Hastane yatan bronşiyolitli çocuklarda antibiyotik kullanım sıklığının ve antibiyotik kullanımı ile ilişkili risk faktörlerinin belirlenmesi
Determination of the frequency of antibiotic use and risk factors associated with antibiotic use in hospitalized children with bronchitis
- Tez No: 944247
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLSER ESEN BESLİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Akut bronşiyolit, iki yaş altındaki çocuklarda özellikle de 2-6 ay arası erkek bebeklerde görülen öksürük, hızlı soluma, ekspiryumda uzama, hışıltılı solunum (wheezing) ve göğüste çekilmeler ile karakterize olan, sıklıkla viral etkenlerin neden olduğu, bir akut alt solunum yolu hastalığıdır. Bronşiyolit bebeklerde ve küçük çocuklarda hastaneye yatışın önde gelen nedenidir. Bronşiyolitte kesin bir tedavi olmamakla beraber çoğu vakada tedavi destek tedavisidir. Bu çalışmanın amacı, acil servisten bronşiyolit tanısı ile hastaneye yatırılan çocuklarda antibiyotik kullanım sıklığını araştırmak, antibiyotik kullanımı ile ilişkili klinik ve epidemiyolojik risk faktörlerini belirlemek ve bronşiyolite eşlik eden ciddi bakteriyel enfeksiyon sıklığını belirlemektir. Ocak 2020-Ocak 2025 tarihleri arasında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi Çocuk Acil Servisi'nden bronşiyolit tanısı ile hastaneye yatış yapılan 1 ay- 2 yaş arasındaki hastalar geriye dönük incelendi. Hastaların yaş, cinsiyet, başvuru zamanı, başvuru yılı ve başvuru saati, prematürite, eşlik eden komorbidite, akciğer grafi bulgusu, laboratuvar bulguları, antibiyotik tedavi başlanması ve devamında solunum yolu multipleks PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) paneli testi pozitifliği sonrasında antibiyotik tedavisi kesilmesi dahil olmak üzere tüm verileri kaydedildi. Hastanemiz yazılım sistemi üzerinden antibiyotik tedavisi başlanan hastaların klinik seyirleri izlendi. Çalışmaya dahil edilen 707 hastanın 500'üne (%70,7) antibiyotik tedavisi başlanmıştı. Hastaların %61,5'u erkek, ortanca yaşları 5 (10) aydı. Hastaların 429'unda (%61) solunum yolu multipleks PCR paneli testi alınmıştı. Bu hastaların %75'inde viral etken saptandı. En sık rastlanan etkenler sırasıyla RSV %39,2 (n=138), rhino/enterovirüs 13 %23 (n=81) ve bocavirus %8,8 (n=31) idi. Çalışmada ciddi bakteriyel enfeksiyonların insidansı bakteriyemi %0,8, İYE %1,3, menenjit %0 idi. Kültür alınmayan hastaların hiçbirinde klinik olarak ciddi bakteriyel enfeksiyon/sepsis tablosu görülmedi. Antibiyotik tedavisi başlanan 500 hastanın 360'ına (%72) yatış yapılan servislerde tedavi başlanırken, 140 hastaya (%28) acil serviste başlandı. Mesai saatinde 188 (%38) hastaya antibiyotik tedavisi başlanmasına karşılık, nöbet saatinde 312 (%62) hastaya tedavi başlandı. Acil serviste başlanan antibiyotik tedavisi, gerek mesai saatinde gerekse de nöbet saatinde yatış yapılan servislere göre belirgin oranda düşük saptandı ( p = 0,029; p < 0,05). Yaşın 6 ay ve üzerinde olması, nöbet saatlerinde başvuru olması, başvurusu sırasında hipoksemi (SpO238 o C), lökositoz, nötrofili, CRP yüksekliği ve akciğer grafisinde infiltrasyon/atelektazi ile uyumlu patoloji olması, antibiyotik tedavisi başlanmasını arttıran risk faktörleri olarak saptandı (sırasıyla p=0,012, p=0,03, p=0,001, p=0,001, p=0,001, p=0,001, p=0,001, p=0,001, p=0,001). Çok değişkenli lojistik regresyon analizinde; yüksek ateş (>38 o C), solunum destek tedavisi ihtiyacı, CRP yüksekliği ve akciğer grafisinde infiltrasyon/atelektazi ile uyumlu patoloji olması antibiyotik kullanımını arttıran bağımsız değişkenler olarak tespit edildi (sırasıyla p=0,011, p=0,02, p=0,001, p=0,001). Sonuç olarak, hastaneye yatırılan bronşiyolitli hastalarda, eşlik eden ciddi bakteriyel enfeksiyon riski çok düşük olmasına rağmen, antibiyotik kullanım sıklığının çok yüksek olduğu saptanmıştır. Bu sıklığın, özellikle nöbet saatlerinde ve yatış yapılan servislerde daha fazla olması dikkat çekicidir. Yüksek ateşi olan, akut faz belirteçlerinde artış saptanan, akciğer grafisinde infiltratif görünüm tespit edilen ve solunum sıkıntısı daha belirgin olan hastalarda klinisyenlerin antibiyotik başlama eğilimi artmaktadır. Bu sonuçlar, viral etkenlerden kaynaklanan ve temel olarak destek tedavisi ile yönetilmesi gereken akut bronşiyolitte gereksiz ve uygunsuz antibiyotik kullanım sıklığını azaltmak için klinisyenlerin farkındalığının arttırılması ve yeni stratejiler geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Acute bronchiolitis is an acute lower respiratory tract disease, often caused by viral agents, characterized by cough, rapid breathing, prolonged expiration, wheezing and chest tightness in children under two years of age, especially in male infants aged 2-6 months. Bronchiolitis is the leading cause of hospitalization in infants and young children. Although there is no definitive treatment for bronchiolitis, supportive care is the treatment of choice in most cases. The aim of this study was to investigate the frequency of antibiotic use, to determine the clinical and epidemiologic risk factors associated with antibiotic use, and to determine the frequency of serious bacterial infection associated with bronchiolitis in children hospitalized with a diagnosis of bronchiolitis in the emergency department. Patients between the ages of 1 month and 2 years who were hospitalized with