Öfke duygusunu düzenlemeye yönelik sanal gerçeklik temelli bir müdahale çalışması
A virtual reality-based intervention study aimed at regulating the emotion of anger
- Tez No: 943063
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ŞAKİROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Bu çalışma sanal gerçeklik temelli psikolojik bir müdahalenin öfke duygusunun durumsal olarak düzenlenmesi üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Öfke duygusunun düzenlenmesinde yaşanan güçlüğün bireylerin günlük işlevsellik düzeyi üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alınarak, alanyazında duygu düzenleme amacıyla kullanılan müdahalelerin sanal gerçeklik teknolojisi ile birleştirildiği bir müdahalenin etkinliği test edilmiştir. Çalışmada tekrarlı ölçüm içeren bağımsız gruplar deneysel araştırma deseni (mixed between-within subjects design) kullanılmıştır. Örneklem sürekli öfke düzeyi yüksek olan ve durumsal duygu düzenlemede güçlük yaşayan 61 katılımcıdan oluşmaktadır (sanal gerçeklik müdahale grubu= 23, kontrol grubu= 20, geleneksel kas gevşeme ve nefes egzersizi grubu= 18). Seçkisiz olarak gruplara atanan tüm katılımcıların öfke duyguları labarotuvar ortamında manipüle edilmiş ve elektrodermal aktivite ve nabız düzeyleri kaydedilmiştir. Sanal gerçeklik müdahale grubunda olan katılımcılara manipülasyon sonrası sanal gerçeklik müdahalesi uygulanırken, kontrol grubunda yer alan katılımcılar ise sanal ortamda nötr uyarana maruz bırakılmıştır. Geleneksel kas gevşeme ve nefes egzersizi grubunda yer alan katılımcılara ise manipülasyon sonrasında sanal gerçeklik teknolojisi kullanılmadan ilerleyici kas gevşeme ve nefes egzersizi uygulanmıştır. Sanal gerçeklik müdahale grubunda yer alan katılımcılara sanal gerçeklik ortamında güvenli alan, kas gevşeme ve nefes egzersizi uygulanmıştır. Veri toplama sürecinde Sürekli Öfke Ölçeği (Trait Anger Scale, TAS), Durumluk Öfke Ölçeği (State Anger Scale, SAS), Durumsal Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği (State Difficulties in Emotion Regulation Scale, S-DERS) ve Sanal Gerçeklik Uygulamasına Yönelik Bulunuşluk Ölçeği (Presence Questionnaire, PQ) olmak üzere 4 öz-bildirim ölçümünün yanısıra elektrodermal aktivite ve nabız olmak üzere 2 fizyolojik parametre de kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında ise Tekrarlı Ölçümlerde Karma Desen ANOVA kullanılmıştır. Bulgular, elektrodermal aktivite düzeyi açısından zaman ve grup etkileşimi göz önüne alındığında anlamlı bir farklılık bulunduğunu ve müdahale sonrasında sanal gerçeklik müdahale grubunun elektrodermal aktivite düzeyinin diğer gruplardan anlamlı ölçüde daha düşük düzeye sahip olduğunu göstermektedir (p< 0.01). Nabız düzeyi açısından ise zaman ve grup etkileşimi göz önüne alındığında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p> 0.05). Sürekli öfke, durumluk öfke ve durumsal duygu düzenleme güçlüğü değikenlerinde ise zaman ve grup etkileşimi göz önüne alındığında anlamlı farklılık bulunduğu tespit edilmiştir (p< 0.01). Müdahale sonrasında sanal gerçeklik müdahale grubunun ve geleneksel kas gevşeme ve nefes egzersizi grubunun sürekli öfke, durumluk öfke ve durumsal duygu düzenleme güçlüğü puanlarında anlamlı ölçüde bir azalma olduğu tespit edilmiştir (p
Özet (Çeviri)
This study was conducted to evaluate the effect of a virtual reality-based psychological intervention on the situational regulation of anger. Considering the adverse effects of difficulties in regulating anger on individuals' daily functioning, the effectiveness of an intervention combining traditional emotion regulation strategies with virtual reality technology was tested. A mixed between-within subjects experimental research design with repeated measures was employed. The sample consisted of 61 participants who exhibited high levels of trait anger and difficulties in situational emotion regulation (virtual reality intervention group = 23, control group = 20, traditional progressive muscle relaxation and breathing exercises group = 18). All participants were randomly assigned to groups, and their anger was experimentally induced in a laboratory setting, during which electrodermal activity and heart rate levels were recorded. After the manipulation, participants in the virtual reality intervention group received a virtual reality-based intervention, while those in the control group were exposed to neutral stimuli in a virtual environment. Participants in the traditional intervention group engaged in progressive muscle relaxation and breathing exercises without the use of virtual reality technology. In the virtual reality intervention group, participants underwent secure space exposure, progressive muscle relaxation, and breathing exercises within a virtual reality environment. During the data collection process, four self-report measures were utilized: the Trait Anger Scale (TAS), the State Anger Scale (SAS), the State Difficulties in Emotion Regulation Scale (S-DERS), and the Presence Questionnaire (PQ). In addition to these, two physiological parameters—electrodermal activity and heart rate—were measured. For data analysis, repeated measures mixed-design ANOVA was employed. The findings revealed a significant time × group interaction effect for electrodermal activity levels, with the virtual reality intervention group exhibiting significantly lower levels of electrodermal activity compared to the other groups following the intervention (p < 0.01). No significant time × group interaction was observed for heart rate levels (p > 0.05). However, significant time × group interaction effects were found for trait anger, state anger, and situational emotion regulation difficulties (p < 0.01). Post-intervention, significant reductions were observed in trait anger, state anger, and situational emotion regulation difficulties in both the virtual reality intervention group and the traditional intervention group (p < 0.05). In conclusion, the virtual reality-based anger regulation intervention was found to be significantly effective in reducing electrodermal activity levels and lowering scores on trait anger, state anger, and situational emotion regulation difficulties. The findings suggest that virtual reality technology may enhance the physiological effects of traditional intervention methods in regulating situational anger. It is recommended that future research further explores virtual reality-based intervention approaches in this context.
Benzer Tezler
- İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin duygusal okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması
An action research on developing first grade primary school students' emotional literacy skills
ZEYNEP SUDE ERSU
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SABAN
- DA4HI: A deep learning framework for facial emotion recognition in affective systems for children with hearing impairments.
DA4HI: İşitme engelli çocuklar için duyuşsal sistemlerde yüzdeki duyguların tanınması maksadıyla geliştirilen derin öğrenme modeli.
CEMAL GÜRPINAR
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KÖSE
PROF. DR. NAFİZ ARICA
- Depresyonda utanç, suçluluk, öfke ve kendilik değeri
Shame,guilt anger and self-concept in depression
NURDAN GÜLEÇ
Doktora
Türkçe
2005
PsikolojiAnkara ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN HİLMİ ŞAHİN
- Öğretmen olarak okul müdürü karşısında öfke duygusunu saklamanın nedenleri ve sonuçları
The causes and consequences of hiding anger towards the school principal as a teacher
NURAY ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ÖZASLAN
- Dışa yönelim davranış problemi olan okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi
Examining of emotion regulation skills of preschool children with externalizing behavior problem
DUYGU DİĞDEM ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EGE AKGÜN