Ankara ili Yenimahalle ilçesinde aile sağlığı merkezine başvuran 65 yaş ve üzeri kişilerde ilaç kullanımı, polifarmasi ve kırılganlık arasındaki ilişki
The relationship between medication use, polypharmacy and frailty in individuals aged 65 and over presenting to a family health center in Yenimahalle district of Ankara province
- Tez No: 944695
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK ÖZTAŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Bu çalışmanın amacı, Ankara ili Yenimahalle ilçesindeki birinci basamak sağlık hizmetlerine başvuran 65 yaş ve üzeri bireylerde ilaç kullanım profilleri, polifarmasi ile kırılganlık arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Kesitsel tipte planlanan araştırma, üç farklı Aile Sağlığı Merkezi'nde yürütülmüş ve toplam 300 yaşlı bireyden elde edilen veriler analiz edilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, kronik hastalık varlıkları ve düzenli ilaç kullanımları sosyodemografik anket formu aracılığıyla sorgulanmıştır. Kullanılan ilaçlar, Dünya Sağlık Örgütü'nün Anatomik Terapötik Kimyasal (ATC) sınıflandırmasına göre gruplandırılmıştır. Kırılganlık durumu Fried'in Kırılganlık Fenotip Ölçeği ile değerlendirilmiş, fiziksel performans ise Yürüme Hızı Testi (YHT) ve Kalk ve Yürü Testi (KYT) ile ölçülmüştür. İstatistiksel analizler SPSS 25.0 programı ile gerçekleştirilmiş; değişkenler arası ilişkiler Pearson ki-kare testi, Spearman korelasyon analizi ve çok değişkenli lojistik regresyon modeli ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre katılımcıların %46,3'ü polifarmasi tanımına (≥5 ilaç) uymaktadır. Ortalama ilaç sayısı 5,57±2,72 olup, kronik hastalık sayısı 2,78±1,75 olarak bulunmuştur. Kırılganlık sıklığı genel örneklemde %67,3 olarak saptanmıştır. Kırılgan olan bireylerin %63,8'inde polifarmasi bulunmuştur. Kronik hastalığı olan bireylerde kırılganlık sıklığı %70,2 olarak bulunmuş; bu oran kronik hastalığı olmayanlara kıyasla anlamlı derecede yüksektir (p=0,001). Kırılgan bireylerde ileri yaş, düşük fiziksel performans (Kalk ve yürü testi süresi >10 saniye) ve çoklu kronik hastalık varlığı daha yaygındır. Spearman korelasyon analizi, toplam ilaç sayısı ile Fried kırılganlık skoru arasında pozitif ilişki olduğunu ortaya koymuştur (ρ=0,730; p
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the relationship between medication use patterns, polypharmacy, and frailty among individuals aged 65 years and older who presented to primary healthcare services in the Yenimahalle district of Ankara, Türkiye. Designed as a cross-sectional study, the research was conducted in three different Family Health Centers, and data were collected from a total of 300 elderly individuals. Participants' sociodemographic characteristics, presence of chronic diseases, and regular medication use were assessed using a structured sociodemographic questionnaire. Medications were categorized according to the Anatomical Therapeutic Chemical (ATC) classification system defined by the World Health Organization. Frailty status was assessed using Fried's Frailty Phenotype Criteria, and physical performance was measured using the Gait Speed Test (GST) and the Timed Up and Go Test (TUG). Statistical analyses were conducted using SPSS version 25.0. Relationships between variables were examined using Pearson's chi-square test, Spearman correlation analysis, and multivariate logistic regression modeling. According to the findings, 46.3% of participants met the criteria for polypharmacy (≥5 medications). The mean number of medications used was 5.57±2.72, and the average number of chronic diseases was 2.78±1.75. The overall frailty prevalence in the sample was found to be 67.3%. Among frail individuals, 63.8% were identified as having polypharmacy. The prevalence of frailty among those with chronic diseases was 70.2%, significantly higher compared to those without chronic diseases (p=0.001). Frail individuals were more likely to be of advanced age, have poor physical performance (TUG duration >10 seconds), and multiple chronic conditions. Spearman correlation analysis revealed a positive association between the total number of medications and Fried's Frailty Score (ρ=0.730; p
Benzer Tezler
- Ankara İli merkezinde görev yapan aile hekimlerinin, bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar ve bildirim sistemi hakkındaki bilgi düzeyi ve davranışları
Family physicians', working in the central Ankara, knowledge level and behaviour about notifiable infectious diseases and surveillance
YAĞMUR MURAT CEZAROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Aile HekimliğiAnkara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE GÜLSEN CEYHUN PEKER
- Aile sağlığı merkezinde çalışan sağlık personelinin sağlığın geliştirilmesi uygulamalarına ilişkin görüşleri
Opinions of health workers working in family health centers on health promotion practices
ESMA KABASAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Aile HekimliğiHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÜMSER KUBLAY
- Dijital aşı okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi
Development of the digital vaccine literacy scale
MERVE TOKATLI DOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Halk SağlığıGazi ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NUR BARAN AKSAKAL
- Erken postpartum dönemde annelik hüznü görülmesini etkileyen faktörler
Factors Affectıng Of The Postpartum Blues In The Early Postpartum Perıod
SONGÜL BALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN AKDOLUN BALKAYA
- Öğretmenlerin özyönelimli öğrenme deneyimleri
Self directed learning experiences of teachers
BETÜL DAĞ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILDIZ