Okul müdürlerinin teknoloji liderlik becerilerinin yetkinliğe dayalı iş performanslarına etkisi

The impact of school principals' technology leadership skills on their competency-based job performance

PDF İndir

Tez No: 943097
Yazar: TUGBA ÖGÜCÜ
Danışmanlar: PROF. DR. AYTAÇ GÖĞÜŞ
Tez Türü: Doktora
Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2025
Dil: Türkçe
Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 281

Özet

Bu araştırmanın amacı, ilkokul müdürleri ve öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin okul teknoloji liderliği becerilerinin, yetkinliğe dayalı iş performanslarına etkisini incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yönteminin ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma süreci iki temel aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada Okul Teknoloji Liderliği Ölçeğinin öğretmen versiyonunun Türkçe'ye uyarlanması ve beraberinde kullanılan üç ölçeğin güvenirlik ve geçerlik çalışmaları; ikinci aşamada ise araştırmanın veri toplama araçlarının uygulanması ve analizi yürütülmüştür. Araştırmanın veri toplama araçları; okul müdürlerine ve öğretmenlere ait demografik bilgileri, Türkçe'ye uyarlanan“Okul Teknoloji Liderliği Ölçeğinin”ve“Okul Müdürleri Yetkinliğe Dayalı İş Performans Algısı Ölçeğinin”öğretmen ve müdür versiyonlarını kapsamaktadır. Araştırmanın ilk aşamasında,“Okul Teknoloji Liderliği Ölçeğinin”Türkçe'ye uyarlama ve modifikasyonu kapsamında 280 ilkokul öğretmeninden ve 106 okul müdüründen toplanan veriler analiz edilmiştir. Türkçe'ye uyarlama ve modifikasyon sürecinde iki faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Bu faktörler ilgili literatür doğrultusunda“Uygulamaları Yönetme”ve“Yönlendirme ve Destekleme”olarak adlandırılmıştır. Uyarlanan“Okul Teknoloji Liderliği Ölçeğinin”bu araştırmanın çalışma grubu için geçerli ve güvenilir olduğu bulgulanmıştır.“Okul Müdürleri Yetkinliğe Dayalı İş Performans Algısı Ölçeğinin”öğretmen ve müdür versiyonunun ve Türkçe'ye uyarlanan“Okul Teknoloji Liderliği Ölçeğinin müdür versiyonun çalışma grubuna uygunluğunu kontrol etmek için 100 öğretmene ve 106 okul müdürüne ölçme araçları uygulanmış ve yapısal güvenirlik analizi yapılmıştır. Altı faktör yapılı ”Okul Müdürleri Yetkinliğe Dayalı İş Performans Algısı Ölçeğinin“ müdür ve öğretmen versiyonu ile Türkçe'ye uyarlanan ”Okul Teknoloji Liderliği Ölçeğinin müdür versiyonun iki faktörlü yapısı bu araştırmanın çalışma grupları için geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşaması olan ana uygulamada İstanbul'un resmi ilkokullarında görev yapan 312 müdür ve 425 öğretmenin uç değer özelliği taşımayan verileri analiz edilmiştir. Veri analizi sürecinde, veri toplama aracı olan dört ölçekte algı düzeylerini gösteren ölçek puanlarını yorumlamak için hesaplamalar yapılmış kesme puanları belirlenmiştir. Bu doğrultuda kesme puanları ve ortalamalara göre düşük düzey algı, orta düzey algı ve yüksek düzey algı olarak üç grup belirlenmiştir. Analiz sonuçları belirlenen düzeyler çerçevesinde yorumlanmıştır. Verilerin normallik varsayımı sağlandığından verilerin analizinde parametrik testler kullanılmıştır. Bu doğrultuda okul müdürü ve öğretmen algı düzeylerini belirlemede tanımlayıcı istatistikler, algılar arasındaki anlamlı ilişkileri göstermede Pearson korelasyon analizi, algılar arasındaki anlamlı farklılıklarda bağımsız örneklem t testi ve Cohen d istatistikleri, okul teknoloji liderliğinin yetkinliğe dayalı iş performansı üzerine etkisini ortaya koymada yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Araştırmanın tanımlayıcı istatistik analizleri sonucunda okul müdürlerinin kendi ve öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin okul teknoloji liderliği becerileri orta düzeyde tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin kendi ve öğretmenlerin algısı“Uygulamaları Yönetme”alt boyutunda orta düzeydeyken“Yönlendirme ve Destekleme”alt boyutunda yüksek düzeydedir. Okul müdürlerinin kendi algılarına göre yetkinliğe dayalı iş performansları ölçek tamamında ve“Pedagojik Yönetim: Öğrenme ve Öğretme Süreçlerinde Değerlendirme ve Liderlik”ile“Okul İçinde Uyum Yaratma ve Mesleki Gelişim”alt boyutlarında orta düzeydedir. Öğretmen algılarına göre ise okul müdürlerinin yetkinliğe dayalı iş performansları ölçek tamamında ve tüm alt boyutlarda yüksek düzeyde belirlenmiştir. Okul müdürlerinin kendi ve öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin okul teknoloji liderliği becerileri ile yetkinliğe dayalı iş performansları karşılaştırıldığında hem yetkinliğe dayalı iş performansı hem de okul teknoloji liderliği becerileri açısından müdür algılarının, öğretmen algılarından daha yüksek olduğu ve arada oluşan farkların da istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Bu istatistiksel analizlerde bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki etkisini tespit etmek için Cohen d etki büyüklüğü değerleri hesaplandığında görevin yetkinliğe dayalı iş performansı ve okul teknoloji liderliği becerisi üzerinde düşük düzeyli bir etkisi bulunmaktadır. Okul müdürlerinin kendi ve öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin okul teknoloji liderliği becerileri ile yetkinliğe dayalı iş performansı arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin kendi algılarına göre okul teknoloji liderliği becerilerinin yetkinliğe dayalı iş performansının tüm alt boyutları arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki belirlenirken öğretmen algıları açısından okul teknoloji liderliği ile“Finansal Kaynakların Sağlanması ve Yönetimi”ve“İletişim ve Değerler”alt boyutları arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Okul teknoloji liderliği becerilerinin yetkinliğe dayalı iş performansına olan etkisinin incelendiği analizlerde, okul müdürlerinin ve öğretmenlerin algılarına göre okul teknoloji liderliği becerilerinin yetkinliğe dayalı iş performansı ve alt boyutları üzerindeki etkisi pozitif ve anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda okul müdürleri ve öğretmenler açısından okul teknoloji liderliği, yetkinliğe dayalı iş performansının ve alt boyutlarının önemli bir yordayıcısıdır. Okul teknoloji liderliği becerilerinin yetkinliğe dayalı iş performansına olumlu etkisi göz önüne alındığında okul teknoloji liderlik becerilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda mesleki gelişime ilişkin düzenlenecek hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerde okul teknoloji liderliğine ilişkin konulara yer verilebilir. Okul müdürlerini, teknoloji konulu lisansüstü programlara ve bilimsel toplantılara katılmaya teşvik edilebilir. Teknolojinin hızlı değişimin getirdiği politik, kaynak ve finans konularında karşılaşılan zorluklara ilişkin okul müdürlerine, maddi ve manevi destek verilebilir. Okul müdürlerinin okul teknoloji liderliği becerileri ile yetkinliğe dayalı iş performansı arasındaki ilişkinin incelendiği bir araştırmaya rastlanılmamış olunması araştırmanın önemini ve literatürde ilk olma özelliğini göstermektedir. Araştırmanın sonuçları, eğitim yönetimi alanı için hem farkındalık yaratmakta hem de kılavuz olmaktadır. Ayrıca Türkçe'ye uyarlanan“Okul Teknoloji Liderliği Ölçeği”diğer bilimsel araştırmalara hizmet edebilir. Okul teknoloji liderliği becerilerinin arttığında yetkinliğe dayalı iş performansının yükselmesiyle okul performansı da olumlu etkilenecektir. Okul müdürlerinin teknoloji liderliği becerilerinin artması, okulların performansının artmasına ve devamında eğitim sisteminin hedeflerine ulaşmasının ve eğitim kalitesinin artmasının sağlanmasında önemli bir rol oynayacağı öngörülmektedir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to examine the effect of school principals' school technology leadership skills on competency-based job performance according to the perceptions of primary school principals and teachers. A relational research model of quantitative research method was used in the study, and the research process was carried out in two main stages. In the initial stage, the adaptation of the teacher version of the School Technology Leadership Scale into Turkish was conducted, along with the reliability and validity studies of the three scales utilised. The subsequent stage entailed the application and analysis of the data collection tools employed in the research. The data collection tools encompassed demographic information of school principals and teachers, along with the teacher and principal versions of the 'School Technology Leadership Scale' and 'School Principals' Competency-Based Job Performance Perception Scale', both of which had been adapted into Turkish. In the initial phase of the study, the data collected from 280 primary school teachers and 106 school principals was analysed within the scope of adaptation and modification of the 'School Technology Leadership Scale' into Turkish. During the adaptation and modification process, a two-factor structure was obtained. These factors were named as 'Managing Applications' and 'Guiding and Supporting' in line with the related literature. The adapted 'School Technology Leadership Scale' was found to be both valid and reliable for the study group. In order to check the suitability of the teacher and principal versions of the 'School Principals' Competency-Based Job Performance Perception Scale' and the principal version of the“School Technology Leadership Scale”adapted into Turkish for the study group, measurement tools were applied to 100 teachers and 106 principals and structural reliability analyses were performed. The six-factor structure of the principal and teacher version of the 'School Principals' Competency-Based Job Performance Perception Scale' and the two-factor structure of the principal version of the“School Technology Leadership Scale”adapted into Turkish were found to be valid and reliable for the study groups of this research. In the second stage of the research, the non-outlier data of 312 principals and 425 teachers working in public primary schools in Istanbul was analysed in the main application. During the data analysis process, calculations were made to interpret the scale scores showing the perception levels in four scales, which are data collection tools. In addition, cut-off scores were determined. The data was then categorised into three groups, namely low level perception, medium level perception and high level perception, according to the cut-off scores and averages. The results of the analyses were interpreted within the framework of the determined levels. Given that the normality assumption of the data was met, parametric tests were used to analyse the data. Descriptive statistics were used to determine the perception levels of school principals and teachers, Pearson correlation analysis was used to show significant relationships between perceptions, independent sample t-tests and Cohen's d statistics were used for significant differences between perceptions, and structural equation model was used to reveal the effect of school technology leadership on competency-based job performance. The findings of the descriptive statistical analyses of the research indicate that, according to the perceptions of school principals and teachers, school principals' school technology leadership skills are at a medium level. While the perceptions of school principals and teachers are at a medium level in the sub-dimension of 'Managing Applications', they are at a high level in the sub-dimension of 'Guiding and Supporting'. According to the self-perceptions of school principals, their competency-based job performances were found to be at a medium level in the whole scale and in the sub-dimensions of 'Pedagogical Management: Assessment and Leadership in Learning and Teaching Processes' and 'Creating Cohesion within the School and Professional Development'. Conversely, teachers' perceptions indicated that school principals demonstrated high levels of competency-based job performance across the entire scale and in all sub-dimensions. A comparison was made between school principals' technology leadership skills and competency-based job performance, as perceived by both principals themselves and teachers. The findings revealed that principals' perceptions were higher than those of teachers' with regard to both competency-based job performance and technology leadership skills. The differences between the two groups were found to be statistically significant. In the course of these statistical analyses, the task was found to have a low level effect on competency-based job performance and school technology leadership skills, as evidenced by the calculation of Cohen's d effect size values to determine the effect of independent variables on the dependent variable. The findings of this study indicate a positive and highly significant relationship between school technology leadership skills of school principals and competency-based job performance, as perceived by school principals and teachers. The study further revealed a positive and moderately significant relationship between school technology leadership skills and all sub-dimensions of competency-based job performance, as perceived by school principals themselves. Additionally, a positive and moderately significant relationship was identified between school technology leadership skills and the sub-dimensions of 'Provision and Management of Financial Resources' and 'Communication and Values', as perceived by teachers. The analyses examining the effect of school technology leadership skills on competency-based job performance revealed a positive and significant relationship between these skills and the sub-dimensions of competency-based job performance, as perceived by school principals and teachers. In this context, school technology leadership emerges as a significant predictor of competency-based job performance and its sub-dimensions for both principals and teachers. In light of the positive impact of school technology leadership skills on competence-based job performance, it is recommended that efforts be made to develop these skills. In this regard, it is proposed that topics related to school technology leadership be incorporated into pre-service and in-service training programmes designed for professional development. School principals should be encouraged to participate in graduate programmes and scientific meetings on technology, and they should be provided with material and moral support to address the challenges posed by political, resource and financial issues arising from the rapid advancements in technology. The absence of research examining the relationship between school principals' school technology leadership skills and competency-based job performance underscores the significance of the present study, as it is the first of its kind in the literature. The findings of the research serve to both raise awareness and provide a framework for the field of educational administration. Furthermore, the adapted 'School Technology Leadership Scale' has the potential to inform other scientific research. It is hypothesised that an enhancement in school technology leadership skills will positively impact school performance, particularly in terms of competence-based job performance. It is predicted that the augmentation in technology leadership skills of school principals will play a pivotal role in enhancing the performance of schools and in ensuring that the education system achieves its objectives and enhances the quality of education.

