Geri Dön

Kahramanmaraş merkezli depremlerin muhasebe meslek mensupları üzerindeki etkileri: Deprem bölgesinde seçilmiş illerde karma yöntem araştırması

The impact of the kahramanmaraş-centered earthquakes on accounting professionals: A mixed-methods study in selected provinces of the earthquake zone

  1. Tez No: 943735
  2. Yazar: MEHMET MURAT ŞENOL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YAKUP ÜLKER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Muhasebe, Afet, Doğal Afet, Deprem, Muhasebe Meslek Mensupları, Muhasebe Mesleği, Accounting, Accounting Profession, Accounting Professionals, Disaster, Earthquake, Natural Disaster
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Muhasebe, Finans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 293

Özet

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli deprem Türkiye'de ve özellikle depremin yaşandığı 11 ilimizde sosyolojik, psikolojik, ekonomik ve politik gibi farklı alanlarda etkisini göstermiştir. Bu süreçte depremin yıkıcı etkileri ile mücadele kapsamında toplum ve iş hayatına yönelik birçok değişikliğin olduğu görülmektedir. Mesleki iş yükü ve riski çok fazla olan muhasebe meslek mensupları da depremlerden etkilenmiştir. Hem bu afetten etkilelenme düzeylerinin hem de mevcut durumlarının belirlenmesi onlar için atılacak adımlar açısından yol gösterici olacaktır. Özellikle doğal afetlerden en çok etkilenen muhasebe mesleği ile ilgili olarak yapılacak çalışma ve araştırmaların önemi büyüktür. Bu bağlamda Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya illerinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının deprem afetinden dolayı psikolojik, ekonomik, hayat şartları vb. açılardan yaşadığı zorluklar, bu çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır ve bu yönüyle çalışmanın özgün ve önemli bir nitelik taşıdığı düşünülmektedir. Bu tezin amacı, 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerin, muhasebe meslek mensuplarını (SMMM Stajyeri, SM ve SMMM) sosyolojik, psikolojik ve ekonomik yönlerden nasıl ve hangi düzeyde etkilediğini tespit etmek ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri geliştirmektir. Bu amaçla depremin etkilediği 11 il arasında bulunan Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya illerindeki muhasebe meslek mensupları üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Araştırma, karma yöntem (nicel ve nitel) yaklaşımı kapsamında, 01.11.2024 - 31.12.2024 tarihler arasında, nicel ve nicel yöntem olarak her ikisi yüzyüze olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutu için geliştirilen anket formu 271; nitel boyut için geliştirilen mülakat formu ise 14 meslek mensubu ile yapılmıştır. Anket ile elde edilen veriler IBM SPSS 25.0 istatistiksel paket programı ile analiz edilmiştir. Mülakat ile elde edilen verilerin analizinde ise yakınsayan desen yöntemi (convergent desing) kullanılmıştır. Her iki istatistiki yöntemle elde edilen bulgular birlikte -karma yöntem olarak- analiz edilip yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular çok çeşitli ve çok yönlü olmuştur. Öncelikle Covid 19 pandemisiyle kıyasladığında depremin etkilerinin, muhasebe mesleği üzerinde daha olumsuz ve daha ağır olduğu ifade edilmiştir. Araştırma sonucunda, deprem sonrası süreçte, muhasebecilerin finansal kayıplar yaşadığı, mükellef portföylerinin daraldığı ve mesleki faaliyetlerini sürdürmede ciddi zorluklarla karşılaştıkları tespit edilmiştir. Ayrıca, afet sonrası dönemde muhasebe meslek mensuplarının, vergi mevzuatındaki değişikliklere ve afet yönetimi süreçlerine uyumda problemler yaşadıkları; devlet desteklerini yetersiz gördükleri ve bundan kaynaklı sıkıntılar çektikleri tespit edilmiştir. Yine hem işletmelerin kapanması hem de bazı mükelleflerin depremde vefat etmelerinden dolayı ekonomik kayıplarla karşı karşıya kaldıkları; iş yüklerinin arttığı; ücret tahsilinde gecikmelerin artarak devam ettiği, evrak toplama ve evraklara ulaşma konusunda sıkıntıların olduğu, deprem süresince mesleki faaliyetlerde devlet desteğini yeteri kadar hissetmedikleri, sürece uyum sağlama çabasında çeşitli zorluklarla mücadele ettikleri yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Bu olumsuz bulgulara karşılık araştırma sonucunda, deprem sonrasında muhasebe meslek mensupları arasında bilgi paylaşımının ve dayanışmanın belirgin şekilde arttığı gözlemlenmiştir. Özellikle meslek odalarının dostluk ve birlik mesajları vermesi, bölgesel dayanışma ağlarının büyümesi ve meslek mensuplarının birleştirici çabalarının bu süreçte ortaya çıktığı ve/veya arttığı belirlenmiştir. Ayrıca afet döneminde mesleğin danışmanlık yönünün daha da önem kazandığı; dijital iletişim platformlarını kullanımlarının yaygınlaştığı, uzaktan çalışma ve iş süreçlerini devam ettirmelerinde bu dijital dönüşümün değerli katkılar sağladığı tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