a diagnosis of bronchiolitis in the Pediatric Emergency Department of Istanbul Medeniyet University Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın City Hospital between January 2020 and January 2025 were retrospectively analyzed. All data including age, gender, time of admission, year and time of admission, prematurity, accompanying comorbidity, chest radiograph findings, laboratory findings, initiation of antibiotic treatment and subsequent discontinuation of antibiotic treatment after respiratory tract multiplex PCR (polymerase chain reaction) panel test positivity were recorded. The clinical course of the patients who started antibiotic treatment was monitored through our hospital's software system. Antibiotic treatment was initiated in 500 (70.7%) of the 707 patients included in the study. 61.5% of the patients were male and the median age was 5 (10) months. A respiratory multiplex PCR panel test was obtained in 429 (61%) of the patients. Viral agents were detected in 75% of these patients. The most common agents were RSV 39.2% (n=138), 15 rhino/enterovirus 23% (n=81) and bocavirus 8.8% (n=31). The incidence of serious bacterial infections in the study was bacteremia 0.8%, UTI 1.3% and meningitis 0%. None of the patients in whom cultures were not taken had a clinical picture of severe bacterial infection/sepsis. Of the 500 patients in whom antibiotic treatment was initiated, 360 (72%) were initiated in the hospitalized wards, while 140 (28%) were initiated in the emergency department. . Antibiotic treatment was initiated in 188 (38%) patients during working hours and 312 (62%) patients during on-call hours. Antibiotic treatment initiated in the emergency department was found to be significantly lower than in the wards where admissions were made both during working hours and during seizure hours ( p = 0.029; p < 0.05). Age of 6 months or older, admission during seizure hours, presence of hypoxemia (SpO238 oC), leukocytosis, neutrophilia, Elevated CRP and pathology compatible with infiltration/atelectasis on chest radiography were found to be risk factors increasing the initiation of antibiotic treatment (p=0.012, p=0.03, p=0.001, p=0.001, p=0.001, p=0.001, p=0.001, p=0.001, p=0.001, p=0.001, p=0.001, respectively). In multivariate logistic regression analysis, high fever (>38oC), need for respiratory supportive therapy, elevated CRP and pathology compatible with infiltration/atelectasis on chest radiography were found to be independent variables that increased antibiotic use (p=0.011, p=0.02, p=0.001, p=0.001, p=0.001, respectively). In conclusion, although the risk of concomitant serious bacterial infection was very low in hospitalized patients with bronchiolitis, the frequency of antibiotic use was very high. It is noteworthy that this frequency was higher especially during shift hours and in hospitalized wards. Clinicians are more likely to initiate antibiotics in patients with high fever, increased acute phase markers, infiltrative appearance on chest radiography and more pronounced respiratory distress. These results emphasize that awareness of clinicians should be increased and new strategies should be developed to reduce the frequency of unnecessary and inappropriate antibiotic use in acute bronchiolitis caused by viral agents, which should be managed mainly with supportive care.
Benzer Tezler
- Konjenital kalp hastalığı tanısı ile izlenen ve solunum yolu enfeksiyonu bulguları ile başvuran 2 yaş altındaki çocuk hastalarda solunum yolu viruslarının (RSV, Inf A/B, hMPV) araştırılması
Investigation of respiratory tract viruses (RSV, Inf A/B, hMPV) in pediatric patients followed-up with congenital cardiac disease diagnosis and referring with respiratory tract infection findings
KADİR ORTAKÖYLÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE KOCABAŞ
- Alt solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Kliniğinde yatan 1 ay- 5 yaş arası çocuklarda solunum PCR verilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of respiratory PCR data in children aged 1 month to 5 years hospitalized in the Pediatric Infectious Diseases Clinic due to lower respiratory tract infection
ERGÜL ÖZEL KURTOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıBursa Uludağ ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SOLMAZ ÇELEBİ
- Akut bronşiolit ciddiyet skoru ile nötrofil/lenfosit oranı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between acute bronchiolitis severity score and the neutrophil-to-lymphocyte ratio
ELİF GÖZDE GEZEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR FİDAN
- Akut bronşioliti olan çocuklarda anne sütü ve formül mama ile beslenmenin hastalığa yakalanma oranı ve iyileşme süresine etkisi
The effect of breast milk and formula feeding on the disease rate and recovery time in children with acute bronchiolitis
FEYZANUR KAYMAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜDÜCÜ TÜFEKCİ
- Akut bronşiyolit tanısı ile yatan çocuk hastalarda uygulanan inhale bronkodilatatör tedavide jet nebülizatör ile mesh nebülizatörün etkinliğinin karşılaştırılması
Applied in child patients with an acute bronchiolite diagnosisinhale bronchodilator treatment mesh with jet nebulizercomparison of the activity of the nebulizer
MERVE AKKAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ELEVLİ
DR. SÜLEYMAN BAYRAKTAR