Benzer Tezler

Tez No
713769
Okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışları: Uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine dayalı nitel bir çalışma
Technological leadership behaviours of school principals: A qualitative study based on teacher opinions in the distance education process
LÜTFİ AYTAÇ ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN SÖLPÜK TURHAN
Tez No
949982
Temel eğitim okul müdürlerinin mesleki gelişim deneyimleri
Professional development experiences of basic education school principals
KERİM ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretim Necmettin Erbakan Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YAVUZ
Tez No
936546
Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışları ile bilgi yönetimi düzeyleri arasındaki ilişkide yenilikçi yönetimin aracı rolü
The mediating role of innovative management in the relationship between school principals' technological leadership behaviors and information management levels according to teachers' perceptions
EMİNE ALEV YETKİN YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretim Harran Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN ATASOY
Tez No
781603
Okul müdürlerinin dijital liderlik yeterlilikleri ve bu yeterliliklerin eğitim ortamına yansıması
Digital leadership competencies of school principals and the reflection of these competencies in the educational environment
ASUMAN PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REZZAN UÇAR
Tez No
734705
Okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışı ve kriz yönetimi becerileri ile öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi
School principals' technological leadership behavior and crisis management skills and teachers' attitudes towards distance education
İSA KÜRŞAD ÜNVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYİTHAN DEMİRDAĞ

Geri Dön