Öğretmenlerin profesyonel sermayeleri ile mesleki dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between teachers' professional capital and professional resilience
- Tez No: 943045
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEZEN TOFUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Günümüzde bilim, teknoloji, siyaset, eğitim, askeri ve ekonomik alanlarda yaşanan hızlı değişim ve dönüşümler, öğretmenlerin mesleki dayanıklılıklarını sürdürebilmelerini önemli hâle getirmektedir. Profesyonel sermaye; öğretmenlerin mesleki bilgi ve becerilerini (insan sermayesi), sosyal ilişkilerini (sosyal sermaye) ve karar alma yeterliklerini içeren bütüncül bir yapıyı ifade etmektedir. Bu yapının mesleki dayanıklılık üzerindeki olası etkileri, araştırılması gereken bir alan olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmanın temel amacı, öğretmenlerin profesyonel sermaye düzeyleri ile mesleki dayanıklılıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada,“Öğretmenlerin profesyonel sermaye düzeyleri ile mesleki dayanıklılık düzeyleri arasında nasıl bir ilişki vardır?”sorusuna yanıt aranmıştır. Araştırmanın evrenini, 2024-2025 eğitim-öğretim yılı itibarıyla Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı 1.174 resmi eğitim kurumunda görev yapan okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim düzeyindeki toplam 19.734 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise küme ve tabakalı örnekleme yöntemleri kullanılarak belirlenen 375 öğretmenden oluşmaktadır. Katılımcıların demografik özelliklerini belirlemek amacıyla Kişisel Bilgiler Formu kullanılmıştır. Öğretmenlerin profesyonel sermaye düzeylerini ölçmek için“Öğretmenlerin Profesyonel Sermayesi Ölçeği”, mesleki dayanıklılık düzeylerini belirlemek için ise“Öğretmen Mesleki Dayanıklılık Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, PSPP 1.6.2 istatistik yazılımı ile analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon (r) analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ışığında, katılımcı öğretmenlerin profesyonel sermaye kapasiteleri ile mesleki dayanıklılıkları arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Bunun yanı sıra analiz sonuçları, öğretmenlerin profesyonel sermaye düzeylerinin mesleki dayanıklılığı %45 oranında anlamlı bir şekilde yordadığını göstermektedir. Demografik verilerin analizine ilişkin sonuçlarda ise, mesleki dayanıklılık açısından yalnızca okulun bulunduğu ilçe değişkeni anlamlı bir farklılık göstermektedir. Merkez ilçede görev yapan öğretmenlerin mesleki dayanıklılık düzeylerine ilişkin görüşlerinin, diğer ilçelerde görev yapan öğretmenlere kıyasla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Profesyonel sermaye açısından ise okul kademesi değişkeninin anlamlı bir farklılık yarattığı belirlenmiştir. Özellikle ortaöğretim kademesinde görev yapan öğretmenlerin profesyonel sermaye algılarının, diğer kademelerde görev yapan öğretmenlere göre daha düşük olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu araştırma, öğretmenlerin profesyonel sermaye düzeyleri ile mesleki dayanıklılıkları arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak eğitim politikaları ve uygulamaları açısından anlamlı bir bakış açısı sunmaktadır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, özellikle karar sermayesinin mesleki dayanıklılığın artırılmasında daha belirleyici bir unsur olarak öne çıktığı söylenebilir. Bu çerçevede, öğretmenlerin profesyonel sermayelerini geliştirmeye yönelik bütüncül yaklaşımların ve uygulamaların, mesleki dayanıklılıklarını güçlendirme potansiyeli taşıdığı değerlendirilmektedir. Gelecekte gerçekleştirilecek çalışmaların daha geniş örneklemlerle, farklı demografik değişkenler gözetilerek ve nitel ya da karma yöntemler kullanılarak yürütülmesi, konunun daha kapsamlı ve derinlemesine anlaşılmasına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
In today's world, the rapid changes and transformations occurring in the fields of science, technology, politics, education, the military, and economics have made it important for teachers to sustain their professional resilience. Professional capital refers to a holistic structure that encompasses teachers' professional knowledge and skills (human capital), their social relationships (social capital), and their decision-making competencies. The possible effects of this structure on professional resilience have emerged as an area that warrants investigation. In this context, the primary aim of this study is to examine the relationship between teachers' levels of professional capital and their professional resilience. The research addressed the question:“What is the relationship between teachers' levels of professional capital and their levels of professional resilience?”As of the 2024–2025 academic year, the population of the study consists of a total of 19,734 teachers working at the pre-school, primary school, middle school, and secondary (high school) levels in 1,174 public educational institutions affiliated with the Manisa Provincial Directorate of National Education. The sample of the study consists of 375 teachers determined using cluster and stratified sampling methods. A Personal Information Form was used to determine the participants' demographic characteristics. The“Teacher Professional Capital Scale”was used to measure the teachers' levels of professional capital, and the“Teacher Professional Resilience Scale”was used to determine their levels of professional resilience. The data obtained in the scope of the study were analyzed using PSPP 1.6.2 statistical software. In evaluating the data, descriptive statistics, independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation (r) analysis, and multiple linear regression analysis were used. In light of the study's findings, a moderate positive relationship was found between the teachers' professional capital capacities and their professional resilience. In addition, the analysis results indicate that teachers' levels of professional capital significantly predict 45% of their professional resilience. The analysis of the demographic data revealed that only the district variable where the school is located showed a significant difference in terms of professional resilience. It was found that teachers working in the central district reported higher levels of professional resilience compared to teachers working in other districts. Regarding professional capital, it was found that the school level variable created a significant difference. Specifically, it was found that teachers working at the secondary (high school) level have lower perceptions of professional capital than teachers working at other levels. This study presents a meaningful perspective for educational policies and practices by revealing the relationship between teachers' levels of professional capital and their professional resilience. According to the findings, it can be stated that decision capital, in particular, emerges as a more crucial factor in increasing professional resilience. In this regard, holistic approaches and practices aimed at developing teachers' professional capital are considered to have the potential to strengthen their professional resilience. Future studies with larger samples, different demographic variables, and using qualitative or mixed methods are expected to contribute to a more comprehensive and in-depth understanding of the issue.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin kültürel sermaye yeterlikleri ile profesyonel sermaye yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between teachers' cultural capital competencies and professional capital competencies
SENEM AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ ADA
- Dijital hikâye anlatımı ile kapsayıcı eğitim bağlamında beden eğitimi öğretmen eğitimi: Bir eylem araştırması çalışması
Physical education teacher education in the context of inclusive education through digital storytelling: An action research study
ÖZGÜR YAŞAR AKYAR
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiSpor Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GIYASETTİN DEMİRHAN
- Öğretmenlerin profesyonel gelişiminde mesleki özerkliğin rolü
The role of professional autonomy in the professional development of teachers
BERİVAN ANUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVDA KATITAŞ
- Öğretmenlerin profesyonel sermaye düzeyleri ile paylaşımcı liderlik davranışları arasındaki ilişki
The relationship between teachers' professional capital levels and shared leadership behaviors
DOĞAN ÖZLÜK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AYPAY
- Öğretmenlerin profesyonel öğrenmesine etki eden faktörlerin incelenmesi
Investigation of the factors affecting teachers' professional learning
VOLKAN İNCEÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYŞEN BAKİOĞLU