HIV-related stigma by association and mental health in HIV-negative partners of serodiscordant couples
HIV-serodiskordan çiftlerin HIV-negatif partnerlerinin deneyimlediği damgalama ve psikolojik sağlık
- Tez No: 944817
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
İnsan bağışıklık yetmezliği virüsü (HIV) ve damgalanmayla ilişkili zorluklar yalnızca HIV ile yaşayan kişilerin psikolojik sağlıklarını etkilemekle kalmaz, bu kişilerin romantik ilişkilerini de etkiler. Özellikle HIV ile yaşayan kişilerin HIV-negatif serolojik durumuna sahip olan partnerleri de HIV ile yaşayan bir partnerle ilişkili olmaktan dolayı damgalama ve psikolojik zorluk deneyimleyebilir. Ancak sağlıklı ilişki işleyişi, partnerlerin deneyimlediği damgalamanın psikolojik sağlıkları üzerindeki olumsuz etkilerine karşı koruyucu olabilir. Bu çalışma, HIV-negatif serolojik durumu bildiren partnerlerde çeşitli ilişki işleyiş değişkenlerinin HIV ile yaşayan bir partnerle ilişkili olmaktan dolayı deneyimlenen damgalama boyutlarının psikolojik zorluklar, özellikle depresyon ve kaygı semptomları, üzerindeki düzenleyici etkisini araştırmıştır. Örneklem, HIV-negatif serolojik duruma sahip olan, HIV ile yaşayan biriyle romantik ilişkisi olan ve Türkiye'de yaşayan 58 katılımcıdan oluşmuştur. Katılımcılar geçerliği sağlanmış ve geri çeviri yöntemiyle çevrilmiş HIV ile yaşayan biriyle ilişkili olmaktan dolayı deneyimlenen damgalama boyutları, psikolojik zorluklar ve ilişki işleyişi üzerine ölçekler doldurmuştur. Herhangi bir ilişki işleyişi değişkenin HIV ile yaşayan bir partnerle ilişkili olmaktan dolayı deneyimlenen damgalama boyutları ve psikolojik zorluklar arasındaki ilişkide düzenleyici rolü görülmemesine karşın HIV ile yaşayan biriyle ilişkili olmaktan dolayı deneyimlenen damgalama boyutları arasındaki ilişkilerde bağlanma yönelimlerinin öne çıkan etkisi gözlemlenmiştir. Bununla birlikte ilişki doyumu, kişilerarası güven ve kişilerarası çatışmanın HIV ile yaşayan biriyle ilişkili olmaktan dolayı deneyimlenen damgalama boyutları ve ilişki bağlılığı arasındaki bağlantıda rolü izlenmiştir. Son olarak, ilişki doyumu ve kişilerarası güven, HIV ile yaşayan biriyle ilişkili olmaktan dolayı deneyimlenen damgalama boyutları ve psikolojik zorluklar arasındaki ilişkilerde aracı rolü oynamıştır. Bu bulgular, HIV ile yaşayan biriyle ilişkili olmaktan dolayı deneyimlenen damgalama boyutları ve ilişki işleyişi değişkenlerinin etkileşimde olabileceğini ve HIV-negatif serolojik durumu bildiren partnerlerin psikolojik sağlığını etkilemede karmaşık etkileri olabileceğini önermektedir. Sonuç olarak, gelecek teorik, ampirik ve müdahale araştırmaları, HIV'den etkilenen çiftlerin damgalama ve psikolojik sağlık deneyimlerini anlamada ilişki dinamiklerini göz önünde bulundurabilir.
Özet (Çeviri)
affect the mental health of people who live with HIV (PLWH), but they also affect their romantic relationships. Specifically, partners of PLWH who have a negative HIV serostatus may also experience psychological distress due to the process of HIV-related stigma by association. However, healthy relationship functioning may buffer the negative impact of HIV-related stigma by association on mental health among these partners. The current study examined whether various relationship functioning indicators moderated the relationships between HIV-related stigma by association dimensions and psychological distress, mainly depression and anxiety symptoms, among partners of PLWH who have a negative HIV serostatus. The sample consisted of 58 participants who had a negative HIV serostatus and were in an HIV-serodiscordant relationship, living in Türkiye. Participants completed validated and back-translated measures of HIV-related stigma by association dimensions, psychological distress, and relationship functioning indicators. Even though none of the relationship functioning indicators moderated the associations between HIV-related stigma by association dimensions and psychological distress, the particular impact of attachment orientations on the relationships between HIV-related stigma by association dimensions, as well as the role of relationship satisfaction, interpersonal trust, and interpersonal conflict on the associations between HIV-related stigma by association dimensions and commitment was observed. Lastly, relationship satisfaction and interpersonal trust mediated the associations between HIV-related stigma by association dimensions and psychological distress. These findings overall suggest that HIV-related stigma by association dimensions and several relationship functioning indicators may interact with and have an effect on each other in intricate ways to influence mental health outcomes of partners with a negative HIV serostatus. Consequently, future theoretical, empirical, and intervention research may focus on the dynamics of close relationships of HIV-affected couples to better understand both stigma and mental health experiences.
Benzer Tezler
- The effect of gender on HIV-related stigma and discrimination: Cases from turkey
Toplumsal cinsiyetin HIV ile ilgili ayrımcılık ve damgalamaya etkisi: Türkiye'den örnekler
SERAP AŞAR BROWN
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YAKIN ERTÜRK
- Patriarchal and medical discourses shaping the experience and management of HIV-related stigma in Turkey
Başlık çevirisi yok
PINAR ÖKTEM
- Hukukun ötekiliği yönetimi: Damga kuramı çerçevesinde HIV'le yaşamak
Law's governance of otherness: Living with HIV in the framework of stigma theory
İLAYDA TUANA ÖZTUNÇEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANSU MURATOĞLU KAÇAR
- Aile hekimliği polikliniğine başvuran 18-65 yaş arası bireylerin HIV/AIDS ile yaşayan bireylere karşı damgalama eğilimlerinin sağlık okuryazarlığı düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between health literacy level and stigmatizing tendencies of the individuals aged between 18-65 who apply to the family medicine clinic towards people living with HIV/AIDS
ERSİN KAPLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL ÖZKAYA
DR. BAŞAK KORKMAZER
- HIV ile yaşayan insanlarda intiharın damgalanma, aidiyet ve diğer psikolojik faktörlerle ilişkisi
The relationship between suicide and stigma, belongingness and other psychological factors in people living with HIV
ERTUĞRUL SARAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Psikiyatriİstanbul Medeniyet ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMRAH KARADERE
DR. ÖĞR. ÜYESİ RÜMEYSA YENİ ELBAY