Depremden etkilenen kadınların gelişimsel ihtiyaçlarının sosyal hizmet bakış açısıyla değerlendirilmesi
Evaluation of the developmental needs of women affected by the earthquake from a social work perspective
- Tez No: 943424
- Danışmanlar: PROF. DR. VELİ DUYAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Deprem, dezavantajlılık, ekolojik değerlendirme, kadın olmak, toplumsal cinsiyet, Earthquake, disadvantage, become a woman, gender, ecological evaluation
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Depremden Etkilenen Kadınların Gelişimsel İhtiyaçlarının Sosyal Hizmet Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi Afetlerin yıkıcı sonuçları birey, grup ve topluluklar üzerinde ortak etkilere neden olurken kadın, erkek, çocuk, yaşlı, engelli gibi grupların kendine özgü dinamiklerinden kaynaklı farklı etkilenmeler de söz konusudur. Bu araştırmada depremin kadınlar üzerindeki etkisine odaklanılmış ve kadınların gelişimsel ihtiyaçlarının sosyal hizmet bakış açısıyla değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Salt kadın olmaktan kaynaklı biyolojik etkenler olmakla birlikte daha yoğun olarak toplumsal cinsiyet normlarından kaynaklı etkenler mevcuttur. Bu normlar kadınları ''dezavantajlı'' gruplar içinde yer almaya sevk ederken, deprem gibi afetlerin yıkıcı etkileri karşısında çaresiz ve güçsüz hissederek edilgen, ''yardımlara bağımlı'', ''muhtaç'' hissetme risklerine karşın kadınların güçlü yönlerinin açığa çıkarılması, desteklenmesi ve zayıf yönlerin anlaşılıp güçlendirilmesi önem arz etmektedir. Depremden önce, deprem sürecinde ve depremden sonraki süreçte kadınların içinde bulunduğu durumu ekolojik yaklaşım çerçevesinde inceleyen bu araştırma, gelişim boyutlarının detaylı araştırmasını yaparak mevcut durumun boyutlarının görünür ve anlaşılır olması ile kadınların gelişimsel ihtiyaçlarının değerlendirilmesini amaçlamıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi çerçevesinde fenomenolojik desen ve buna bağlı olarak yansıtıcı tematik analiz yöntem kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama tekniği yarı yapılandırılmış görüşme formu ve kişisel bilgi formu ile sağlanmış, derinlemesine görüşmeler, analitik ve yansıtıcı gözlem notları ile birlikte değerlendirilmiştir. Çalışmanın odağı 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olup 11 ilde gerçekleşen depremde Hatay ilinde bu depremi yaşamış kadınlar olarak belirlenmiştir. Odak grup içerisinden 18-65 yaş arasında, farklı sosyo-ekonomik statüden kartopu yöntemiyle 20 kadın ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen veriler depremin kadınların tüm gelişimsel boyutları üzerindeki yıkıcı etkilerini açıkça gösterirken yaş, ekonomik gelir düzeyi, kaynaklara erişim ile gelişimsel boyutlardaki mevcut durumlar gibi etkilenmeyi ve bunun derecesini belirleyen faktörler olduğu bilgisine ulaşılmıştır. Yanı sıra depremden sonraki süreçte kimi iyileşmeler olsa da yıkımın büyüklüğü ve ülkede yaşanan ekonomik krizin depremden önceki sürece oranla derinleşmesi gibi durumlar deprem bölgesindeki kadınların tüm gelişimsel boyutlarını olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Gelişimsel boyutların her birinin diğer tüm gelişimsel boyutları oldukça etkilediği görülürken gelişimsel boyutlarda bütünsel iyilik halinin sağlanabilmesi için en temelde ekonomik ve sosyal güvenlik gibi toplumsal faktörlerin büyük bir etken olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Evaluation of the Developmental Needs of Women Affected by the Earthquake from a Social Work Perspective While the devastating consequences of disasters cause common effects on individuals, groups and communities, there are also different effects due to the unique dynamics of groups such as women, men, children, the elderly and the disabled. This study focused on the effects of earthquakes on women and aimed to evaluate the developmental needs of women from a social service perspective. There are biological factors that stem from being women alone, but there are also more intense factors stemming from gender norms. While these norms lead women to be included in“disadvantaged”groups, it is important to reveal and support women's strengths and understand and strengthen their weaknesses, despite the risks of feeling helpless and powerless, passive,“dependent on aid”and“needy”in the face of the devastating effects of disasters such as earthquakes. This study, which examines the situation of women before the earthquake, during the earthquake and after the earthquake within the framework of the ecological approach, aims to evaluate the developmental needs of women by making the dimensions of the current situation visible and understandable by conducting a detailed investigation of their developmental dimensions. In this study, the phenomenological design and the reflective thematic analysis method were used within the framework of the qualitative research method. The data collection technique in the study was provided with a semi-structured interview form and a personal information form, and in-depth interviews were evaluated together with analytical and reflective observation notes. The focus of the study was determined as women who experienced the earthquake in Hatay province in the earthquake centered in Kahramanmaraş on 06.02.2023 and occurred in 11 provinces. Face-to-face interviews were conducted with 20 women from different socio-economic statuses between the ages of 18-65 from the focus group using the snowball method. While the data obtained as a result of the analysis clearly show the devastating effects of the earthquake on all developmental dimensions of women, it was learned that age, economic income level, access to resources and current situations in developmental dimensions are factors that determine the impact and its degree. In addition, although there were some improvements in the period after the earthquake, the magnitude of the destruction and the deepening of the economic crisis experienced in the country compared to the period before the earthquake continue to negatively affect all developmental dimensions of women in the earthquake region. While it is seen that each of the developmental dimensions significantly affects all the other developmental dimensions, it is understood that social factors such as economic and social security are a major factor in ensuring holistic well-being in developmental dimensions.
Benzer Tezler
- Depremden etkilenen kadınların deprem sonrası travma ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeylerine göre çocuk sahibi olma isteklerinin incelenmesi
Investigating the desire to have children among women affected by the earthquake according to their levels of trauma and tolerance for uncertainty
AMİNE REYHAN KHATIB
- Deprem sonrası Malatya'da kadın girişimciliğinin mevcut durumunun incelenmesi
Investigation of the current situation of women's entrepreneurship in Malatya after the earthquake
AYŞE GÜL BETTEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Uluslararası Ticaretİnönü ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve İşletmecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK ALADAĞ
- Depremden sonra kadına yönelik şiddet ve ilişkili faktörler
Violence against women and related factors after the earthquake
GİZEM ARSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiSağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK
- Deprem afeti sonrasında konteynerkentte yaşayan evli kadınların yaşadıkları zorluklar ve baş etme kaynaklarının incelenmesi
Examining the challenges faced and coping resources of married women living in container cities after earthquake disasters
ELÇİN BİÇER BERKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAADET ÖZTÜRK
- Deprem bölgesinde yaşayan erişkin bireylerin hastalıklara karşı savunmasızlık algısının değerlendirilmesi
Evaluating the vulnerability perception towards diseases among adult individuals residing in earthquake-prone areas
KÜBRA ÇETİNDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikHasan Kalyoncu ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERMİN OLGUN