Silisyumun (Si) sorgum bitkisinde (Sorghum bicolor L.) kadmiyum (Cd) stresini hafifletici rolünün araştırılması
Investigation of the role of silicon (Si) in alleviating cadmium (Cd) stress in sorghum plant (Sorghum bicolor L.)
- Tez No: 943846
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAVA ŞEYMA İNCİ, DR. ÖĞR. ÜYESİ BEDRİYE BİLİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu çalışma kadmiyum (Cd) stresi altındaki sorgum bitkisinde silisyum (Si) uygulamasının bitkide meydana getireceği öngörülen, hafifletici etkileri incelemek amacıyla saksı denemesi olarak yürütülmüştür. Deneme tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine göre 4 Si dozu (0, 100, 200 ve 300 mg kg-1) ve 3 Cd dozu (0, 10 ve 20 mg kg-1) ile 4 tekkerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada Master BMR sorgum çeşidi kullanılmıştır. Bitkiler 90 gün sonra hasat edilmiş ve bitki organlarında Cd, Si, Fe, Mn ve Zn konsantrasyonları, yem kalite özellikleri ve sorgumun morfolojik özellikleri incelenmiştir. Araştırmada Cd*Si interaksiyonu sonucunda sorgumun kök, gövde, yaprak ve salkımlarındaki Cd, Fe ve Zn konsantrasyonları, yapraklarındaki Si konsantrasyonu, kök ve gövdesindeki Mn konsantasyonu, gövde ve yaprakta P oranı, yaprak ve salkımda K oranı, salkımda Ca oranı, gövde ve salkımda Mg oranı, gövdede ADF (Asit Deterjan Lif) oranı, NDF (Nötral Deterjan Lif) oranı, HK (Ham Kül) oranı, kuru sap ve kuru salkım ağırlıkları pgövde>yaprak=salkım. Silisyum uygulaması dokularda Si içeriğinin artışına neden olmakla birlikte yapraklar ve özellikle salkımlarda köklerden ve gövdeden daha fazla Si birikimi gerçekleşmiştir. Uygulamalar (Cd*Si) kökte Fe, Mn ve Zn içeriğinin, gövde ve yapraklarda Ca ve Mg oranının azalmasına neden olmuştur. Yine uygulamalar (Cd*Si) gövde ve yapraklarda ADF, NDF ve HK oranlarının artmasına, yapraklarda ham protein oranının azalmasına neden olurken salkımlarda HP (Ham Protein) oranını etkilemediği görülmüştür. Silisyum uygulamasının kuru yaprak, kuru salkım ve tüm bitki ağırlığını arttırdığı belirlenmiştir. Sonuç olarak Si uygulamasının sorgum bitkisinde Cd stresini hafifletmedeki rolünde; kökte Cd konsantrasyonunu en çok azaltan (%38) Cd10Si200 uygulaması, gövdede (%28,9), yapraklarda (%30,9) ve salkımlarda (%86,6) Cd konsantrasyonunu en çok azaltan Cd10Si300 uygulaması olmuştur. Uygulanan 20 mg kg-1 Cd dozunda, bitkide gerçekleşen Cd akümülasyonun hafifletilmesinde 3 farklı Si dozununda etkili olamadığı anlaşılmaktadır. Salkımlara Cd taşınımında, 10 mg kg-1 Cd varlığında 300 mg kg-1 Si uygulamasının taşınımı engellemekte güçlü bir potansiyele sahip olduğu görülmüştür. Bu çalışmada kullanılan toprağa benzer özelliklerdeki kontamine alanlarda (
Özet (Çeviri)
This study was conducted as a pot experiment to investigate the predicted mitigating effects of silicon (Si) treatment on sorghum under cadmium (Cd) stress. The experiment was established in 4 replications with 4 Si doses (0, 100, 200 and 300 mg kg-1) and 3 Cd doses (0, 10 and 20 mg kg-1) according to the factorial design in randomised plots. Master BMR sorghum variety was used in the study. The plants were harvested after 90 days and the concentrations of Cd, Si, Fe, Mn and Zn in plant organs, forage quality and morphological characteristics of sorghum were investigated. As a result of Cd*Si interaction, Cd, Fe and Zn concentrations in roots, stems, leaves and panicles, Si concentration in leaves, Mn concentration in roots and stems, P content in stems and leaves, K content in leaves and panicles, Ca content in panicles, Mg content in stems and panicles, ADF (Acid Detergent Fibre) content in stems, NDF (Neutral Detergent Fibre) content in leaves, CA (Crude Ash) content in stems and leaves, dry stem and dry panicle weights were found significant at pstem>leaf= panicle. Silicon application caused an increase in Si content in tissues, but leaves and especially panicles accumulated more Si than roots and stems. The treatments (Cd*Si) caused a decrease in Fe, Mn and Zn content in roots, Ca and Mg content in stems and leaves. Again, the treatments (Cd*Si) caused an increase in ADF, NDF and crude ash content in stems and leaves and a decrease in crude protein content in leaves, but did not affect CP (crude protein) content in panicles. Silicon treatment increased dry leaf, dry panicle and total plant weight. As a result, in the role of Si treatment in alleviating Cd stress in sorghum plants, Cd10Si200 treatment reduced the Cd concentration in the root (38%), Cd10Si300 treatment reduced the Cd concentration in the stem (28.9%), leaves (30.9%) and panicles (86.6%). At the applied dose of 20 mg kg-1 Cd, it is understood that 3 different Si doses were not effective in alleviating Cd accumulation in the plant. In Cd translocation to panicles, 300 mg kg-1 Si treatment in the presence of 10 mg kg-1 Cd was found to have a strong potential to inhibit Cd translocation. In contaminated areas (
Benzer Tezler
- Nano silisyum (nano-Si) uygulamasının tatlı sorgum (Sorghum bicolor var. saccharatum (L.) Mohlenbr.)'un kuraklığa toleransı üzerindeki etkisi
The effect of nano silicon (nano-Si) application on drought tolerance of sweet sorghum (Sorghum bicolor var. saccharatum (L.) Mohlenbr.)
FAROUK HASSAN HASSWN ALHFATHEE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarım ve Yaşam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPASLAN KUŞVURAN
- Asit toprakta silisyumun yulaf bitkisinin fosfor beslenmesi üzerine etkisi
The effect of silicon in the acid soil on phosphorus nutrition of oat plant (Avena sativus L.)
RIFAT BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN HORUZ
- Nitrik oksit ve silisyum uygulamalarının biberde tuz stresi üzerine etkileri
The effects of nitric oxide and silicon applications on salt stress in pepper
ADALET BADEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatHarran ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK SÖYLEMEZ
- Amorf yarı iletken a-Si:H/a- SİNx:H çokkatlı filimlerin elektrik ve optik özellikleri
Electrical and optical properties of amorphous semiconducting a-Si i H/a-SİNx:H multilayer films
ESİN ÜLGEN GÜNDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Fizik ve Fizik MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN TOLUNAY
- Buğday ve arpa da tuz ve bor toksisitesi toleransına nano-silisyumun etkisi
Effect of nano-silicon on the salt and boron toxicity tolerance on wheat and barley
GÖKSU GÖNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatAnkara ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN GÜNEŞ