Selçuklu kervansaraylarının yapısı ve işleyişi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 94425
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİM KOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Tarih, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
0.2. Özet Selçuklu kervansarayları dönemin sosyal ve ekonomik hayatında önemli rol oynamış müesseselerdir. II.Kılıç Arslan zamanında başlayan kervansaray inşası kısa zamanda gelişme göstermiş, ticaret yollan kervansaray ağıyla örülmüştür. Mimarileri ve tezyinatlanyla mükemmel yapılar olan kervansaraylar, dışardan bakıldığında; kesme taştan duvarları, kuleleri ve demirden tek kapısıyla kaleleri andırırlar. Kervansaraylar geniş bir kadroyla işletiliyordu. Mütevelli, müsrif ve nazır, teşkilatın işleyişini kontrol eden ve imam, müezzin, hancı, havâyıcî, aşçı, baytar, hamamcı ve nalbant gibi çalışanların amiri durumundaki görevlilerdi. Gelirden belirlenen oranda pay alan mütevelli hariç, diğerleri maaş ve verilen yıllık buğday karşılığında çalışıyordu. Pek çok hizmetin birarada verildiği kervansaraylarda geleneksel Türk misafirperverliği, hoşgörü ve hizmet anlayışı, Islâmın hayrı ibadet kabul eden hükümleriyle birleşmiştir. Neticede iaşe ve ibate, sağlık, temizlik ve dinî hizmetlerin Müslim-gayri Müslim, hür-köle, zengin-fakir ayrılmadan üç gün süreyle ücretsiz verildiği mükemmel müesseseler ortaya çıkmıştır. Kervansaraylar vakıflarla idare edilmiştir. Tarla, bağ, bahçe, otluk, kira getirecek ev ve dükkanların vakfedildiği kervansaraylardan, özellikle geniş teşkilatlı olanları zengin vakıflara sahipti. Sultanlar, sultan eşleri, kızları, vezirler gibi devlet erkanından olan kişiler ve bazı zenginlerin inşa ettirdiği kervansarayların vâkıfın maddi gücüne paralel vakıfları olduğu görülmektedir. Karatay Kervansarayı gibi büyük programlı yapıların hesaplayabildiğimiz kadarıyla yalmzca maaşlar için 30.000 dirhem tutarında gideri bulunmaktaydı. Bu giderin karşılanabiliyor oluşu gelirin büyüklüğünün de göstergesidir. Transit ticaretin sürekliliğinde önemli rol oynayan kervansaraylar Selçuklu ekonomisine büyük katkı sağlamıştır. Kervansaraylarla güvenliği ve konforu sağlanan tüccarlar için Anadolu bir cazibe merkezi haline gelmiştir. Ekonomik büyümenin doruk noktasına ulaştığı I.Gıyâseddin Keyhüsrev, I.İzzeddin Keykâvus ve I.Alâeddin Keykubâd dönemlerinde kervansaray inşasımn hız kazanması ekonomik büyümeyle kervansaraylar arasındaki paralelliği de göstermektedir. IX
Özet (Çeviri)
0.3. Summary Seljukid caravanserais are among the institutions that played an important role in the social and economic life of the period. The construction of caravanserais that began during the reign of Kılıçarslan II showed a dramatic increase at a short time, and all major trade roads were covered with caravanserais. These caravanserais which were admirable for their perfection in construction and embroidery resembles castles with their stone-cut walls, towers, and strong iron-made doors. Caravanserais were run by a large team of administrators. Mütevelli, müsrif and nazır were real and responsible administrators of these institutions, and other clerks such as imam, müezzin, hancı, havayici, aşçı, baytar, hamamcı and nalband worked under their authority. Except for the mütevelli, who received a fixed amount from the yearly income of the caravanserai, others worked for a salary or given yearly a certain amount of wheat. Caravanserais certainly performed their responsibilities with religious zealous derived from Islam which allowed these institutions to combine Islamic concept of pious acts with Turkish hospitality and tolerance. As a result of this concept, caravanserais became perfect institutions providing people not only with shelter, accommodation, food and hygiene but also served everyone regardless of discriminating rich and poor, Muslim and infidel or slave and free. Caravanserais were administered as a pious foundation. Such income raising properties as lands, vineyards, gardens, meadows, houses and shops were donated to the pious foundations, and some of the caravanserais possessed rich sources of income as waqfs. It is seen that foundations set up by Sultans, members of the dynasty or important state officials were in a better position and had enough sources to meet their necessary expenditures. For example, according to our analysis such caravanserais as that of Karatay needed at least 30.000 dirhem in a year just for meeting the payment of the salaries. This large amount of payment is certainly an indication of the size of income of the foundation. There is no doubt that caravanserais played an important role in the continuation of the transit trade in the Seljukid territory, and also contributed substantially to the economy of the state. Since the tradesmen found shelter, security and comfort in the caravanserais, Anatolia became a place of attraction in the period. At the zenith of the economic growth during the reigns of Gıyaseddin Keyhüsrev I, Izzeddin Keykavus I, and Alaeddin Keykubad I, construction of caravanserais gained impetus, which points at relation between the economic development and the number of caravanserai built. X
Benzer Tezler
- Antalya-Burdur kervan yolu üzerinde yer alan Anadolu Selçuklu kervansaraylarının taçkapı süsleme programları
Situated on the caravan route of Antalya-Burdur Anatolian Seljuk portals of cervanserais decorating programss
İNCİ ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Sanat TarihiSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH ŞEVKİ DUYMAZ
- A Research on the possibility of adapting Anatolian Seljuk caravanseraies to accomodation facilities
Başlık çevirisi yok
OYA İNCİ DEDEOĞLU
- Anadolu Selçuklu kervansaray mescitleri
The masjid chambers of the Anatolian Seljuks caravanserais
AYŞE DENKNALBANT
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR KOLAY
- An Approach of reusing Anatolian Seljuk caravanserais-Asuggestion project on a selected caravan road
Başlık çevirisi yok
ESRA EKMEKÇİ
- I.Alaeddin Keykubat'ın baniliğinde yapılan hanların orantı, denge ve modülasyon ilişkisi üzerine bir inceleme
A research on the proportion, balance and modulation relationship of the caravanserais built by I. Alaeddin Keykubat
MELEK ERSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkHaliç ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA ERDİL POLAT
