Video Yardımcı Hakem teknolojisi futbolda finansal eşitsizliklerin neden olduğu ev sahibi avantajını azaltıyor mu? Türk Süper Lig'inden bulgular
Does Video Assistant Referee technology mitigate the financially driven home advantage in football? Evidence from the Turkish Super League
- Tez No: 943734
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Finansal Ekonomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Futbolda ev sahibi avantajı, uzun süredir hakem yanlılığı ile ilişkilendirilen ve genel kabul görmüş bir olgudur. Son zamanlarda yapılan çalışmalar ise bu avantajın bilhassa finansal açıdan güçlü kulüplerin lehine olduğunda daha da belirginleştiğini ortaya koymaktadır. Dünya genelinde 2017–18 sezonundan itibaren devreye giren Video Yardımcı Hakem (VAR) sistemi, hakem yanlılıklarını ve buna bağlı olarak ev sahibi avantajını azaltma potansiyeli taşımaktadır. Ancak mevcut çalışmalar bu teknolojinin ev sahibi avantajı üzerindeki muhtemel etkilerine dair çelişkili sonuçlar sunmuş ve daha da önemlisi kulüplerin finansal güçleri ve ilişkili faktörlerden kaynaklanan ek avantajları nasıl etkilediğini özel olarak ele almamıştır. Bu bağlamda, mevcut literatürdeki önemli bir eksikliği ele alan bu tez çalışması, VAR teknolojisinin Türkiye Süper Ligi'nde ev sahibi avantajını şekillendirmek için finansal eşitsizlikle nasıl etkileşime girdiğini araştırmaktadır. Spesifik olarak, VAR'ın hem doğrudan etkileri hem de finansal eşitsizlikle etkileşime giren ek etkileri 2017-18 sezonundan 2023-24'e kadar olan sürede analiz edilmektedir. Bu analiz, VAR kullanımı, enflasyona göre düzeltilmiş kadro değeri farkı ve bu farkın karesi gibi temel değişkenleri içeren sıralı lojistik modeller aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Analiz sonuçları, ev sahibi avantajının VAR altında devam etmesine rağmen, yüksek bütçeli takımların daha önce sahip olduğu ekstra avantajın VAR'ın uygulanmasıyla birlikte önemli ölçüde azaldığını ortaya koymaktadır. Bir başka ifadeyle, finansal olarak daha güçlü takımlar genel olarak daha büyük bütçelerden hala faydalanıyor olsa da, VAR'ın finansal eşitsizlik ve beraberinde getirdiği faktörlerden kaynaklanan ilave ev sahibi avantajını azalttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, VAR'ın bu dengeleyici etkisinin zamanla kaybolmadığı ve aksine kalıcı hale geldiği saptanmıştır. Özetle, araştırmanın sonuçları VAR teknolojisinin finansal açıdan kutuplaşmış liglerde rekabet koşullarını kısmen daha adil hale getirme potansiyelini vurgularken, aynı zamanda düzenleyici kurumlara finansal gücün halen sonuçların birincil belirleyicisi olmaya devam ettiğini hatırlatmaktadır.
Özet (Çeviri)
Home advantage in football is a widely recognized phenomenon long associated with referee bias. Recent studies, however, indicate that this advantage becomes even more pronounced, particularly when favoring financially powerful clubs. The Video Assistant Referee (VAR) system, introduced globally from the 2017–18 season, holds the potential to reduce referee bias and, consequently, home advantage. However, existing studies have yielded conflicting results regarding this technology's potential effects on home advantage and, more importantly, have not specifically addressed how it impacts the additional advantages stemming from clubs' financial power and associated factors. In this context, addressing a significant gap in the current literature, this thesis investigates how the interaction of VAR technology with financial inequality shapes home advantage in the Turkish Süper Lig. Specifically, both the direct effects of VAR and its additional effects interacting with financial inequality are analyzed over the period from the 2017-18 season to 2023-24. This analysis is conducted using ordered logistic models that include key variables such as VAR usage, inflation-adjusted squad value difference, and the square of this difference. The analysis results reveal that although home advantage persists under VAR, the extra advantage previously held by high-budget teams significantly diminished with the implementation of VAR. In other words, while financially stronger teams generally still benefit from larger budgets, VAR was observed to reduce the additional home advantage stemming from financial inequality and its associated factors. Furthermore, it was determined that this balancing effect of VAR does not diminish over time but, on the contrary, becomes permanent. In summary, the research findings highlight the potential of VAR technology to partially level the playing field in financially polarized leagues, while also reminding regulatory bodies that financial power still remains a primary determinant of outcomes.
Benzer Tezler
- Futbol paydaşlarının ' Video Yardımcı Hakem ' teknolojisine ilişkin görüşleri : Nitel bir araştırma
Football stakeholders' views on 'Video Assistant Referee' technology: A qualitative research
HÜSEYİN AYCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SporManisa Celal Bayar ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ONAĞ
- Futbolda yenilenen uzatma süresi uygulamasının aktivite profili üzerine etkileri: Türkiye Spor Toto Süper Lig örneği
The effects of renewed additional time application on activity profile in football: Turkish Spor Toto Super League example
ÇAĞATAY TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SporSelçuk ÜniversitesiAntrenörlük Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERBİL HARBİLİ
DOÇ. DR. ONAT ÇETİN
- Dijitalleşmenin futbola etkisi: VAR (video assitant referee) uygulamasının %100 Futbol programı örneğinde incelenmesi
The effect of digitalization on football: VAR app (video assistant referee) investigation on the example of the 100% Football program
ŞAHİN ÇAĞRI GÖKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEYMA BİLGİNER ERDOĞAN
- Video Yardımcı Hakem (VAR) teknolojisinin Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu Kararlarına yansımalarının nncelenmesi
Investigation of the Reflections of Video Assistant Referee (VAR) technology on Professional Football Disciplinary board decisions
FAHRİ ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SporÇukurova ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA PERVİN BİLİR
- Enhancing virtual reality musical instrument design: Solving software topology problems with VRMI Creation Toolkit
Sanal gerçeklik müzik enstrumanı tasarımının iyileştirilmesi: Yazılım mimarisi sorunlarının VRMI Creation Toolkit ile çözümü
OZAN SARIER
Doktora
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN KARADOĞAN