Geri Dön

Muhammed b. Halef Vekî'in Ahbâru'l-Kudât eseri çerçevesinde Hicrî ilk üç asır kadılık kurumu ve kadı hükümleri

The institution of judicial authority and judicial decisions of the first three centuries of the Hijri within the framework of Ahbâru'l-Kudât by Muhammed b. Halef Vekî

PDF İndir

  1. Tez No: 944415
  2. Yazar: GÜLİZAR ARTUÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMED TAYYİB KILIÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dicle Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 222

Özet

Ahbâru'l-Kudât eserleri, İslam Muhâkeme Hukuku literatürü arasında yer alan ve kadıları yaşadıkları dönem ve bölgelere göre ele alan eserlerdir. Bu eserler aynı zamanda başta Hulefâ-yi Râşidîn dönemi olmak üzere, ilk üç asır hukuk tatbikatını aktarmaları bakımından da oldukça önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Mezheplerin henüz teşekkül etmeye başladığı bu dönemdeki ilk hukukî uygulamalar sonraki dönemler için bir örneklik oluşturmuş, kadı hükümleri de mezheplerin doktriner bir yapı kazanmasına etki etmiştir. Çalışmada, hicrî ilk üç asır Ahbâru'l-Kudât eserlerinde aktarılan kadı hükümleri içerik ve söylem analizi yöntemleri ile incelenmiştir. Fıkıh tarihinin ilk üç evresini kapsayan ve Hulefâ-yi Râşidîn ve Emevîler dönemleri ile Abbasîler'in ilk dönemlerini de kapsayan hicrî üçüncü asrın sonu sınır olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Ahbâru'l-Kudât eserlerinden günümüze ulaşmış ilk eser olan Muhammed b. Halef Vekî'in (öl. 306/918) Ahbâru'l-Kudât'ı Muhammed b. Yûsuf el-Kindî'nin (öl. 350/961) Mısır kadılarına dair eseri Ahbâru Kudâtı Mısr eseriyle de mukayese edilerek detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu çalışmada kadı hükümleri, şehir/bölge ve dönemler çerçevesinde irdelenerek fürû'-i fıkıh konularına göre tasnif edilmiştir. Ayrıca hükümlerin tarihsel süreç içerisindeki değişiminin ortaya konulması-ilgili eserlerdeki verilerin imkân vermesi ölçüsünde- çalışmanın hedefleri arasındadır. Kadıların birbirleriyle (yatay) ve kendilerinden önceki kadılarla (dikey) ilişkileri de incelemeye tabi tutulmuştur.

Özet (Çeviri)

Ahbāru'l-Qudāt works are part of the Islamic Judicial Law literature and focus on judges according to the periods and regions in which they lived. These works also contain highly significant information as they convey the first three centuries' legal practices, particularly the Khulafā' al-Rāshidūn period. The initial legal practices of this period, during which the madhāhib had not yet fully formed, served as a precedent for later periods, and judicial rulings issued by judges influenced the doctrinal development of these madhāhib. This study uses content and discourse analysis methods to examine the judicial rulings recorded in Ahbāru'l-Qudāt works from the first three centuries of the Hijrī. The study sets the end of the third Hijrī century as the boundary, covering the first three phases of the history of fiqh, including the periods of the Khulafā' al-Rāshidūn, the Umayyads, and the early Abbasids. In this context, the first surviving work from the Ahbāru'l-Qudāt collection, Muhammad b. Khalaf Waqi's (d. 306/918) Ahbāru'l-Qudāt and Muhammad b. Yūsuf al-Kindī's (d. 350/961) work on the judges of Egypt, Ahbāru Kudātı Miṣr have been identified as the primary sources and thoroughly examined. This study analyzes judicial rulings within the framework of cities/regions and periods and classifies them according to fiqh topics. Furthermore, one of the study's objectives is to reveal the changes in the rulings over the historical process, to the extent that the data from the relevant works allow. The relationships between judges (horizontal) and between judges and their predecessors (vertical) have also been examined.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    908082

    Selvetü'l-Ârifîn ve Ünsü'l-Müştâkîn eseri bağlamında Ebû Halef et-Taberî'nin tasavvufi görüşleri

    Sufi opinions of Ebû Halef et-Taberî in the context of the works of Selvetü'l-Ârifîn and Ünsü'l-Müştâkîn

    HATİCE BÜŞRA GÜNGÖR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN DERİN

  2. Tez No

    650127

    İmâm el-Kâbisî'nin Kitâbu Mulahhisi'l-Muvatta adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi

    The study and authentication of the manuscript of al-Muwatta' by Imaam al-Qaabisi

    ABDURRAHMAN URFALI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2020

    DinHarran Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF ZİYA KESKİN

  3. Tez No

    823775

    Ebû'l-Muzaffer es-Sem'ânî'nin emir ve nehiy hakkındaki görüşleri

    Ebû'l-Muzaffer es-Sem'ânî's opinions on amir and nehiy

    MURAT ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET HADİ TURAN

  4. Tez No

    738976

    Saffârîler ve Tahirîlerin siyasî ilişkileri (253-279/867-892)

    Saffârid and Tahirîds political relations (253-279/867-892)

    ESRA ALADAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    TarihVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULLAH DUMAN

  5. Tez No

    226123

    Burhan-ı Katı da yer alan Türkçe sözcükler ve deyimler dizini

    Index of Turkish words and expressions into Burhan-i Kati

    ELİF CORA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. NESRİN ALTUN

Geri Dön