyonları değerlendirilmiştir. Ölçeğin tüm bu geçerlilik ile güvenilirlik analizleri sonucunda bilimsel ölçütleri karşıladığı belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, deprem sonrası depresyon belirtilerinin yordayıcıları 440 lise öğrencisi (176 erkek, 264 kız) ile incelenmiştir. Model testi bulgularına göre deprem sonrası bilişler ile depresyon belirtileri arasında doğrudan ve dolaylı bir ilişki vardır. Deprem sonrası olumsuz düşüncelerdeki artış ile kaçınmacı başa çıkmadaki artış ilişkili görünürken, kaçınmacı başa çıkmada ki bu artış da duygu düzenleme güçlüklerindeki artış ile anlamlı ilişki göstermiştir. Duygu düzenleme güçlüğündeki artış ile depresyon belirtilerindeki artış arasında da anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Son olarak, kaçınmacı başa çıkmanın ve duygu düzenleme güçlüklerinin de deprem sonrası bilişler ile depresyon belirtileri arasındaki ilişkide aracılık rollerinin anlamlı olduğu saptanmıştır. İlgili bulgular alan yazını ışığında tartışılmış, araştırmacılara, saha çalışanlarına ve politika yapıcılara öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aimed to test a model to examine the mediating role of avoidant coping and emotion dysregulation in the relationship between post-earthquake cognitions and depression symptoms. In the study's first phase, a measurement tool consisting of 16 items and four factors was developed to evaluate individuals' thoughts about themselves, others, the future, and self-efficacy after the earthquake. In the scale development study, 854 high school students (337 male, 517 female) were included in the study group. Expert opinion, factor analysis, criterion validity, convergent validity, and discriminant validity were examined for the scale's validity. For reliability, composite reliability, internal consistency coefficients, and test-retest correlations were evaluated. As a result of all these validity and reliability analyses, it was determined that the scale demonstrated satisfactory psychometric properties. In the study's second phase, predictors of post-earthquake depression symptoms were examined with 440 high school students (176 male, 264 female). Results showed a direct and indirect relationship between post-earthquake cognitions and depression symptoms. While the increase in negative thoughts after the earthquake was associated with an increase in avoidant coping, this increase in avoidant coping also showed a significant relationship with the increase in emotion regulation difficulties. There was also a significant relationship between the rise in emotion regulation difficulties and the increase in depression symptoms. Finally, the mediating roles of avoidant coping and emotion dysregulation were found to be significant in the relationship between post-earthquake cognitions and depression symptoms.
Benzer Tezler
- Ergenlerde bağlanmanın travma sonrası bilişler ve travma sonrası stres bozukluğuyla ilişkisi
The relationship of attachment in adolescent with the cognitions after trauma and stress disorder after trauma
YELİZ KAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT BOYSAN
- Kahramanmaraş depremini yaşayan ergenlerin algıladıkları sosyal desteğin travma sonrası stres ve depresyon düzeylerine etkisi
The effect of perceived social support of adolescents experiencing kahramanmaraş earthquake on post traumatic stress and depression levels
ŞÜHEYDA KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Hemşirelikİnönü ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRİYE HİLAL YAYAN
- 1999 Gölcük depremi sonrasında çocuk ve ergenlerde travma sonrası stres bozukluğu, sürekli kaygı ve depresyon düzeylerini yordayan değişkenler
The predictor variables of post-travmatic stress symptoms and state-anxiety, depression levels in children and adolescent following 1999 Gölcük earthquake
DÜNYA ÖZGENTÜRK AYAKSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TEVFİKA TUNABOYLU İKİZ
- İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin deprem öncesi ve deprem sonrası öğrenme-öğretme başarıları ile deprem sonrası oluşabilecek değişiklikler
Learning and teaching performance of the primary school teachers before and after the earthquakes and the possible changes
MUZAFFER YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA ÜNAL
- Yurt dışından dönen işçi çocuklarının uyum problemlerinin okul başarılarına etkisi ve Türkiye'de yetişen öğrencilerle karşılaştırılması
The effect of adaptation problems on the academic archievement of the children of the Turkish workers returning from abroad compared with the ones brought up in Turkey
ŞÜHEDA ÖZBEN
Doktora
Türkçe
1991
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İHSAN TURGUT