The earthquake centered in Kahramanmaraş on February 6, 2023, had profound effects across Türkiye, particularly in the 11 provinces directly affected. This disaster exerted its influence across various domains, including sociological, psychological, economic, and political spheres. During this period, numerous changes have been observed in both society and business life as part of efforts to cope with the destructive impact of the earthquake. Accounting professionals, whose occupational workload and risk levels are already significantly high, were also affected by the disaster. Determining both the extent to which they were impacted and their current conditions will be guiding in terms of developing effective measures for their benefit. In particular, studies and research concerning the accounting profession, which is among the most affected by natural disasters, are of great importance. In this context, the psychological, economic, and living condition-related difficulties experienced by accounting professionals operating in the provinces of Adıyaman, Kahramanmaraş, and Malatya form the focal point of this study. From this perspective, the study is considered to have a unique and significant value. The aim of this dissertation is to determine how and to what extent the earthquake of February 6, 2023, has affected accounting professionals (including SMMM interns, SMs, and SMMMs) in sociological, psychological, and economic terms, and to develop solution proposals for the problems identified. To this end, a research study was conducted among accounting professionals in the provinces of Adıyaman, Kahramanmaraş, and Malatya, which are among the 11 provinces affected by the earthquake. The research was conducted using a mixed methods approach (quantitative and qualitative) between November 1, 2024, and December 31, 2024. Both the quantitative and qualitative data were collected through face-to-face methods. For the quantitative dimension of the study, a survey form was administered to 271 accounting professionals; for the qualitative dimension, interviews were conducted with 14 professionals. The data obtained through the survey were analyzed using the IBM SPSS 25.0 statistical package. For the analysis of the interview data, the convergent design method was employed. The findings obtained from both statistical methods were analyzed and interpreted together, as part of the mixed methods approach. The findings obtained from the research were diverse and multifaceted. First and foremost, when compared to the COVID-19 pandemic, it was expressed that the impact of the earthquake on the accounting profession was more severe and adverse. The research revealed that, in the aftermath of the earthquake, accounting professionals suffered financial losses, experienced a contraction in their client portfolios, and faced serious challenges in maintaining their professional activities. Additionally, it was found that in the post-disaster period, accounting professionals encountered difficulties in adapting to changes in tax legislation and disaster management processes, perceived state support as insufficient, and consequently experienced various hardships. Further findings indicated that professionals faced economic losses due to business closures and the deaths of some clients during the earthquake; their workload increased; delays in fee collections became more frequent; there were difficulties in gathering and accessing documents; they did not feel adequate state support during their professional activities throughout the disaster; and they struggled with multiple challenges in adapting to the evolving conditions. Despite these negative outcomes, the study also found that information sharing and solidarity among accounting professionals significantly increased following the earthquake. Particularly, the unifying messages and efforts of professional chambers, the expansion of regional solidarity networks, and the collaborative spirit among professionals were found to have either emerged or intensified during this period. Moreover, it was observed that the advisory role of the profession gained greater importance in the disaster period; the use of digital communication platforms became more widespread, and the digital transformation process made valuable contributions to enabling remote work and the continuation of professional workflows.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    892163

    Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilediği 11 ildeki gazetecilerin haber üretim pratikleri üzerine değerlendirme

    Evaluation on news production practices of journalists in 11 cities affected by Kahramanmaraş earthquakes

    FIRAT ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    GazetecilikGaziantep Üniversitesi

    İletişim ve Toplumsal Dönüşüm Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERİHAN AYAZ

  2. Tez No

    780839

    Kahramanmaraş merkezli depremlerin (Dulkadiroğlu-Onikişubat İlçeleri) sosyo-ekonomik ve mekânsal etkilerinin incelenmesi

    Investigation of the socio-economic and spatial impacts of the earthquakes centered in Kahramanmaraş (Dulkadiroğlu-Onikişubat districts)

    ŞEYMA NACAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NADİRE KARADEMİR

  3. Tez No

    954361

    2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından depremzede kadınların yaşadığı sorunlar ve psikolojik belirti düzeyleri: Adıyaman örneği

    Problems experienced by women earthquake victims and their psychological symptom levels after the 2023 Kahramanmaraş-centered earthquakes: Adıyaman case

    AYŞE İREM ÖZÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Psikolojiİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP BELMA GÖLGE

  4. Tez No

    956491

    6 şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerin Kahramanmaraş ili tekstil sektörüne olan etkileri

    The effects of the 6 february 2023 Kahramanmaraş centered earthquakes on the Kahramanmaraş province textile industry

    ÇİĞDEM KUTLUKKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Tekstil ve Tekstil MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YASEMİN KORKMAZ

  5. Tez No

    893305

    Exploring the mediating role of post-traumatic cognitions and rumination between event centrality and post-traumatic growth and depreciation among university students from earthquake-affected cities

    Kahramanmaraş merkezli depremlerde olayların merkeziliği ile travma sonrası gelişim ve yıpranma arasındaki ilişkide ruminasyon ve travma sonrası bilişlerin aracı rolünün incelenmesi

    ŞEYDA ARSLAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE NURAY KARANCI

Geri Dön